Старшыня мякка гаварыў дырэктару:
— О не, я не дазволю вам, пане дырэктар, сядзець над гэтым тэкстам праекта праграмы, пардон, праграмы развіцця і дзейнасці дырэкцыі. Гэта зробяць за вас іншыя. Шкада вашага часу на такое. Шанаванне дырэктара дае непасрэдныя рэзультаты ў выглядзе штораз лепшай работы ўсёй фірмы.
Выраіліся ў калідор.
Клубавалі.
Першы намеснік старшыні канчаў курыць, апранаўся. У апусцелай канферэнцыйнай зале.
Склаўшы пратакол, Андрэй думаў, што не ашаламіла б яго, калі б хто з тых свістуноў падышоў упрытык і завёў такую канфідэнцыяльную шаптаніну.
Хітруеш на мссца загадчыка, гэтак свістун да Андрэя.
І не збіраюся нават, але калі папросяць заняць, дык чаму ж не?
Трэба так пакіраваць сваімі захадамі, каб упрасілі.
Дзякую за параду, а то я не ведаў.
Не прыкідвайся больш спрытным, чым у сапраўднасці.
Гэта каштоўная заўвага.
Рабі так, каб не выглядала на тое, што табе моцна залежыць на гэтым.
Зраблю дакладпа так, як раіш.
Ты, Андрэй, павінен мець на ўвазе таксама і тое, што загадчык падкусвае дырэктара. А тое, што яны гавораць да сябе па імю, яшчэ аб нічым не сведчыць. Разумееш?
Разумею.
Загадчык у нечым разлічвае на цябе, Андрэй. А ягоная ўдача з'явіцца і тваёй. Прасунуцца ўперад зможаш голькі за ім. Памятай!
Запамятаю.
Загадчыку скруціш шыю тады, калі ён стане дырэктарам. Не раней!
Пляцеш пасталы ліповыя, абурыўся б Андрэй, але паціху падумаў бы: «ён паставіў пытанне, і яно ўжо нікуды не дзенецца».
Такая гутарка магла б адбыцца толькі пры ўмове: свістуну лішняй падтрымка з боку загадчыка, і вытоптвае ён сваю каляіну, якую Андрэю, вядома, не пакажа. (Маем сабе свае грыбныя мясціны, у якіх растуць баравікі. Не маючы іх, ты пойдзеш у кімсьці падказаныя. Мо нават паблізу надыдзеш на нікому не вядомую месцавіну? На сваю ўжо. Калі ж табе не шанцуе, не заседжвайся на чужым месцы, бо яно здраджанае дзеля таго, каб цябе выгналі адтуль, аблаялі або і пабілі! Загавораць, што ты —- дурань!)
Сёй-той будзе маўчаць, але і не пярэчыць. Не чакай ад такіх спачування. Не прасі яго, бо ім будзе на душы вельмі ж весела ад таго.
Андрэя, як на тое, ізноў запрасіў загадчык — у свой чысты кабінет з кветкамі на стале ды шафе.
— Сядайце, калі ласка. Закіпае чайнік, нап’емся па шклянцы...
— Дапамагу вам, — памкнуўся Андрэй: асцярожненька выключыў расшыпелы электрычны чайнік, надзеў спецыяльную рукавіцу і, узяўшы яго ў руку, падышоў да стала, дзе загадчык сыпаў у шклянкі чай. Бянтэжыўся: «Уздумалася яму з тым чаем! Дарэчы, яму ўсё трэба чагосьці ад мяне? Кажуць, загадчык вядзе т. зв. чорны сшытак, у якім запісвае розную дрэнь, сабраную аб кожным... Хто ж гаварыў мне пра гэта? Ах, ведаю! У аддзеле кадраў. Чаму там? Нашто трэба кадравіку распаўсюджваць такія чуткі? Чаго яны не падзялілі?»
— Вам нездаровіцца, пан Андрэй? У мяне ёсць таблеткі ад застуды. Вы, пэўна, застудзіліся? Спірт з чаем вылечвае.
— Не, пап загадчык, я здаровы.
— Значыць, вы звычайна сумуеце. Ці ў вас што не ладзіцца? — прыгледзеўся ён. Ад ягоных сіняватых зрэнак вейнула нечым паўночным і пранікнёнасцю капітана.
— Мне здаецца, што я не дапусціўся якіх-небудзь непаладак...
— Не тое я меў на ўвазе, пан Андрэй. Калі б у вас яны былі, я першы ведаў бы пра іх, — апетычна сербануў са шклянкі. — Як маецца ваша маці?
— Дзякую. Добра.
— Вы, здаецца, нядаўна былі ў яе...
— Так, — Андрэй пачаў піць чай.
...У закутку, за шафаю, тужліва скрыпапулі колы нагружанага драўлянага воза, які асядае ў пяску гасцінца. I пачуўся голас бацькі сябра з дзіцячых год: «Но-о-ооо, буланы!»
— Ну, і як вам працуецца? Задаволены работай?
— Так, пан загадчык, — Андрэй: «Я мушу весялей. Зноў хтосьці набрахаў на мяне?» — Лепшай пасады для мяне і быць не можа! —Андрэй: «Мо залішне! Лепш памяркоўней». — На рабоце нармальна, усялякае выскачыць: то радасць, то сум. Але, так наогул, дык я цалкам задаволены.
Загадчык павярнуў галаву да акна.
— Бачыце, пан Андрэй, у нас яшчэ мала дбайнасці аб эканоміі.
— Ёсць, вядома, недахопы, — умомант падтрымаў яго Андрэй. Тым болей, што слушна. — Але як жа іначай? Без іх мы не ведалі б, што гэта такое — недахопы?! — спрабаваў.
Пажартунак Андрэя не выклікаў у ім грымасы належнага рэагавання.
«Выходзіць, нельга пажыць у спакоі, — даймала Андрэя. — Чалавек пераважна, аднак, баіцца. Каму гэта я зноўку завальваю дарожку? Няхай вось прыйшоў бы такі да мяне ды сказаў бы: слухай, адсунься згэтуль, сыдзі; дай руку і не злуй».