І пайшло-паехала! Ды ўсё пра яго, пра Аляксандра Рыгоравіча Лукашэнку. Я адразу адчула, што гэты чалавек чамусьці вярэдзіць іх сэрцы. У іншым выпадку не было б столькі эмоцый.
— А яшчэ ў дэпутаты Вярхоўнага Савета СССР меціў, адважыўся сваю кандыдатуру разам з Кебічам выставіць, — хіхікнула Соф'я Міхайлаўна Жукоўская. — Толькі ж яго ведаюць тут як аблупленага, — махнула яна рукой і замаўчала, даючы такім чынам зразумець, што аб'ект размовы не варты такога бурнага абмеркавання.
— Не скажыце, — не пагадзіўся Васіль Жукаў. — Гаварыць ён умее. І аўдыторыю літаральна заварожвае Пасля яго Кебіча слухаць людзі не хочуць — разглядваюць толькі. А пудрыць мазгі Сашка добра. Нават лепш чым сакратары райкама. Таму і забаяліся, калі Лукашэнка вылучыў сваю кандыдатуру ў Вярхоўны Савет СССР, — паслалі хадакоў да ягонай жонкі, каб тая напісала скаргу ў райкам на свайго мужа. Што, маўляў бегае з сям'і да іншых жанчын. Нават стос чыстай паперы і цэлы тузін ручак прынеслі з сабою, каб часу дарэмна не губляць. Толькі яна адмовілася ад іх прапановы як, зрэшты, і пісарскіх паслугаў. Галіна Радзівонаўна сказала, што ў сваёй сям'і яна разбярэцца сама. А на развітанне дапоўніла:
— Бацьку сваіх дзяцей я перашкаджаць не буду.
Слухала я тады сваіх калегаў з цікавасцю. Але — не без сумненняў. У адным толькі была пераканана: Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка — чалавек неардынарны.
У ТАНДЭМЕ 3 СУПЯРЭЧНАСЦЯМІ
Што мне потым падабалася ў Аляксандру Рыгоравічу? Многае. І перш за ўсё — смеласць. Мне імпанавала, што ён паводзіў сябе так, як лічыў патрэбным, не зважаючы ні на людскія перасуды, ні на гнеў уладу маючых, ні на іншыя якія ўмоўнасці, ад якіх у любога іншага грамадзяніна захапіла б дых, перш чым зрабіць ці сказаць штосьці толькі для сябе важнае. А ён гаварыў пра ўсё актуальнае, набалелае, патрэбнае, таму заўсёды знаходзіўся ў цэнтры ўвагі і канфліктаў. А можа, ён сам і правакаваў іх часам, думаю я цяпер.
Як, напрыклад, у Шклоўскім камбінаце будаўнічых матэрыялаў. На гэтым прадпрыемстве Аляксандр Рыгоравіч працаваў намеснікам дырэктара па агульных пытаннях, калі вярнуўся на радзіму са службы ў пагранвойску. Дык вось, яго сумесныя працоўныя раніцы з дырэктарам КБМ пачыналіся са звычайных радавых пытанняў, якія нязменна перарасталі ў канфлікты. Ды яшчэ якія! Сведкі расказвалі: вэрхал у кабінеце дырэктара стаяў такі, што працоўныя вымушаны былі збягацца, каб ратаваць пацярпелага. Прычым у гэтай ролі больш прадчувалі Уладзіміра Антонавіча Пруднікава, таму што ўчарашні вайсковец яўна меў сілавую перавагу над сваім кіраўніком. Дый целаскладам дужэйшы. Разыходзіліся працоўныя толькі тады, калі хто-небудзь з "петухоў" (як ахрысцілі паміж сабою рабочыя двух сваіх кіраўнікоў) вылятаў з кабінета жывы і непашкоджаны.
Хутчэй за ўсё, каб не дайшло да граху, райкам партыі змушаны быў развесці гэты працоўны тандэм, як у моры караблі: А.Р.Лукашэнка пайшоў намеснікам старшыні праўлення ў мясцовы калгас імя Леніна, а У.А.Пруднікава выправілі яшчэ далей — галоўным інжынерам у абласную галіновую вытворчасць. У нейкай ступені на пасаднае прызначэнне Аляксандра Рыгоравіча паўплываў і той фактар, што ён паступіў на завочнае аддзяленне ў Беларускую сельскагаспадарчую акадэмію.
Мяне інтрыгаваў А.Р.Лукашэнка сваёй манерай весці дыскусію: ён падаваў якую-небудзь рэпліку і замаўкаў на пэўны момант, пільна сочачы за рэакцыяй субяседніка ці слухачоў. І калі яна была, што называецца, ва ўнісон з ягонымі думкамі, раскручваў пружыну дыскусіі далей — і таксама напачатку асцярожна. Ну, а потым, калі аўдыторыя падпадала пад кантроль, Аляксандр Рыгоравіч даваў поўную моц сваім аратарскім здольнасцям. Магутны голас прамоўцы давяршаў задуманую справу: слабыя выкрыкі нязгодных проста заглушаліся.
У аратарскім арсенале А.Р.Лукашэнкі быў, ледзь не казырным, спасыл на аўтарытэт вядомых людзей. Аднойчы муж маёй сяброўкі расказаў пра такі вось эпізод. У шклоўскую лазню, неяк так склалася, у дамоўлены час прыходзілі аматары спецыфічных пары і венікаў. Удзельнікі гэтага нефармальнага лазневага клуба збіраліся разам, каб папарыцца, папіць піва і пагутарыць. Старшынёй гэтага клуба быў абраны палкоўнік у адстаўцы Анатоль Грачоў.
Адкуль было ведаць пра гэта нейкаму прыезджаму, які выпадкова паставіў свой тазік з вадою побач з "клубнымі" тазікамі. Анатоль Грачоў на той момант выконваў адказную ролю — "заводзіў" Аляксандра Лукашэнку — нязменнага аб'екта падколак у лазні. Той павярнуўся да Грачова і гучна, з пачуццём сказаў: