Спынілася. У краіне з'явіўся прэзідэнт. Генеральны пракурор Васіль Капітан пайшоў у адстаўку. Надзея Андрэеўна Ермакова ў 1994 годзе пераводзіцца з райвыканкама ў Шклоўскае аддзяленне "Аграпрамбанка" ўпраўляючай, а яшчэ праз год — у "Беларусбанк" намеснікам старшыні, а потым і старшынёй. Генадзь Міхайлавіч Лаўранкоў назначаецца старшынёй райвыканкама. Сяргей Дзмітравіч Сергамасаў — пракурорам аддзела па нагляду за следствам у органах РАУС і пракуратурах па Магілёўскай вобласці. Такім чынам, усе трое, хто у свой час змушаны быў пракантраляваць тую здзелку з машынамі, былі цёпленька ўладкаваны А.Р.Лукашэнкам. Ну як тут не ўбачыш падаплёку?
Яшчэ адзін раз паспрабавала я ажывіць тую, як цяпер называю, "лукашэнкаўскую" справу. На адным з Соймаў БНФ у перапынку падышла да З.С.Пазьняка і, кораценька пераказаўшы сутнасць матэрыялаў, перадала іх Зянону Станіслававічу са словамі:
— У мяне не атрымалася давесці гэтую справу да лагічнага завяршэння, дык можа вам як дэпутату Вярхоўнага Савета будзе лягчэй.
Зянон Станіслававіч Пазьняк паклаў мае паперы — выразку з газеты, адказ з Генпракуратуры — у правую кішэню і задуменна паглядзеў на мяне.
А яшчэ ў калядныя дні 1997 года нагадаў пра сябе сам Уладзімір Ісакавіч Маліноўскі. Тады фірма "Табея" з Германіі прывезла шклоўскай дзятве падарункі. Не абмінула тая дабрачынная хрысціянская місія і "прэзідэнцкі" садок у Рыжкавічах, як называлі яго за тое, што там працуе жонка А.Р.Лукашэнкі. Уладзімір Ісакавіч Маліноўскі, які стаў за гэты час прасвітарам царквы евангелістаў, суправаджаў гасцей. А мой муж, супрацоўнік райгазеты, атрымаў рэдакцыйнае заданне "асвятліць" у друку тую цікавую сустрэчу гуманітарыяў з дзятвой. Уладзімір Ісакавіч Маліноўскі, выбраўшы зручны момант, сказаў яму:
— Перадайце вашай жонцы, што я ёй дараваў тую публікацыю ў газеце і больш на яе не крыўдую.
Але і я не ў крыўдзе на Уладзіміра Ісакавіча Маліноўскага. Я толькі па-ранейшаму хачу ведаць механізм той "аўтамабільнай справы", яе сапраўдных герояў і хачу, каб віноўнікі пакрылі страты, нанесеныя маёй краіне.
ШЛЯХ У АПАЗІЦЫЮ
Памятаю, на адным з экзаменаў у Ленінградскім дзяржуніверсітэце я ледзь не "засыпалася" на вельмі складаным для мяне пытанні: трэба было назваць лідэраў буйнейшых краінаў свету. Я ўпэўнена назвала савецкага, амерыканскага, германскага, кубінскага, кітайскага. Карацей, кім палохалі і кім захапляліся сродкі нашай інфармацыі. І ўсё. Палітыкай тады я не цікавілася і, не задумваючыся, адпіхвала ад свайго ўспрымання ўсе яе праявы. Зусім канкрэтнае патрабавалася ад мяне на экзамене. І я, каб неяк выправіць становішча, быццам лакатарамі, павяла вушамі па аўдыторыі. Вядома ж, памочнікі знайшліся і адгукнуліся ўсе і адразу. Прытым кожны імкнуўся прывабіць маю ўвагу менавіта да сваёй артыкуляцыі. Ну, я і нагаварыла выкладчыку такога, што студэнты з рогату пакаціліся. Я стаяла перад імі, як школьніца перад класам, прысаромленая і расчырванелая. Выкладчык, які на першым этапе ўхваліў мае адказы паклонам галавы, утупіўся ў адну кропку на стале, за якім сядзеў. Потым, калі адчуў у смеху ўжо ноткі здзеклівасці, нахіліўся над сталом, дзе ляжала мая залікоўка. І гучна, на ўсю аўдыторыю сказаў:
— Я стаўлю чацвёрку. Як жанчыне. Вядома ж, з мужчынам ў нас была б зусім іншая размова.
І, падышоўшы да мяне і стаўшы побач, беражліва падняў маю руку на ўзровень сваіх вачэй.
— Я стаўлю добрую адзнаку за мазолістыя гэтыя рукі. Бо калі мы ўсе будзем займацца палітыкай, не будзе каму і карміць нас.
Ад нечаканага павароту падзей аўдыторыя быццам знямела. А я ледзь-ледзь утрымала слёзы. І толькі шмат гадоў пазней па-сапраўднаму ацаніла мудрасць таго чалавека. Сапраўды, ці да палітыкі жанчыне, калі ўвесь жыццёвы цяжар яна змушана несці на сваіх кволых плячах? Гэта яна, жанчына-маці, у адказе за дзяцей, мужа,
састарэлых бацькоў, парадак у доме, дабрабыт сям'і. І толькі адной ёй па сілах цэлы дзень працаваць, карміць, вырашаць бясконцыя праблемы. А ў перапынках, дакладней, на бягу зазіраць у люстэрка і наводзіць прыгажосць.
Прыкладна вось такім жаноча-звыклым было маё жыццё, пакуль не звёў мяне лёс з дырэктарам саўгаса "Гарадзец" А.Р.Лукашэнкам. Толькі дзякуючы яму я пайшла потым у апазіцыю да ўлады. І цяпер не перастаю пераконвацца ў правільнасці выбранага шляху.