Выбрать главу

282Franco List – hungardevena pianisto kaj muzikverkisto (1811 – 1886), hungarlingve Ferenc Liszt, germanlingve Franz Liszt.

283Frederiko Ŝopen – pola-franca pianisto kaj muzikverkisto (1810 – 1849), franclingve Frédéric Chopin.

284(Volfgango-Amadeo) Mozarto – aŭstria muzikverkisto (1756 – 1791), germanlingve Wolfgang Amadeus Mozart.

285Prospero Merime – franca romanverkisto (1803 – 1870), franclingve Prosper Mérimée.

286(Henrio) Mejak kaj (Ludoviko) Halevi – francaj autoroj de teatraĵoj kaj operetaj tekstoj en la 1860aj kaj 1870aj jaroj, franclingve Henry Meilhac kaj Ludovic Halévy.

287mebloluejo Beluar – en mondumaj vesperoj gravajn gastojn oni sidigis sur unuavicaj brakseĝoj, duarangajn sur luitaj seĝoj ofte venigitaj el la nomita pariza butiko.

288...estas aliaj kompreneble – nobeloj el la reĝa epoko tradicie ne agnoskas la titolojn donitajn de Napoleono la 1a, kiun ili rigardas uzurpanto de la francia trono.

289imperia stilo – en PIV: empiro.

290Spartako – (−? – −71) gvidanto de sklav-ribelo en antikva Italio.

291Vercingetorikso – kelta tribestro (≈−80 – −46) batalinta kontraŭ Romio kaj iĝinta en la 19a jarcento simbolo de franca patriismo.

292dekkvaran gaston – laŭ tradicia superstiĉo oni ne manĝu dektriope ĉirkaŭ tablo.

293... finus la aferon – la parolantoj vortludas pri la nomo Kambremer, kiu ekas simile al ‚(la vorto de) Kambron’ (Pierre Cambronne, generalo, kiu laŭrakonte al propono de kapitulaco respondis „fek!”) kaj finiĝas simile al merde (ankaŭ „fek!”).

294Berenica – filino de la reĝo de Judujo, kiu devas rezigni je reciproka amo kun la romia imperiestro Tito laŭ la tragedio ‚Berenica’ de Ĵano Rasin el 1670.

295Julio Dumon-Durvil – franca ŝipisto kaj esploristo (1790 – 1842), franclingve Jules Dumont d'Urville.

296Ĵan-francisko De Laperuz – franca ŝipisto kaj esploristo (1741 – 1788), franclingve Jean-François de La Pérouse.

297‚La Princino De Klevo’ – romano de Marie-Madeleine de La Fayette el 1678, franclingve ‚La Princesse de Clèves’.

298‚Reneo’ – romano de François-René de Chateaubriand el 1802, franclingve ‚René’.

299(Antono) Lavuaziero – franca ĥemiisto (1743 – 1794), franclingve Antoine Lavoisier.

300(Andreo-Mario) Ampero – franca matematikisto kaj fizikisto (1775 – 1836), franclingve André-Marie Ampère.

301turniĝanta tablo – spiritisma procedo, en kiu la spirito de mortinto komunikas kun vivantoj per turnado de la plato de unukrura tablo.

302en Hago, en Dresdeno, en Brunsvigo – unu urbo de Nederlando Den Haag kaj du urboj de Germanio Dresden kaj Braunschweig, kie muzeoj havas pentraĵojn de Johano Vermeer.

303muzeo Maŭrichojs – pentrarta muzeo en Hago, nederlandlingve Mauritshuis.

304Nikolaso Mas – nederlanda pentristo (1634 – 1693), nederlandlingve Nicolaes Maes.

305... kiel oni kredas – aludo al la 49a maksimo de François de La Rochefoucauld: ‚oni neniam estas tiel feliĉa nek tiel malfeliĉa, kiel oni imagas’ laŭ la traduko de G. Waringhien el 1935. La originalo de la ‚Maksimoj’ eldoniĝis unuafoje en 1665.

306Teodoro Barier – siatempe konata franca teatraĵverkisto (1821 – 1877), franclingve Théodore Barrière.

307Diepo, Kaburgo, Beŭzevalo – urboj de la provinco Normandio, respektive franclingve Dieppe, Cabourg, Beuzeval (nuntempe Houlgate).

308Alfredo de Vinji – franca poeziisto (1797 – 1863), franclingve Alfred de Vigny.

309ruinigo de Ninevo – aludo – tra ‚La Biblio de Amienso’ far John Ruskin, kiun M. Prust elangligis – al la biblia libro ‚Cefanja’, kiu profetas la pereon de la nomita antikva urbo.

310Malgrandazio – malnova nomo por Anatolio, geografie pli-malpli egala al la teritorio de Turkio.

311Societo de Mirlitonoj – belarta societo, kiu aranĝis ekspoziciojn.

312(Julio-Luizo) Maŝar – franca pentristo (1839 – 1900), franclingve Jules-Louis Machard.

