Выбрать главу

Што ж, здараецца, відаць, і гэтак.

15 верасня. Субота. Ездзіў у Атоліна паглядзець на сваю дачу, якую атрымаў як загадчык сектара. Гэта аднапакаёвая кватэра на другім паверсе (будынак — двухпавярховы), кухня і душ з газавай калонкай для падагрэву вады. Плюс яшчэ агарод, 2 соткі. Маліна, пасаджаная ўжо, чырванее па-асенняму аголенымі сцяблінамі. Побач такі ж агарод памочніка Машэрава Вячоркі. Усё гэта пад Мінскам, за Прылукамі. Па выхадных ходзіць аўтобус.

17 верасня. Дзень нараджэння М. Танка. Адзначае недзе на Нарачы. Прыгадалася з яго давераснёўскага:

За песні і сасонкі,

Узгоркі і даліны —

Люблю цябе я звонка,

Люблю цябе, краіна.

Простыя радкі. Простыя і чароўныя. Пра Танка гавораць як пра паэта еўрапейскага маштабу. Думаю, што для гэтага ёсць усе падставы.

18 верасня. На пасаду інструктара амаль сілком узялі А. Кудраўца, які працаваў галоўным рэдактарам выдавецтва.

21 верасня. Пятніца. Сустрэў Вячаслава Адамчыка. Нешта кволіцца, як быццам не зусім здаровы. Працуе ў «Маладосці» і сам шмат піша. Выдатны апавядальнік і, думаю, раманіст. Добра помню колішняе яго апавяданне «Кароль Нябожа», асабліва апісанне начной навальніцы. Я скептычна стаўлюся да прозы ад першай асобы, дзе гэтае суцэльнае «я» цісне і на персанажаў, і на сюжэт, і на канфлікт. У Адамчыка, як і ў Чыгрынава, спалучаюцца падыход да рэчаіснасці, характэрны для сацыяльнага рамана (Я. Колас), і суб’ектыўная манера выкладання, паглыбленае даследаванне псіхікі герояў (К. Чорны).

Адамчык казаў, што шмат чытае Дастаеўскага і Буніна. Вядома, іх уплыў, як і ўплыў Коласа і Чорнага, можна адшукаць і ў яго, аднак піша ён усё ж такі па-свойму таленавіта і арыгінальна.

22 верасня. На бярозах жаўцеюць пакуль што толькі некаторыя галінкі. Жухне трава і больш туманіцца далячынь. Заружавелі ўжо, пэўна, асіннікі на камянецкім гасцінцы...

Пішу гэтыя радкі і напэўна ведаю, што, апроч мяне, ніхто іх чытаць не будзе. Але гэта, з другога боку, і добра: пішы, што хочаш, пра што хочаш і як хочаш.

24 верасня. Цікавую мясціну прачытаў у старога пісьменніка В. Верасаева:

«Хочаце ведаць душу чалавека, глядзіце на яго вусны. Цудоўныя, светлыя вочы і драпежныя вусны. Дзявоча-нявінныя вочы і па-саноўніцку падцятыя вусны з бурчліва апушчанымі ўніз куточкамі. Сцеражыцеся вачэй! З-за вачэй менавіта так часта і памыляюцца ў людзях. Вусны не зманяць».

27 верасня. Не выходзіць з галавы контррэвалюцыйны пераварот у Чылі, здзейснены рэакцыйнай хунтай Піначэта, смерць прэзідэнта рэспублікі С. Альендэ.

29 верасня. Наведваўся ў Атоліна. Ехалі назад — перапоўнены аўтобус. Размовы — пра Чылі. Там грамадзянская вайна.

2 кастрычніка. Супрацоўнікі часопіса «Полымя» скардзяцца на галоўнага рэдактара. Шчыльна кантралюе, прыдзіраецца, усіх падазрае ў нядобразычлівым да сябе стаўленні. Тут ужо, відаць, маем справу з характарам.

Характар — рэч упартая, яго не пераробіш.

3 кастрычніка. Намячаецца паездка ў ГДР па лініі Саюза пісьменнікаў СССР. Мэта — удзел у канферэнцыі «Вобраз сучаснага рабочага ў літаратурах сацыялістычнага рэалізму». Лічыцца, што ў нас назапашаны значны вопыт па гэтым пытанні.

9 кастрычніка. У Мінск з’ехаліся перакладчыкі беларускай літаратуры на мовы народаў СССР: Я. Хелемскі, А. Жукаўскас, М. Нагнібеда, А. Астроўскі, Б. Кежун, І. Міхайлаў, Ю. Ванаг, Э. Насыраў, Э. Матузявічус, Р. Кулініч, В. Юхімовіч і інш. Адбываецца канферэнцыя, абмен досведам. Мастацкі пераклад дапамагае ў пашырэнні арсенала выяўленчых сродкаў, далейшым развіцці мовы, стыляў і жанраў.

Я. Хелемскі прызнаўся, што яму з беларускіх паэтаў лягчэй перакладаць А. Куляшова. А вось паэта іншага пакалення — Р. Барадуліна — перакладаць цяжэй: «Барадуліна мне цяжэй перакладаць не толькі таму, што ён піша не так, як я. Іншая лексіка, іншая фраза, іншая гульня са словам — гэта не самае складанае для перадачы. Урэшце, гэта пытанне тэхнікі, якая ў паэта з багатым перакладчыцкім вопытам дастаткова адпрацаваная.

Цяжэй перакладаць атмасферу, успрыняцце жыцця, уласцівае пакаленню Барадуліна. Яго свежасць, віртуознасць і шчырасць я высока цаню».

Некаторыя з прыезджых, як, напрыклад, латышскі перакладчык Відруліс, гавораць па-беларуску. Перакладчыцкую справу трэба падтрымліваць, яна сябе акупіць.

12 кастрычніка. Настроіў быў «Спидолу» на заходняе радыё — што там «з-за бугра» кажуць. Казалі пра акадэміка Яўхіма Карскага. Падлічылі «дэбет — крэдыт» і зрабілі выснову: рускі вучоны. Надта ж катэгарычна. Не мала ён зрабіў і для Беларусі. Пра гэта нам, студэнтам, казаў калісьці Уладзімір Андрэевіч.