Лёнька ўзняў прапяканку, чыркануў карабком, запалкі засмярдзелі, зашыпелі і замоўклі, патушаныя стрэлам. Пад донцам пляшкі ўпіўся ў зямлю і дрэва шрот. Лёнька лёг на жывот, паклаў рулю на галузу — высока над пляшкаю пранеслася шапаценне. Зноў і зноў набіваў прапяканку. аднак пляшка, быццам была яна гумавай ці загаворанай, вісела цэлая.
Доўга ляскалі адчайныя стрэлы, алс пакуль пад час вымушанае цішыні не пачулі паляўнічыя над галовамі лёгкае — пырх. Прыгледзеліся — між растаныраных, як пальцы, галінаў, моцна сплеценае кубло. А над ім — адразу ж — птушка сядзіць. Якраз на сонцы, і пер'е яе адлівае, і столькі ў ім колераў — не пералічыць і не назваць усе. «Сойка...» — пазнаў Мішка. Сядзіць сойка над кублом і галаву гэтак павярнула, быццам і не глядзіць зусім на паляўнічых, быццам і не страшныя яны ёй і не цікавыя.
Мішка прысеў, сагнуўся напалам і засыкаў: «Ціха-ціха...» — заматляў рукамі Лёньку, нейкія знакі выкручваючы. А Лёнька і так нрыціх, прылін да зямлі, залюбаваўся. Мішка ўзяў у яго прапяканку, паклаў на сук, што з суседняга дрэва тырчаў, прыцэліўся — лясь! Пасыпаліся зверху перабітыя шротам галінкі, зайграў на сонцы пыл — а сойка сядзіць, як сядзела. Во вытрымка — нібы і не ў яе стралялі. Толькі ў кіно такое і ўбачыш.
Праз колькі хвілінаў усё вакол сойкі было пасечана шротам, а яна — ні з месца. I галаву, здаецца, ніколькі не павярнула, толькі вока круглае пагардліва ўніз пазірае. I падалося Лёньку: такі кленч у глыбіні ягонай чытаецца, што не вытрымаў ён, сказаў:
- Ды забілі мы яе даўно. Яна проста да галінаў прытулілася і ўпасці не можа.
- Тады лезь і здымі яе.
Палез Лёнька, амаль да самое дабраўся — толькі дацягнуцца рукою засталося. Прыціснуў-ся голым пузам да шурпатае кары, пальцы да драцяных сойчыных ног дакрануліся, і тады яна — пырх! — і зляцела, між галінаў у неба паднялася і знікла ў ім. Лёнька ад нечаканасці ледзь не сарваўся. У апошнюю хвіліну абхапіў дрэва нагамі і толькі з'ехаў трохі на ім уніз.
- А-а-а,— здагадаўся Мішка,— паняў, дзеці тамака ў яе, ану ў кубле памацай.
Лёнька засунуў руку ў кубло — там нешта цёплае і мяккае. I жывое.
- Скідвай іх сюды,— скамандаваў Мішка,— сойкі таксама нішто. Асаблів маладзенькія. Няма драздоў — дык соек насмажым.
Лёнька пачаў даставаць птушанят па адным. Возьме за ногі, а цела — боўць — і ў галаву пералілося, возьме за галаву, а цела — боўць — і да ног перавалілася, адвісла, як вада ў гумавым балоніку. Мішка падняў свае кароткія рукі з пульхнымі нязграбнымі, дзіцячымі пальчыкамі і зноў загадаў:
- Кідай...
Птушаняты хутка падалі, абы-як біліся спачатку аб галіны, потым аб Мішкавы рукі і цесна, шчыльна прыліпалі да зямлі, нібы шэрыя камякі пластыліну. Мішка падбіраў іх і складваў у апустошаную кайстру. I бачна было, што апанавала яго нейкая сквапнасць прыгаданая, ажно рукі трэсліся і ў вачах палаў рухомы агеньчык. Сайчаняты пішчэлі, шырока разяўлялі чырвоныя з жоўтым роцікі, і толькі гэта выдавала іх за жывых. Лёнька кідаў птушанят, Мішка збіраў іх, да смажання — іхняе мэты — было зусім блізка, і не маглі яны таму хоць бы на хвілю спыніцца і задумацца: «Што ж гэта мы робім? Навошта?» Было гэта нібы нейкаю дзіўнаю гульнёю «Кінь-падбяры», ад пачатку запланаванай, распісанай па ролях і незваротнай. Адно толькі: Лёньку брыдка было лезці рукою ў кубло і намацваць там сайчанят, але не мог ён пад пільным Мішкавым вокам адмовіцца, не мог сваю слабасць сардэчную паказаць, і таму мацаў і мацаў па цёплым казытлівым і ліпучым пуху ў кубле, покуль не выкінуў усіх, шэсць ці сем птушанятаў. Прысеў на галіну. Прыслухаўся.
Мішка ўзрушана і бойка тлумачыў яму, аказваецца, як праз дзюбу нанізваць сайчанят на шкворань, паказваў, дзе ён выйсці павінен, як смажыць, пакручваючы, і якое смачнае, далікатнае ў іх мяса... Лёнька глядзеў і не бачыў таго мяса: адна мутная, шызая плеўка вакол ды нейкае чорнае месіва ўсярэдзіне, якое перакуль-ваецца, перабоўтваецца... Бр-р-р.
Лёнька споўз з дрэва, агледзеў свой жывот. Роўнымі, доўгімі пісягамі на ім кроў пазначыла здзёртую скуру. Балела і не балела адначасна. Было проста прыемна стаяць на зямлі, якая хоць і выгіналася пад нагамі, аднак была ўсё ж болын трывалая, чымсьці дрэва.
Мішка адставіў кайстру з сайчанятамі ўбок, і паляўнічыя зноў прыселі да вогнішча.
— Памятаю, пасвілі мы з бацькам кароў...— пачаў Мішка доўгі расказ пра першых з'етых ім смажаных драздоў. Расказчык ён быў найлепшы — насабачыўся з малымі і ведаў, дзе падсаліць, а дзе падсаладзіць трэба. Слухаць яго можна было бясконца, і гэтаксама бясконца мог ён распавядаць — язык натрэніраваны. Адзін успа-мін чапляўся ў ім за наступны, ланцужок гэты ўсё падаўжаўся і падаўжаўся. I да таго натуральна і складна, што слухачам недзе было й слова ўставіць, каб хоць перапытаць, паказваючы тым сваю ўважлівасць. Мішка цягнуў свой расказ, нібы акын песню, і хвіліны ляцелі, мільгалі, як вокны электрычкі на Мохавым пераездзе. I не заўважылі паляўнічыя, як цемра ўвайшла ў хвойнік гаспадыняю. Сонца ўжо й вершалінаў дрэваў не краналася. Вогнішча сваімі бакавінамі на дрэвах, на тварах пачало адбівацца. Лес зашапацеў раптам трывожна і нават страшна. I разам падумалася ім: трэ дамоў спяшаць.