Выбрать главу

Знайшоў запасовы зарад.

Хтосьці з супрацоўнікаў прыадчыніў дзверы:

— Вітаю, Андрэй! — быццам папытаў: «Ну, што сталася з загадчыкам і дырэктарам?»

— Здароў! Трэба табе што?

— Не, дзякаваць Богу.

«...Жонка сябра апавядала пра ягады. Вялікія, бы фасолі. У прыазёрных урочышчах. Іх там столькі, што хоць ты качайся!..»

— Каратай, але не зявай, — непатрэбна пажартаваў Андрэй.

— А гэта ўжо не мая спецыяльнасць, — агрызнуўся той. Без прычыны.

«Няўжо я дарогу яму пераступіў? — мільганула Андрэю ...Я так наеўся гэтых ягад, што, здавалася, пуза лопне — гаварыў сябра. Бо іх трэба — з малаком, павучала жонка. На другі год, Бог дасць дачакаемся, паедзем над возера з вядром на ягады, дадумалася яна».

Змяркалася. Неба мела колер рыжэючага верасу. З чацвёртага паверху глядзелі яны з Андрэем на вуліцу, па якой людзі каціліся ягадкамі, а аўтобусы гарадской камунікацыі хіліліся мухаморамі, чырвона-белымі. Змрочнелі дамы, іншы раз нагадваючы купіны старых соснаў, што за прасекаю, над Высмалавым паўвостравам. У вокнах загараўся бляск, як на высахлым моху, калі ў лесе цямнее, а за бухтаю енчаць крачкі...

Да Андрэя наведаўся супрацоўнік, якога ён аніяк не мог назваць. Ні Мядуновічам, ні Губішчамі, ні Абыякавічам, ні Філосафам... Ну, аніяк!

Ходзяць чуткі, што знялі нашага дырэктара, паведаміў супрацоўнік. Не можа таго быць, дзівіўся Андрэй, каб ззахвоціць яго да навінавання. I загадчыка таксама, працягваў супрацоўнік. Улада, так сказаць, лягла на вуліцу, як знямоглы п'яніца, і ты, Андрэй, кінь слепацець над паперкамі, над цэлым гэтым дакументаваннем ідыятызму, ды паразглядайся, што наўкола чаўпецца...

Паспяшаў да тэлефона, які зазваніў у ягоным пакоі. Некалі ён, той, хто званіў, наганяў на Андрэя белую гарачку, ашалеласць тым, што рабіў з сябе скромнага пана. Ад гэткай яго скромнасці не было чым дыхаць. Андрэй не мог спакойна гутарыць з ім, пакуль знянацку не адкрыў, што ён вельмі палахлівы. Аднак самае істот-нае, што зразумеў Андрэй, можна было б ахарактарызавадь так: у баязліўцаў шчыльная логіка і надзвычай выразныя доказы. Яны безупынна адчуваюпь небяспеку, і таму ў іх усё прадумана да драбінак.

Сціпласць супрацоўпіка, якога Андрэй ніяк не змог назваць — ні Падмядуновічам, ні Падтакавічонкам, ні Абыякавічам, — усенькія туманныя яе адценні няўмольна выклікалі ў памяці вобраз заплываючага дрыгвою возера, у якім можна ўтапіць цэлую гару з акамянелага зазнайства, патрачаных памкненняў, сыпучай зайздрасці ды валуноў зласлівасці. Такую жудасную гару праглыне тое ціхаводдзе, зааеранае блішчастымі і вострымі прэтэнзіямі на таленавітасць. Няхай багі ўсяго свету сцерагуць таго, хто даверліва ступіць туды!

Ці не з'яўляецца сціпласць жа найвышэйшай формай зазнайства?!

Не выстыў след пасля супрацоўніка, як прыйшла сакратарка. Сказала:

— Пан Антошка, вас клічуць. Зноў!

Але цяпер сакратарка не званіла. Яна прыйшла. Калі не смех гэтак сказаць — асабіста прыйшла!

Пасучыў за ёю, за жанчынаю, якую не раз уяўна агольваў і з лакомлівасцю кавалера абдымаў яе ў сваіх марах... Гатоў быў ён ажаніцца з ёю ў любы момант, адабраць ад мужа ды звольніцца з працы — і жыць, не выпускаючы яе нікуды, не дазваляючы ёй нават апранацца, бо адзенне, няхай сабе і шаўковае, толькі, псавала яе невымоўна прывабнае хараство, апаганьвала яе па-нябеснаму раскошнае цела!.. .

У кабінеце насустрач Андрэю паднялося з крэслаў двое. З генеральнай дырэкцыі.