— Усё, хопіць... — я нават кубак адставіла. – Добра, што мы не ў сярэднявеччы жывем.
— Вы так думаеце? – Макс весела прыжмурыў шэрыя вочы. – Чалавек не зьмяніўся ад таго часу, як адкусіў ад вядомага яблыка. Што з ім адбывалася – тое і адбываецца, толькі ў іншым выглядзе. Хіба не нагадваюць сярэднявечныя эпідэміі харэі паводзіны натоўпу дзе-небудзь на рокерскім фестывалі? А ўспомніце канцэрты «Бітлзаў», або якой «Аббы»... Ці палітычныя мітынгі... Уключыце сёньня тэлевізар – і перад вамі вынікі масавых псіхозаў.
— І, магчыма, іх прычыны, — падала я рэпліку, рашуча падымаючыся з крэсла. — Прабачце, я стамілася...
Юрась і прафесар стаялі перад гадзіньнікам з драўлянымі фігуркамі Адама і Евы і чагосьці напружана чакалі. Замест яблыка Ева працягвала свайму нехлямяжаму мужу, загорнутаму ў вінаградную галінку з гіганцкімі лістамі, металічны кубак... Такі вялікі ў параўнаньні з маленькай фігуркай Евы, што ў рэальнасьці мог раздушыць яе. Раптам з кубка выбліснула зьмяя...
— Боммм...
Мужчыны пераможна заўсьміхаліся, я нават пазайздросьціла, што ня маю дачыненьня да іх перамогі.
Макс абняў за плечы дасьледчыкаў.
— Самы час паведаміць — Пётр Апанасавіч тэлефанаваў са Швейцарыі, прасіў перадаць – за кожны адрамантаваны гадзіньнік вам прэмія па пяцьсот даляраў!
— Дзякую... — ніякавата прамовіў Юрась, а прафесар расплыўся ва ўсьмешцы.
— Прывітаньне Пятру Апанасавічу! Гэта вялікі чалавек, сябры! Вялікі! За ім – будучыня! Каб вы ведалі...
— Прафесар, мы ж дамаўляліся... — дакорліва прамовіў Макс, і стары дзівак сумеўся і паслухмяна замоўк.
Гадзіньнік працягваў цікаць, гучна, натужна, нібыта яго жалезнае сэрца пераадольвала з кожным ударам супраціў пяці з паловай стагоддзяў...
— Усяго чатыры гадзіньнікі засталіся няспраўныя! – радаваўся Макс. — Заўтра будуць гатовыя ўсе дэталі, што вы, Юрась, заказалі... І замену вяроўкам з авечых кішак прывязуць... Не сумнявайцеся – ня горш будуць!
Але Юрась сумна ўздыхнуў.
— Нешта «затармазіў» я з рамонтам...
— А што здарылася? – захваляваўся Макс.
— У майго маладога калегі цікавая тэорыя, — крыху раўнівым голасам прамовіў прафесар.
— Ну якая там тэорыя... – прамовіў Юрась. – Проста я зразумеў, што кожны гадзіньнік біў як бы на сваёй ноце, яны – як музычная гамма, ад самага нізкага да самага высокага гуку. Але мацаваньні пятнаццатага стагоддзя засталіся толькі ў трох гадзіньніках. Калі б мне ведаць, у якой пасьлядоўнасьці яны стаялі, – я б мог вылічыць, як было зладжана ў астатніх...
Макс захваляваўся.
— Зараз я распараджуся, каб прывезьлі яшчэ якія дакументы... Усё, што можна, што тычыцца гадзіньнікаў таго часу...
І зьбег. Прафесар пасунуўся за ім, мармычучы нешта незадаволена.
Я наблізілася да Юрася, які моўчкі, неяк тужліва ўглядаўся ў фігуркі Адама і Евы. Я заўважыла, што ў чарнавалосай Еве, з доўгімі, раскіданымі, нібы ад ветру, валасамі было нейкае падабенства са Стэлай... Цікава, чаму яна сёньня так ціха сядзіць у сваім пакоі? Можа, выпрасіла... «дозу»?
Я абвяла вачыма пакой – што тут было пры колішніх гаспадарах? Памяшканьне для прыслугі? Збройня? А можа, катавальня? Вунь якая скляпеністая столь, вакенцы – маленькія, у самым версе, праз такія не ўцячэш... Апошні з Людвісараў, які жыў тут, быў паўстанцам Каліноўскага, а пасьля зьняволеньня звар’яцеў. Ці не таму гэтыя таўшчэзныя сьцены працятыя вар’яцтвам, і нават з-пад сучаснай акрылавай фарбы нібыта цягне пахам плесьні, буцьвеньня, застарэлага жаху і тугі? Захворваньні душы заразныя... Можа быць, і Юрась...? Я загаварыла на больш цікавую тэму, пастараўшыся, каб мой голас гучаў як мага больш па-дзелавому.