Выбрать главу

- Так я і думала. Бывай, Гары, я буду цябе ўспамінаць з любоўю.

Яна развіталася. Гэта было развітанне, гэта была восень, гэта доля, якою так спела і раскошна пахла мая летняя ружа.

Я пабег далей па доўгіх калідорах, дзе ўсюды бушавала пяшчотная валтузня, уніз па лесвіцах у пекла. Там на чорных сценах гарэлі бязлітасна яркія лямпы, там ліхаманкава граў аркестр чарцей. На высокім зэдлі, каля бара, сядзеў нейкі прыгожы маладзён без маскі, у фраку, ён коратка акінуў мяне пакеплівым позіркам. Танцоры адціснулі мяне да сцяны, у гэтай вельмі цеснай зале танцавала дзесяткі з два пар. Прагна і баязліва разглядваў я ўсіх жанчын, большасць былі ў масках, некаторыя ўсміхаліся мне, але ніводная з іх не была Герміна. З высокага зэдля кідаўся пакеплівымі позіркамі той прыгожы маладзён. У наступную паўзу ў танцах, думаў я, яна паявіцца і мяне запросіць. Танец скончыўся, але ніхто не падышоў.

Я прайшоў да бара, уціснутага ў кут нізкай залы. Стаўшы каля зэдля прыгожага маладзёна, папрасіў віскі. Я піў і бачыў профіль гэтага маладзёна, які здаўся мне цяпер знаёмым і чароўным, як нейкая карцінка з вельмі далёкага былога, дарагая ціхім налётам пылу мінуласці. О, тут я ўздрыгнуў: гэта ж быў Герман, сябар маёй маладосці!

- Герман! - сказаў я нерашуча.

Ён усміхнуўся.

- Гары? Ты знайшоў мяне?

Гэта была Герміна, толькі крыху інакш зачасаная і крыху падфарбаваная, незвычайным і бледным здаваўся мне яе разумны твар над модным стаячым каўнерыкам, дзівосна маленькімі, па кантрасце з шырокімі чорнымі рукавамі фрака і белымі манжэтамі-зарукаўнікамі, рукі, дзівосна далікатнымі, па кантрасце з доўгімі штанамі, яе ножкі ў шаўковых чорна-белых мужчынскіх шкарпэтках.

- Гэта і ёсць той касцюм, Герміна, у якім ты хочаш прымусіць мяне закахацца ў цябе?

- Пакуль што, - кіўнула яна, - я закахала ў сябе некалькіх дам. А цяпер на чарзе ты. Давай спачатку разгоннага вып'ем, шампанскага.

Мы сядзелі на высокіх зэдлях і пілі, а побач віравалі танцы і гарачая, запальная струнная музыка. І без якіх там ні было падсцёбак Герміны я закахаўся ў яе. Як бо што яна была пад мужчыну, я не мог танцаваць з ёю, ну, проста ж не мог дапусціцца да нейкіх там адмысловых далікатнасцяў, закідаў у залёты, і хоць у мужчынскіх строях яна здавалася далёкай і безудзельнай, яе позіркі, словы, рухі дыхалі ўсімі чарамі жаноцкасці. Без адзінага дакранання да яе я паддаўся яе чарам, і само гэта чараванне ўваходзіла ў яе ролю, было як бы двухполым. Бо гутарыла яна са мною пра Германа і пра дзяцінства, маё і сваё, пра тыя гады да палавой сталасці, калі падлеткавая сіла кахання скіраваная не толькі на абодва полы, але і на ўсё наогул, на пачуццёвае і духоўнае, калі яна надае ўсяму гэтаму тую панаднасць, тую казачную здольнасць да метамарфозаў, якія толькі перад выбранымі і паэтамі ажываюць часам і ў больш познім узросце. Іграла яна, безумоўна, юнака, курыла цыгарэты, балабоніла лёгка і разумна, часам крыху паглумліва, але ўсё свяцілася эротыкай, усё ператваралася па дарозе да маіх пачуццяў у мілую спакусу.

Як хораша і глыбока ведаў я, так мне, прынамсі, уяўлялася, Герміну і як цалкам па-новаму адкрылася яна мне ў гэтую ноч! Як мякка і непрыкметна аблытвала мяне сеткай пажады, як гулліва і па-русалачы спанатрана апойвала салодкай атрутай!

І вось мы сядзелі, малолі языкамі і пілі шампанскае. Мы пахаджалі, назіркам за заламі, кідаліся ў авантуры адкрыццяў, выбіралі пары і падслухвалі іхнюю гульню. Яна паказвала мне жанчын, з якімі я павінен быў танцаваць, і давала парады па спосабах спакушэння той ці іншай. Мы выступалі ў ролі супернікаў, увіваліся за адной і той самай жанчынай, папераменна танцавалі з ёю абое, стараліся яе скарыць. Але ўсё гэта была толькі маскарадная гульня, гульня паміж намі, усё гэта толькі цясней сплятала нас і распаляла абаіх. Усё было казка, усё было на адно вымярэнне багацей, на адно значэнне глыбей, было гульнёю і сімвалам. Мы змецілі адну вельмі прыгожую маладую жанчыну крыху хваравітага і незадаволенага выгляду, Герман патанцаваў з ёю, прымусіў яе расцвісці, знік з ёю ў адной пітной альтанцы, а потым расказаў мне, што перамог гэтую жанчыну лесбійскімі чарамі. А для мяне цэлы гэты грымотны дом, поўны грымотных танцаў, гэты хмельны карагод масак зрабіўся паступова нейкім шалёным, фантастычным раем, адзін за адным спакушалі мяне пялёсткі сваім пахам, адзін за адным аблашчваў я наўгад плады выпрабавальнымі персцямі, змеі спакушальна глядзелі на мяне з зялёнай цяні лістоты, кветка лотаса лунала над чорнай багнай, жар-птушкі на галінках зазывалі мяне, але ўсё гэта вяло толькі да адной жаданай мэты, усё нанава зараджала мяне знемажэннем ад адной-адзінай. Мне прыпала танцаваць з нейкай незнаёмай дзяўчынай; палаючы, вабячы, надзячы, яна патанала ў хмельным захапленні, і калі мы былі ўжо ў незямным свеце, яна раптам засмяялася і сказала: «Цябе не пазнаць. Сёння ўвечары ты быў такі дурны і нудны». І я пазнаў тую, якая некалькі гадзін таму назад назвала мяне «старым занудам». А цяпер яна лічыла, што захамутала мяне, але ў наступным танцы я ўжо палаў у абдымках другое. Я танцаваў падрад дзве гадзіны альбо і больш, усе танцы, у тым ліку і тыя, якім ніколі не вучыўся. Сюд-туд паблізу паяўляўся Герман, усмешлівы юнак, ківаў мне, знікаў у натоўпе.