Можа, калі-небудзь пра гэта напішу.
30 сакавіка. Забавілася недзе, запазнілася ў гэтым годзе вясна. Надвор’е, як кажуць у такіх выпадках, няпэўнае, у паветры белыя мухі.
М. Лужанін даў пачытаць дылогію У. Крастоўскага «Кровавый пуф» — пра часы К. Каліноўскага (выданне савецкае, даваеннае). Да мяне яе бралі Караткевіч і Куляшоў.
1 красавіка. Заходзіў на работу Коля Заранок. Казаў, што расчараваўся ў навуковай кар’еры і хоча (як і я) перакваліфікавацца ў партыйнага ці савецкага работніка, гэта значыць чыноўніка. Я падумаў, што гэта першакрасавіцкі жарт, ажно не. Падобна, што чалавек усё ўзважыў. Калі так, дык паспрабую дапамагчы.
2 красавіка. Распачынаюцца Дні культуры Польскай Народнай Рэспублікі ў СССР. Усё ж такі ў гэтых «днях», і не толькі польскіх, надта шмат казённага фармалізму і штампаў. Але для пісьменнікаў ёсць магчымасць сустрэцца, пагаманіць, бліжэй пазнаёміцца.
5 красавіка. Шамякін па сакрэце сказаў мне, што ён прасіў у старшыні Камітэта дзяржаўнай бяспекі БССР генерала Пятрова Біблію, але той паціснуў плячыма: «Дзе я табе дастану?» «Дастаць» ён бы мог, але баіцца». А мы з Тамарай купілі румынскі гарнітур — два ложкі і дзве тумбачкі пры іх, запакаваныя ў скрынкі. І ў тых тумбачках былі схаваныя і Біблія, і Евангелле. А ў мяне ўжо ёсць Біблія, падораная Сямёнам Гардзеевічам, маім хросным. Даць адну Шамякіну?
Баімся адзін другога.
8 красавіка. Званіў А. Грачанікаў. Паведаміў, што ў канцы месяца ў Тбілісі збіраецца Усесаюзная нарада пісьменнікаў і крытыкаў і што ён мае намер уключыць у беларускую дэлегацыю і мяне. Я згодзен, калі дасць дазвол начальства. Шэф быццам і не супраць. Парватаў спытаў: «А хто замест вас?» Як бы няма каму.
Мэта нарады — абмеркаваць праблемы, звязаныя з увасабленнем вобраза камуніста ў сучаснай літаратуры.
10 красавіка. Вечар М. Хведаровіча — круглая дата, 70 год. Уступнае слова пачулі ад Е. Лось. Пра творчы шлях паэта расказаў Р. Бярозкін. Расказаў і аб’ектыўна, і цёпла. Віталі Міколу П. Броўка і А. Грачанікаў, а таксама супрацоўнікі беларускіх часопісаў. У пачатку 30-х гадоў Хведаровіч працаваў у апараце ЦК, як я сёння. Можа, таму ён пры сустрэчы пасміхаецца?
З нашага боку юбілей М. Хведаровіча адзначаны ўручэннем яму Ганаровай граматы Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР.
11 красавіка. Сёння скончылася нарада па беларускай драматургіі, скліканай Саветам па беларускай літаратуры СП СССР, СП БССР, Усерасійскім тэатральным аб’яднаннем, Мінкультам БССР і БТА. Адбылася яна ў Мінску, у клубе СП. З дакладам выступіў маскоўскі драматург А. Салынскі. У спрэчках удзельнічалі У. Няфёд, С. Алёшын, Н. Пашкевіч, А. Сабалеўскі і інш. У адзін голас хвалілі А. Макаёнка. Макаёнак на кані. Вечарам некаторых запрасіў у рэстаран. Трапіў у кампанію і я. Паднялі адну чарку, другую, і ўзрушаны Макаёнак сказаў: «Дзякуй, братцы, што ёсць на свеце Масква!» Яго можна зразумець: часцей за ўсё першай ставіла яго п’есы Масква, а потым ужо беларускія тэатры. Баімся.
15 красавіка. Вялікдзень. Шмат народу было на ўсяночнай. Многа моладзі. Некаторыя — шчыра, некаторыя з цікавасці. Сабор, што на плошчы Свабоды (пляц Волі), не мог усіх змясціць. Стаялі на цвінтары і навокал.
А нашу царкву (прыгожую, драўляную, сіне-блакітную, што засталася яшчэ ад уніятаў) разбурылі пры Хрушчове. Прыехала машына з вучнямі ГПТВ, і разбурылі.
16 красавіка.Атрымаў дасланы ў наш ЦК ліст з Казані, ад нейкага прафесара літаратуры, які прачытаў раман І. Чыгрынава «Плач перапёлкі» (выдадзены на рускай мове ў «Советском писателе», у Маскве) і вельмі незадаволены і абражаны тым, што ў якасці адмоўнага персанажа, здрадніка ў ім выведзены татарын. Просіць паведаміць аб прынятых мерах у адносінах да аўтара.
Расказаў Івану Гаўрылавічу. Паціскае плячыма, кажа: «Гэта ён у «Дружбе народаў» прачытаў». «Плач перапёлкі» друкаваўся ў гэтым часопісе.
— Дык што адказаць прафесару? — спытаў я.
— Але ж «Кніга пра разгром Мамая, цара татарскага» таксама паказвае татар не ў лепшым святле, але ніхто аўтара ў гэтым не абвінавачвае. Чаму ж да мяне чапляюцца?
— Мамай — гэта старажытнасць, а вы ж сучасны, савецкі пісьменнік.