ШТО СНІЦЦА КУРАМ
Не ведаю я, што сніцца арлам
у гнёздах іх на вяршынях горных.
Ды ведаю я, што сніцца курам
на курасаднях хісткіх, чорных.
Няцяжка ўявіць курыныя сны...
Збірае курыца цэлымі днямі
свой корм — на таку,
на сметніку,
ў яме,
шчыруе яна ад зары да зары.
Тым і жыве, для таго і жыве.
Толькі і знае, што несці яйкі.
Думкі другой няма ў галаве.
А гонар які?
А гонар ніякі.
А слава якая ідзе па пятах?
Што курыца —
гэта зусім не птушка,
а толькі нясушка ды квактушка,
што песня адна ў яе —
квох ды кудах,
што кветка адна ў яе —
кураслеп,
хвароба адна —
слепата курыная.
Нялёгкі яе, курыны, хлеб,
доля яе, курыная, крыўдная.
Быў бы хоць певень добры ў яе,
які паважае свае абавязкі.
А ў гэтага выгляд хаця i баярскі,
а ласкі баярскай не дае.
Ён тузане на хаду за віхор,
і тут жа лапоча з палёгкай крыламі,
і тут жа імчыць на суседні двор
за чужымі хвастамі курынымі.
І вось летуценіцца курыцы ў сне,
калі яе ноч на жэрдках гушкае,
што стала яна сапраўднаю птушкаю
і кружыць,
ляціць у сіняве.
Ляціць аж за трыдзевяць зямель.
А побач птах яе адзіны,
адданы ёй, як журавель,
пяшчотны, з шыяй лебядзінай...
Ёй сон бы той бясконца сніць.
Ды раптам певень-недарэка
залопае, закукарэкае,
і абрываецца сну ніць...
АНЕКДОТЫ, ЦІ МАЛІТВА Ў ГАСЦЯХ
...А я маўчаў, як ідыёт.
І я ўзмаліўся: «Божа мой, божа!
Дай і мне які анекдот!
Столькі маўчаць ужо нягожа.
Ты даў сурвэтку,
даў прыбор,
віна наліў,
насыпаў плова,
даў мне суседку, як на падбор.
Дай мне яшчэ і дасціпнае слова.
Глядзі, як падвешаны ў іх языкі,
якія яны ўсе вастрасловы.
Падкінь і мне анекдот які,
хаця б з барадой, хаця б не новы.
Глядзі, паспяваюць i тут, i там.
Глядзі, як з зоркасцю арлінай
яны выглядаюць лепшай вяндліны
для сябе і сваіх дам.
І ў той жа час —
вясёлы расказ.
І так дарэчы! Проста здорава!..
Божа, дай хоць на гэты раз,
дай хоць кроплю такога норава.
З норавам лёгкім усім лягчэй.
Жанчынам нораў такі даспадобы.
Божа, няўжо я горш за людзей?
Чаму я сёння такі змрачналобы?
Сяджу i маўчу вось, як нямы.
Божа, я ведаю, родны божа,
што анекдоты расказваць пошла, —
не для таго сабіраемся мы.
І ведаю я, што гэты тост
не толькі пошлы, але і няшчыры,
не варты госця і мужчыны,
што аўтар тоста — шалахвост.
І знаю: фалыпывяць гаспадары,
калі ўсё хваляць патрэбнага госця...
І ўсё-такі дай мне які досціп,
дай анекдот, хаця б стары.
Не ганарыстасць мяне гняце.
Проста маўчаць ужо няёмка,
калі вакол такая гамонка.
калі такое застолле ідзе.
Урэшце, я знёс бы гэты цяжар,
калі б не манера суседкі,
што справа,
на кожны анекдот ці жарт
пляскаць у ладкі і ўсклікваць: «Брава!»
Божа, ты мне наліў віна,
божа, ты мне насыпаў плова,
дай мне яшчэ і вясёлае слова.
Хаця б таму, што побач яна».
Ага, здаецца, крануўся лёд.
Ага, успомніў!
Вось зараз грымну!
Вось зараз выдам анекдот! —
«Двое пайшлі вудзіць рыбу...»
Як толькі лепей пачаць яго? Як?
Трэба ж выбраць зручны момант.
Ды і язык цяжкі, як молат,
ды і язык нібы намяк.
Язык намяк, і ў горле камяк.
Тут слова не выціснеш ніяк,
не тое, што весяліць кампанію.
Будзе суцэльнае замыканне,
нячленараздзельнае заіканне...
Божа, можа, паможа каньяк!
Не памагае... Маўчу, як статуй.
Божа, ратуй!..
ГАРA З ГАРОЙ HE СХОДЗЯЦЦА...