Cur adeo impensam brevis incola ponis in ista
Tecta, per internam putria perniciem?
An nimium hoc sumptus ut linquas omne vorandum
Vermibus; hanc finem corpus ut inveniat?
O anima, ut vivas, utare malignius ipso
Corpore, sis servi dives ab esurie.
Horas vende breves annos emptura deorum;
His satura, externas neglige delicias.
Mors hominum victrix ita vincitur; illaque victa
Si sit, habes vitam vivere perpetuam.
CXLVII
Febris amor meus est, adeo desiderat ille
Cuncta quibus possit perpetuare malum;
Semper uterque etenim vel nutrimenta doloris
Appetit, incertae si placuere gulae.
Nam ratio, tantis in amoribus una medela,
Consilia indignans me data nulla sequi,
Cessit, et agnosco letale cupidinis omen
Esse, medelarum reicientis opem.
Sic ratio victa est, nec restat cura salutis
Vlla, sed huc illuc irrequietus agor;
Ac velut insani mea sensa ac verba vagantur
Longius a veris, ut sine mente sonus;
Nam mihi nonnunquam tu visa es dictaque, virgo,
Candida, quae tanquam Nox Erebusque nigras.
CXLVIII
Hei mihi, cum vero quam discordantia visu
Huic capiti inseruit lumina saevus amor!
Sive aliter, quonam sententia mentis aberrat
Falsa notans ea quae verius illa vident?
Si facies oculos mihi vere candida cepit,
Esse aliter volgus quo mihi iure putat?
Si specie fallebar, amor demonstrat aperte
Non sibi sed volgo noscere vera dari.
Quo potuit pacto? quid veri dispicit ille
Qui miser in lacrimis pervigilavit amans?
Haud igitur mirum, species me siqua fefellit;
Nubila dum purget sol videt ipse nihil.
Lumina, amor, lacrima mihi caecas, improbe, multa,
Ne videant clare quam tua falsa fides.
CXLIX
Tene negas a me, virgo crudelis, amari,
Antefero nostris qui tua cuncta bonis?
Nilne tui memini? cuius, nimis improba, causa
Immemorem ipsius me iuvat esse mei.
Quisne tibi invisus mihi compellatur amice?
Quos, ubi tu frontem ducis, adulor ego?
Quin, mihi si voltu sis aspera, memet ab ipso
Supplicium praesens exigit ipse dolor.
Quid meritorum in me videor maioris habere,
Vnde tuum nolim despiciamve iugum?
Optima nostra tui vitium venerantur et omne,
Quippe coacta oculis, imperiosa, tuis.
Sed perge irasci, quid agas scio; vera videntes
Tu colis; hos oculos, scis bene, caecat amor.
CL
O quibus unde datis a viribus, artis opisque
Indiga nativae, tu mea corda regis,
Meque fidem his oculis ipsius demere cogis
Iurando nitidam luce carere diem?
Vnde in flagitiis haec te commendat agendi
Gratia, dum tentas infima quaeque mali?
Nam genio sive arte valent, tua pessima, virgo,
Iudice me cunctis sunt potiora bonis.
Admonuit quisnam fore te mihi pluris habendam,
Quo plura acciperem cur odiosa fores?
O si ludificent alii quod amabile duco,
Non ideo tibi sum ludificandus ego.
Si non digna meum movisti cordis amorem,
Propterea fuerim dignior ipse tuo.
CLI
Si puer insipiens amor est nescitque pudorem,
Hunc ab eo genitum quis mihi nescit homo?
Blanditiis igitur nihil in me sequius urge,
Cara, meae et fraudis ne videare caput.
Proditus a te nam prodo simul ipse, puella,
Omnia naturae nobiliora meae.
Principio hoc pectus mens improba concitat, esse
Significans in qua dulce triumphet amor;
Ille tuum ad nomen surgit, nec plura moratus
Vt spolium felix te sibi deinde notat;
Quo tumidus fastu, contentus ad infima servit
Ille tibi obsequiis stetve cadatve tuis.
Nec pudet illorum carissima donec habetur
Haec mihi, cui iusto munere fungor amans.
CLII
Si, quod habes notum, te sum periurus amando,
Bis tuus in me fit, Cynthia, falsus amor;
Primum ob iura tori violata iugalia, deinde
Per nova pacta odiis iam temerata novis.
Cur tamen haec in te periuria bina notavi
Ad mea viginti? falsior ipse fui.
Ludibrii causa tibi vota mea omnia dixi,
Pectore sic erga te mihi lapsa fides!
Quae mihi non conficta tuo de corde benigno,
Deque fide ingenua, vel pietate tua?
Te magis et clarans habui mea lumina clausa,
Vel potius visus infitiata suos;
Namque tua in specie iuravi multa, nefandum
Ludibrio veri sic adiisse deos!
CLIII
Deposita taeda sopitum invenit Amorem
Silvia, Dianae fida ministra deae;
Nec mora, confestim gelidae convallis in imo
Fonte cupidineam deprimit illa facem.
Cuius ab igne aliquid trahit immortale caloris
Fontis aqua in sese, perpetuumque tenet;
Crevit Aquis nomen Calidis, divinaque lymphae
Ad nova morborum fertur inesse salus.
Igne meae ex oculis dominae fax ipsa novatur,
Quam puer experiens ad mea corda movet;
Aeger opem fontis cupio, morosus et hospes
Huc feror, at nihilum suppeditatur opis.
Vnde Cupido ignem petiit, fons ille salutis
Vnus erit, dominae lumina nempe meae.
CLIV
Parvus Amor fertur somno cubuisse, sibique
Ad latus igniferam deposuisse facem;
Multaque nympha, quibus decretum vivere caste,
Praeteriisse; harum pulchrior una fuit,
Illaque virgineis capit ignem interrita palmis
Qui calefecisset pectora mille virûm;
Sic ardoris inexpleti dominumque ducemque
Per somnum exarmat virginis una manus!
Fonte face exstincta caluit fons tempus in omne,
Lymphaque morbosis inde salubris iit.
A domina laesus veni medicandus ad oram
Ipse, quod expertus certa referre queo:
Non ope lympharum possis exstinguere amorem,
Eius enim gelidas calfacit ardor aquas.
Note
The Sonnets of William Shakespeare with a Latin Translation by Alfred Thomas Barton. Edited, with a prefatory note, by John Harrower. Published at Fourteen Henrietta Street, Convent Garden, London by Martin Hopkinson and company Limited MDCCCCXXIII. This LTM web-edition © 2004 Claude Pavur, S.J. of Saint Louis University. This material is made freely available for non-commercial educational use.