яшчэ больш, чым «Машыну часу», не стрымалася і пачала падпяваць па-беларуску ўслед Барткевічу: «А-а-а-александры-ы-ы-на-а-а, шукаю я — няма-а-а-а…», — і зусім без акцэнту, нават расейскага: чыста-чыста, а потым: «чым болей сходзіць дзён, начэй…» — і сляза ў вачах (яна сядзела на канапе, падцяўшы пад сябе маленькія — нібыта некалі бінтаваныя — ступні, якія так хацелася пакратаць)… Госпадзі, як добра было яму тут (мо ўпершыню за амаль пяць сахалінскіх месяцаў), побач з гэтаю дзяўчынаю… нічога яму
ад яе не трэба было — толькі каб не адштурхнула, не зірнула няласкава, не прагнала грубым словам — але яна і не збіралася гэтага рабіць; і яны пасябравалі (нікога на цэлым Сахаліне ў яго не было дагэтуль — Курылы не ў лік — і ён гатовы быў пагадзіцца са словамі месцічаў: «нашыя дзяўчаты пераменлівыя, як нашае надвор’е», а надвор’е на востраве і сапраўды было непастаянным: за дзень мог дзесяць разоў пачынацца дождж і — пад настрой, столькі ж — выходзіць яснае сонейка, яшчэ Чэхаў пісаў: тут, што ні мясціна,
свой клімат…), так, яны пасябравалі, але над ім ужо навісла сякера вяртання дамоў (і ў вушах гучала ўжо лермантаўскае: бывай, нямытая…), хай і праз паўмесяца, аднак непазбежнае вяр-тан-не, і ён упершыню адчуў на сабе хуткацечнасць часу; адзінае, што ён мог зрабіць, — не прыспешваць яго, а паспрабаваць спыніць (бо толькі тут, толькі цяперака ў яго быў рай, па японску — «харайсо», амаль так казаў стары японец сваё любімае расейскае слоўца: «харасо»), ці хоць бы запаволіць, але час, у кожны момант
ідучы павольна, бег няўмольна, і вось ужо заўтра яму ад’язджаць-адплываць з Карсакава ва Уладзівасток (Уладзя і ён вырашылі дабірацца дамоў праз увесь СССР на цягніку з прыпынкамі на пару дзён у Хабараўску, Іркуцку, Новасібірску…), а яны з японачкай яшчэ ні разэчку не пацалаваліся нават, ну хай яна цнатлівая, а ён… а ён… а ён… а што ён? яму гэтага і не трэба было, яму, не паверыце, хапала яе рукі ў ягонай, яе вачэй у ягоных, яму хапала: шчака да шчакі, плячо да пляча, калена да калена глядзець
на кволыя хмаркі вакол поўні ў небе над сопкай пад назовам «Горнае паветра» (гэта яна навучыла яго любавацца поўняй, і, гледзячы на поўню, ён і цяпер згадвае яе), на якую яны з сябрам у першы іхні выходны на Сахаліне выправіліся напрасткі, па тых самых «мядзведжых сцежках»; лезлі пад вуглом градусаў шэсцьдзясят гадзіны дзве, выпацкаліся, вымачыліся ў струменях вады, што падалі зверху з крыніцаў, абадраліся, урэшце падняліся шчаслівыя на вяршыню і ўбачылі, што там стаяць два «Масквічы-412»,
якія ўз’ехалі сюды па звычайнай дарозе, і па той дарозе хады да вяршыні хвілінаў сорак… гэтак горы ім, раўнінна-балотным людзям, упершыню сказалі, што да вяршыняў не бывае прамых шляхоў і што прамы шлях не заўсёды самы кароткі і самы хуткі, што радасць і расчараванне заўжды ходзяць побач… ён расказваў гэты выпадак японачцы, і яны разам смяяліся, уяўляючы, як тое было, ён не хацеў расчаравання ні для сябе, ні для японачкі, рускае імя якой было Аня («скажы мне, Ганулька…» — спяваў ім Мулявін…), а японскае сваё яна так яму і не назвала…
Лістапад 2003 г.