313Leluar – pluraj samfamiliaj akademiaj pentristoj havas ĉi tiun nomon, franclingve Leloir.

314honora legio – rekompenca ordeno donata de la franca ŝtato.

315bavara – el Bavario, germania provinco.

316Universala Ekspozicio – en jaro 1889a la Universala Ekspozicio en Parizo prezentis prilumatajn fontanojn.

317Finistero – terpinto okcidente de Francio (de Bretonio) en la Atlantika Maro.

318... Pontaveno, Kemperleo – urboj de la provincoj Normandio kaj Bretonio (krom la fikcia Balbeko), franclingve Bayeux, Coutances, Vitré, Questambert, Pontorson, Balbec, Lannion, Lamballe, Benodet, Pont-Aven, Quimperlé.

319Fiezolo – italia urbo, itallingve Fiesole.

320Fra Anĝeliko – itala pentristo (1395 – 1455), itallingve Fra' Angelico aŭ Beato Angelico.

321Sanktan-Marian de la Floroj – pliĝuste Sankta-Maria de la Floro, katedralo de Florenco, itallingve Santa Maria del Fiore.

322Parmo – italia urbo, itallingve Parma.

323‚La Kartuzio de Parmo’ – romano de Stendhal el 1839.

324stendala – laŭ la franca romanisto Stendhal (1783 – 1842).

325Kiantio – italia vinregiono, itallingve Chianti.

326Malnova Ponto – ponto en Florenco, itallingve Ponte Vecchio.

327Pizo – italia urbo, itallingve Pisa.

328Ĝorĝone – itala pentristo (≈1477 – 1510), itallingve Giorgione.

329Granda Kanalo – ĉefa kanalo en Venecio, itallingve Canal Grande.

330‚... pavimita per smeraldoj’ – cite laŭ ‚La Ŝtonoj de Venecio’ far John Ruskin.

331horde-bombono – dolĉaĵo gustigita per hordeo, plejofte prezentata en formo de malmola bastoneto kun koloraj strioj.

332Nikolao Pusen – franca pentristo (1594 – 1665), franclingve Nicolas Poussin.

333kaptoludo – ĉi tie: ludo sur ortangula areno, sur kiu anoj de du teamoj kontraŭulojn kaptas (eventuale nur tuŝas) kaj tiam sendas al siaflanka „malliberejo”; kaptas nur tiu el du kontraŭuloj, kiu laste eniris la arenon; franclingve: jeu de barres; populara de la 13a ĝis la 19a jarcento.

334ponto Konkordo – ponto en Parizo.

335Sejno – rivero en Parizo.

336Kampo de Ora Tolo – diplomatia kunveno en jaro 1520a inter la franca kaj la angla reĝoj, tiel nomita pro la vete riĉa tendaro kaj ekipaĵo de ambaŭ kortegoj.

337globeto – malgranda terakota aŭ vitra globo, kiun 6-ĝis-10-jaraj knaboj kolektas kaj uzas por diversaj rul-kaj-batludoj sur la grundo.

338Filipo la 7a – grafo de Parizo, tronheredanto de Francio (1838 – 1894), vivis alterne en Francio sub la dua franca respubliko kaj en ekzilo.

339reĝo Teodozo – fikcia orienteŭropa reĝo.

340prezento de ‚Miĥajlo Strogof’ – teatra adapto de samtitola romano far Jules Verne.

341Tri Kvartaloj – tiuepoka granda magazeno en Parizo.

342aleo de Akacioj – probable robinioj, kiuj estas popolnome konfuzataj kun akacioj.

343‚Eneado’ – latina epopeo el la 1a jarcento far Vergilio.

344robo laŭ pola fasono – robo imitanta fasonon de la 1770aj jaroj, kun strikta supro ĝis la talio kaj vasta malsupro el tri baskoj, kiujn oni suprenkuspis super jupo.

345Konstanteno Gis – nederlanda kaj franca desegnisto kaj ŝtongravuristo (1802 – 1892), franclingve Constantin Guys.

346tigro de forpasinta Bodenor – aludo al figuro de grumo el romano de Honoré de Balzac.

347Kolombo-pafejo – sporta klubo en la Bulonja Arbaro.

348Trianono – francia vilaĝo apud la urbo Versajo, franclingve Trianon.

349Armenonvilon, la Herbejon Katelan... – nomoj de diversaj partoj de la Bulonja Arbaro.

350Mikelanĝelo – itala artisto, precipe pentristo kaj skulptisto (1475 – 1564), itallingve Michelangelo Buonarroti, kiu en la Siksta Kapelo freske pentris laŭ la biblia libro Genezo la ‚Kreon de la Mondo’.

351kruelaj ĉevaloj de Diomedo – en antikva greka mito la reĝo Diomedo nutras siajn ĉevalojn per homa karno.

352tanagraj statuetoj – surloke de la antikva greka urbo Tanagro estis elfositaj multaj terakotaj statuetoj, kiuj distingiĝas per delikataj plisaj (faldohavaj) vestoj.