* * *
«Чалавек маленькага роста,
чаму не рос, па чыёй віне?»
Чалавек адказвае проста:
«Гэта залежыць не ад мяне».
«Чалавек маленькага розума,
мог ты быць разумнейшым ці не
Чалавек гаворыць цвяроза:
«Гэта залежыць не ад мяне».
«Чалавек душы маленькай,
мог ты лепшым быць ці не?»
Чалавек маўклівы нейкі,
не адказвае ён мне.
Мабыць, цяжкае пытанне.
Чалавек маўчыць нездарма.
Хібам нашым ёсць апраўданне,
подласці апраўдання няма.
ЗЯМНАЯ СПРАВА
Рабілі зямную справу —
звычайную, звычную, даўнюю.
Рабілі рупна і з веданнем,
як робяць з часоў спрадвечных
другія зямныя справы...
Спачатку мылі нябожчыка,
потым пераадзявалі
яго ва ўсё новае,
бо на той свет трэба
з'яўляцца ў новым i чыстым.
Грукалі сякерамі,
трупу рабілі мужчыны.
А ў гэты час жанчыны
варылі клёцкі і кашу —
варылі для памінак.
Адны былi каля печы,
другія ж каля нябожчыка
плакалі-галасілі:
«А на каго пакінуў,
а нашто памёр».
Пад вечар сказаў нехта,
больш за другіх разважлівы,
што пара на могілкі,
бо сонца можа зайсці.
Панеслі ў труне нябожчыка,
панеслі нагамі ўперад
(усе зямныя справы
робяцца ў пэўным парадку),
па везлi за вёску ў лясок.
Магіла была гатова.
Апёршыся на лапаты,
чакалі далакопы,
калі закопваць ім.
Труну апусцілі ў магілу,
па жменьцы зямлі кінулі.
А нехта, больш дасведчаны,
кінуў яшчэ і манет.
Мужчыны сталі закопваць.
Рабілі яны гэта
рупна i дзелавіта,
быццам яны рабілі
звычайную, звычную справу.
Вярталіся ў вёску з могілак
ужо на захадзе сонца.
Вярталіся з адчуваннем,
блізкім да палёгкі, —
яны ж зрабілі як трэба
сваю зямную справу.
* * *
Добра, што сінь
за акном згушчаецца.
Добра, што гасне
гэты прамень.
Добра, што гэты дзень канчаецца —
гэты цяжкі, невыносны дзень.
Ціха. Ніхто ні з кім
не спрачаецца.
Ціха. Ніхто ні з кім
не страчаецца.
Сцішыўся вецер.
Сцішыўся сын.
Добра, што прыцемак
згушчаецца.
Добра, што гэты дзень
канчаецца.
Бо не хапіла б іначай сіл.
* * *
Вось і ты, як другія,
просіш: « Не шумі».
Як быццам твая стыхія —
гэта свет цішыні.
Як быццам (вось недарэчнасць,
жывеш — дык жыві ды шумі!)
уперадзе ў нас не вечнасць
бязлюднай цішыні.
* * *
Ляцеў груган.
Сеў на курган.
Агледзеўся навокал.
Знаёмае штось заўважыў груган
сваім старэчым вокам.
Ці то гэты дуб,
ці то гэта косць,
ці роў той, —
яму нагадалі
яго, груганову, маладосць,
яго, гругановы, балі.
Здаецца, вось тут, —
бо той жа роў,
тыя ж валун i дрэва, —
ляжалі трупы,
стаяла кроў,
еш — колькі табе трэба.
Здаецца, вось тут
і быў той баль,
тая салодкая трызна.
Калі то было?
Яму ж амаль
дзвесце, калі не трыста.
Калі насыпаны
гэты курган?
Хто ведае,
хто знае...
Сядзіць груган.
Глядзіць груган.
Сваю маладосць успамінае.
ЖАДАННІ
1
Знайсці б які пакойчык кутні,
І там, забіўшыся ў куток,
аддацца радасці пакутнай —
пісаць: радок! Яшчэ радок!
2
Забрацца б на пустынны востраў,
за трыдзевяць зямель і вёрстаў,
узяўшы толькі стопку кніг.
І — начытацца ўволю іх!
3
Разуцца б і пайсці сцяжынай —
то травяністай, лугавой,
то гладка ўбітай, палявой —
нагамі ўбітай, не машынай.
4
Вярнуцца б зноў у маладосць,
цябе сустрэць, яшчэ чужую,
і жыць пачаць без гэтых вось...
ты ведаеш, пра што кажу я.