«Народны капітал»,
«Зрастанне капіталу з працай»,
Спрабуюць з-за мяжы пераканаць. Ды нам
Даводзіцца з такой хлусні хіба здзіўляцца,
Ды пасмяяцца, калі мы у гуморы:
Заўжды з сабою капітал прыносіў гора,
Трымае ўчэпіста здабыткі капіталу спрут.
На словах ён, вядома, за працоўны люд,
На справе ж —
дзейнічае так, як той Паморнік.
НАБОЖНЫ ВОЎК
— Эх, шэры рабаўнік, стары ты стаў, стары!
Хоць і бадзяешся ў бары,
Ды спрыт не той, як гэта ты не ўтойвай,—
Звяры сказалі неяк раз Ваўку.—
Даволі награшыў ты на вяку.
Пара б табе падумаць і пра тое,
Як смерць сваю дастойна стрэціць,
Бо ў пекла можаш трапіць на тым свеце...
А там такіх, як ты, даўно чакаюць...
«Напэўна, правільна яны ўсе разважаюць?—
Падумаў Воўк.— Мне трэба прымірыцца
І за сябе самому памаліцца,
Каб не патрапіць у тым пекле на патэльню...»
І хоць ён зборышчы любіў не вельмі
(Бо воўчую з маленства звычку меў —
Што сам упаляваў, дык тое сам і з'еў),
На гэты раз парушыў звычку ён,
Прыклыпаў сам у малітоўны дом.
Ды вось бяда — малітвы там чытае,
Дык прыкмячае,
Як гэта ўжо было з ім неаднойчы:
Ён богу моліцца, а думае па-воўчы:
Каб дзесьці каля рэчкі
Зарэзаць хоць авечку.
Мілітарыст, калі яму паверыць,
Ён — дабрадзей,
Ён — за людзей,
На справе ж — мае воўчыя намеры.
АСЁЛ АСЛОВІЧ
Здарылася аднойчы так,
Што захварэў на ферме Бык-важак,
А статак трэба весці ў поле.
Паблізу ж не было нікога болей,
Адзін Асёл ля пуні аціраўся.
Яму і даручылі гэту справу.
Асёл узяўся за яе рухава,
Абрадваны, што дачакаўся
Такой увагі і пасады гэтай.
Ён строем вывеў статак на палетак.
Сачыў за ўсімі,
Не пускаў далёка,
Трымаў паблізу ўсіх,
На воку.
А хто не слухаўся (заўважым тут між намі),
З аслінымі той знаўся капытамі.
— Чаго да нас чапляешся ты ўсё,
Шаноўны дзядзечка Асёл! —
Заўжыць цялё і змоўкла на паўслове:
— Я не Асёл табе!..
Для ўсіх — Асёл Асловіч! —
Зароў тут наваспечаны важак
І разышоўся так, што жахі
І з той пары у статку ў адно слова
Уторылі усе:
— Асёл Асловічі..
— Асёл Асловіч! Мілы наш, парайце...
— Асёл Асловіч, вы не наракайце...
— Асёл Асловіч, нам дазвольце гэта...
— Асёл Асловіч, вамі абагрэты...
— Асёл Асловіч — гэта галава...
А у адказ адно:
— У-ва! У-ва-а!
І так Асла да часу велічалі,
Пакуль, наш Бык зноў статак не ўзначаліў.
І знік асліны ў статку крык і гром —
Асёл звычайным зноўку стаў Аслом.
Замест маралі даў бы я параду:
Асобу трэба паважаць, а не пасаду.
ДЫСЕРТАНТ
У інстытуце аспірант Яфрэмау
Займаўся дужа важнаю праблемай.
Не спіць наш бедалага і не п'е, не есць —
Вісіць праблема, бы на шыі гіры:
Саскоў карова мае шэсць,
А доіцца з іх усяго чатыры.
Чаму чатыры?
А калі б даілася хоць пяць,—
3 праблемай гэтай трэба разабрацца!—
Дык вунь на колькі б можна ўдой падняць!
Яна б давала літраў дваццаць пяць,
Калі цяпер дае, напрыклад, дваццаць.
Дык то ж адна карова. А калі іх сто?
Была б прыбаўка літраў на пяцьсот.
За дзень — пяцьсот!
І ніякіх выдаткаў.
Рака малочная цякла выдатна
3 чарніліцы і — проста на паперу.
Фантазія ж не ведала ўжо ні мяжы, ні меры,
Круцілася, бы нейкі калаўрот.
Разлікі ўжо рабіліся на месяц і на год.
І не на сто кароў.
Яфрэмаў смела
Прыбаўку падлічыў і па рэспубліцы,
І па Саюзу ў цэлым.
Нарэшце, ўзяў не пяць, а шэсць саскоў.
Калі б усе давалі малако,
Яго было б, як той вады ў рацэ.
Ну, словам, хоць купайся ў малацэ.
І ўсё падлічана старанна,
Тэарэтычна усё абгрунтавана,
Хоць сёння навуковую давай ступень.
— Але ж тэорыя без практыкі
ёсць спарахнелы пень,—
Сябры сказалі.
І неяк раз
Яфрэмаў заспяшаўся у калгас,
Каб даказаць такім вось малаверам,
На практыцы тэорыю праверыць.
Прыехаў у калгас ранюткім часам.
(А старшьтня разумны быў у тым калгасе.)
Ён выслухаў Яфрэмава ды кажа:
— Прыбаўка дужа многа важыць.
Але не будзем ставіць вам рагатак:
А для навукі выдзелім вам статак.
Адна умова: тое малако,
Што з дадатковых атрымаеце саскоў,
Сабе бярыце, самі спажывайце,
А болей не дадзім, не наракайце.
Дык згодны?
— Згодзен! — адказаў Яфрэмаў.
Рашаць прыняўся ён сваю праблему.
Хадзіў ён ля кароў і так, і гэтак,
У калгасе прасядзеў амаль што лета,
Стаптаў там не адны пантоплі,
А малака не атрымаў ні кроплі.