Юліуса, то яна сапраўды сябруе з ім, але ў яго ў Мегаполісе засталіся жонка з дачкой, і ён да іх прывязаны. Да таго ж, дадала яна, Юліус больш значны, чым ты, Берташ, яна сама, ці мы абодва разам, бо ён — таленавіты мастак, а мастакі — вольныя ад усяго, і ў яго, пэўна, зусім іншыя задачы на зямлі, бо ён — свяшчэнны паразіт, накшталт скарабея ў старажытным
Егіпце.
“Няхай так, — неахвотна згадзіўся я, — але чаму ты лічыш, што можна нешта змяніць у гэтым свеце, асуджаным на самазнішчэнне? Якая розніца — што будзе плявузгаць з тэлеэкрана новы Ёхан Цынк? Хто — весці рэй у гэтым няшчасным гноеадстойніку, галадаць і хто — чакаць на звалцы адыходаў з завода медпрэпаратаў і потым “расшырацца” ў брудзе і гнілі?”
“Мяне ніхто не затрымлівае, але так бы мовіць, маральна, адпусцяць на ўсе чатыры бакі, як толькі мы выканаем апошнюю акцыю”, — зацята і неахвотна патлумачыла Мойра, — я пакуль яшчэ не маю права гаварыць табе пра гэта, але хачу, каб ты ведаў: як толькі будзе здзейснена тое, што загадана, я стану вольнай. Я і сама так вырашыла”.
“А што загадана?” — я не адступаўся.
“Справа ў тым, што Платон на захацеў падстаўляць мяне і пайшоў на выкананне адзін. Магчыма, таму і загінуў. Могуць падумаць, быццам я пабаялася ўдзельнічаць у той акцыі, дык цяпер я павінна зрабіць усё сама”.
“Зрабіць — што?” “Устараніць Ёхана Цынка”. “І дзе ён цяпер?” “Нескладана даведацца. Зрабі запыт праз Сеціва”.
“Дык табе загадана яго ўстараніць тваімі сябрамі, ці гэта ўсё-такі ты вырашыла зрабіць сама?” — удакладніў я.
“Сама”.
Толькі гэтага не хапала, падумалася мне. Я моўчкі падхапіўся, падключыў камп’ютар і набраў прозвішча па пошуку. Нейкі час я чытаў.
Ёхан Цынк. Сапраўднае — Ян Цынкаў. Адзін з заснавальнікаў дзяржавы. Нарадзіўся ў 1962 г. у вёсцы Блон Астрожскага раёна.
Выдатны арганізатар. Доўгі час жыў і працаваў у братняй Чайнаросі. Цяпер жыве ў сталіцы рэспубліцы.
На кароткім відэасюжэце я ўбачыў дом, дзе знайшоў свой пры-
тулак састарэлы дзеяч, і пазнаў гэты раён — адзін з самых прэстыж-
ных у Мегаполісе: там не было аніводнай звалкі. Самога Ёхана
Цынка здымалі ў атачэнні дзяцей і сваякоў. Побач круціліся сабакі.
“Нягуста, — сказаў я са здзіўленнем. — Але ж яму далёка за восемдзесят, хутка дзевяноста! Гэта стары маразматык, пэўна, нічога сабой не ўяўляе, і якая нагода рызыкаваць сваім жыццём, бо ён хутка спруцянее сам па сабе?” “Яго рыхтуюць да бессмяротнасці”.
“І ты верыш у такую лухту, як бессмяротнасць? Яе няма і ніколі не будзе!” “А раптам? Ты ж верыш у доказы?”
“Няхай, — сказаў я, — але чаму такая патрэба ўстараняць спарахнелага старога?”
“Мы лічым, што гэта будзе сімвалічная і знакавая акцыя. Яны, “людзі-цені”, павінны ведаць, што пакаранне існуе і нават непа-
збежна. Калісьці, з паўстагодддзя таму, ён публічна здзекаваўся з нашага гістарычнага сцяга, чым вырак усіх нас на пасмешышча.
Як толькі ён будзе знішчаны, мы паведамім пра ўсё ў іх сродкі інфармацыі”.
“А тэрмін? — спытаў я пасля роздуму. — Ён вызначаны? Ты ўжо, як я бачу, канчаткова падрадзілася на выкананне па сваёй ахвоце.
То — калі?” “Трэба спяшацца. Ён не павінен сысці сам. Платон загінуў з-за гэтага недаробка, і будзе адпомшчаны”.
“Ты ведаеш, — падумаўшы, прапанаваў я, — мне ўсё роўна днямі варта з’ездзіць у Мегаполіс і забраць там з камеры захоўвання свае кнігі. Так што, паедзем разам”.
Мойра сумна ўсміхнулася.
“Я, канешне, здагадваюся, што ты хочаш мне дапамагчы, дзякуй, Берташ, але нагоды ехаць па-куль што няма, бо ён сам хутка завітае сюды. Вёска Блон зусім нядаўна носіць назву паселішча Новы Эдэм, пра што ты, пэўна, не ведаў. Ён адсюль родам і збіраецца неўзабаве наведаць, як я мелькам чула з афіцыйных крыніц, родныя месцы, у якіх быццам даўно не быў.
Пра тэрмін на-ведвання нам паведамяць з горада. Хутчэй за ўсё гэта адбудзецца на свята”.
“Ты павінна яго “выканаць” адна, ці будзеш з напарнікам?” — асцярожна спытаў я.
“Я адмовілася ад напарніка”.
Я сеў з ёй побач і абняў яе. Ад жанчыны пахла ледзь улоўна забытай травой і сонцам, я лашчыў яе, а потым мы заняліся каханнем.
empty* * *empty
Праз нейкі час я застаўся адзін, але пакуль ісці да ўдавы Слімака, у мяне было яшчэ з паўгадзіны. Я таропка праглынуў ежу, якую мне раней прапанавала Мойра, і вярнуўся да камп’ютара. А хацеў ведаць як мага больш пра Ёхана Цынка.
Праз некалькі хвілін пошукаў у Сеціве я знайшоў шэраг здымкаў і фрагмент дакументальнай стужкі з нагоды нейкай урачыстасці, дзе прысутнічаў яшчэ даволі бадзёры на выгляд фігурант. Я зноў доўга разглядаў яго, павялічыўшы план: гэта быў сярэдняга росту, нават нізкаваты чалавек, з плябейскім пацучыным тварам і нахабным і цупкім позіркам мангалоіднага разрэзу чорных вачэй.