— Сталася што?
— Быў тэлекс з генеральнай дырэкцыі.
— Ага.
— Калі ласка, каля паловы трэцяй, добра?
— Так, — Андрэй: «У мяне, відавочна, болей шчасця, чымсьці розуму!» Ён нарэшце ўцяміў, што ягонай свядомасці зажадалася пабыць побач дырэктара, каб спрабаваць адчуць, ці адбыліся змены ва ўзаемных адносінах?.. Называюць гэта псіхічным кантактам, абнюхваннем.
Уданы званок, добразычлівая згода дырэктара супакоіла яго. І ён паклапаціўся, каб на ўсякі выпадак ужо перад другой — аддаліцца ў горад, па прыдуманай ім прычыне, і не паказацца ў той дзень назад.
Выходзіў, падпільнаваўшы момант, калі сакратарыят, звычайна расчынены, засланіў нейкі наведнік...
Каб пазбыцца дрыжыкаў, колькі хвілін прастаяў ля калідорнага акна, адхіліўшы заслону на ім. На дзядзінцы звягала сабачанё стоража. Па завулку прашумеў грузавік на падвойных колах. Крапацеў дожджык: у шчылінцы рамы пасвістваў легкадумны ветрык.
Андрэй пабойваўся, каб не напаткаць дырэктара, — гэтыя губішчы! — недзе або на Рынку Касцюшкі.
Паглыбіўся ў парк, па якім шпацыраваў дацямна. Прымерваў канцэпцыі справаздачы, пра якую папрасіў загадчык. Перш за ўсё неабходна будзе падабраць такія факты, якія дадуць уяўленне аб аддзеле і выніках ягонай дзейнасці на працягу некалькіх гадоў. Пачаць з кадраў...
У цэнтры затрубілі на пажар.
Андрэй збочыў у алею, што ўздулася гарбкамі калдобінаў. У цемначы нагадвала яна пакінуты гасцінец... Наводшыбе ночы скрыпнуў воз, гружаны.
Ступаў па гразі. Трубенне не запала ў памяць Андрэю. Яму б і ў галаве не змясцілася тая падумка, што гэта можа гарэць дырэкцыя.
Усё тое ўспомнілася Андрэю ўжо потым, раніцай, калі служачых дырэкцыі, спяшаючыхся на работу, накіроўвалі ў канферэнцыйную залу. Не прапускаў міліцэйскі.
У тлуміку перадавалі адзін аднаму, пошэптам, што згарэў кабінет загадчыка.
Дырэктар, узышоўшы на ўзвышэнне, заваленае партфелямі і дамскімі торбкамі, і счакаўшы аціхласці, прамовіў:
— Прашу цярпліва пачакаць тут. Лічу, што не больш як гадзіну. Папярэджваю: не выходзіць у горад, пакуль не закончыцца ўступнае следства адносна пажару, які меў месца ў будынку, ноччу, — ён прыгладзіў валасы і, быццам кінаакцёр, паімклівеў да сябе.
Вартаваў зборышча кадравік. Ён выпрацаваў сабе нерухомы воблік, набыў нядбайную позу, стаянне.
Нікога не выклікалі.
Досыць хутка менавіта кадравік аб'явіў:
—- Увага, грамадзяне! Можна заходзіць на свае рабочыя месцы. Калі ласка, — не адразу знайшліся такія, што першымі прайшлі.
Ля парога загадчыкавага пакоя расплывалася калюжына. Дзверы, пааббіваныя, нямелі пад папяровымі пячаткамі (на замку, клямцы і ўгары).
Не было ні ў той, ні ў наступныя дні работы.
Збіраліся па закутках, падхопліваючы самае неверагоднае.
На допыт пеўзабаве клікнулі Андрэя.
— У кабінет дырэктара. Ужо, калі можна, — нехта чужы. Тэлефонная трубка счарнела.
— Цябе? Цябе? —- упэўніваліся адусюль.
За тым жа прадаўгаватым пісьмовым сталом сядзеў... капітан!
— Гара з гарою не сыдзецца, але чалавек з чалавекам... — капітан перасеў у фатэль, жэстам запрашаючы Андрэя сесці ў другі, насупраць. — Пераглядаючы спіскі работнікаў дырэкцыі, я ўспомніў, што ў мяне ёсць тут знаёмы. Гэта вы, пане Антошка. Як жа сябе вы тут адчуваеце?
— Не наракаю, — Андрэй: «Стварае настроік».
— Спадзяваўся, што хоць раз спакойна пасплю дома. Ды дзе там! Людкове дбаюць пра тое, каб мы не мелі спачыну. Я спачатку лічыў, што гэта пейкая маланаважная гісторыя, але, аказалася, што не вельмі, не вельмі...
«Пастарэў, ой, пастарэў ты!» — Андрэй рассядаўся, каб прыстасавацца да сур'ёзнага. Капітан закончыў па-цывільнаму:
— ...I так, я — ваш кліент, пане Антошка.
— Што вы, капітан! Хутчэй за ўсё, гэта я — ваш.
— Вы? — яго позірк праколваў.
— Так, капітан, — Андрэй: «Бяздарны я. Па-мужыцку бяздарны!»
— Слухаю вас.
— Калі ласка, пытайце...
— Вы, здаецца, хацелі мне нешта сказаць?
Андрэй выблытваўся:
— Не ведаю, што вас цікавіць, капітан.
— Усё цікавіць, пане Антошка, — вочы як бы з прадузятасці.
На Андрэя падзьмула сполахам: «ён пераконаны, што я таргуюся з ім наконт важнай звесткі, звязанай з пажарам. Яму ж не да жартаў. А я, бы смургель які, пляту яму намёклівыя словы, за якімі няма нічога».
— Здагадваюся, што вас, капітан, цікавіць пажар. Ці не так? — ляпнуў.
— Гэта залежыць, як разумець пажар, — ён не пакарыстаўся Андрэевай нязручнасцю. — Тэхніка падпалу цікавіць нас менш, чымсьці тое, хто яе рэалізаваў ды з якой мэтай? — прыкурыў папяросу. — За высвятленне, так сказаць, прычын тэхнічных дастаюць грошы пажарнікі. Нам жа плацяць за што іншае, — зіркнуў у душу Андрэя.