Выбрать главу
Не медзь выбівала гулкія маршы — кроў біла ў грудзі і скроні нашы.
Не флагі ўспыхвалі агніста — было жывое наша адзінства.
Спраўлялі лепшае свята зямное нас двое...
* * *
Што казалася, што адбывалася? Былі словы — як шолах травы: «Я баялася... Я баялася, што паедзеце раптам вы». «Я баялася...» Была боязь. «Я баялася...» Быў страх. Толькі ўсё ж адыходзіў поезд і імчаўся на ўсіх парах. Усё бегла, усё зрывалася — дрэвы, хаты, слупы, ірвы... «Я баялася... Я баялася, што паедзеце раптам вы». Мне насустрач усё бегла, бег насустрач цэлы свет. А між намі расла адлегласць, толькі беглі словы ўслед: «Я баялася... Я баялася, што паедзеце раптам вы». ...Мне сягоння доўга не спалася, аж да ранішняй сінявы. Пачуццё не знала спачынку. І ўявілася раптам мне ты той маленькаю дзяўчынкай, што баіцца цемнаты. І мне стала відавочнаю сувязь між дзіцячаю той першай бояззю прад цемнатой і трывогай тваёй дзявочаю. Плачуць душы нашы, як каня, з дня ў дзень і з году ў год, прагнуць душы святла спатканняў і баяцца імглы адзінот... Ты мне светла ўяўлялася: «Я баялася...»
ПЛАЧ ПА HEPАСТРАЧАНАЙ ПЯШЧОЦЕ
Плача жанчына
Плачу я... Мне б са сваёй пяшчотай, мне б са сваёй пяшчотнай істотай пець і звінець сярэбранай нотай, гуллівай, шчаслівай быць, шчаслівым другога рабіць.
Ды я вось не радуюся, я плачу. Што я са сваім багаццем значу, калі я нашу яго, а не трачу, калі я дарэмна нашу пяшчоту — сваю душу.
Колькі ўва мне яе — гэтай пяшчоты! Як у вясновым садзе лістоты. Я ёю поўна, як мёдам соты. Мінае за годам год, гарчэе дарэмна мёд.
Плачу я... Толькі не чую адказу. Маўчанне тут горай за абразу. Сказалі б ужо, адказалі б адразу, можа б, лягчэй было, можа б, не так гняло.
Можа, на ўсё глядзела б іначай я, каб я не ведала i не бачыла, як нам патрэбна пяшчота гарачая, як тужаць вакол па ёй — жончынай, сястрыной... О, мая бедная пяшчота! Не радасць мая — мая бядота, не слодыч мая — мая гаркота. Што мне з табою рабіць, як мне з табою быць?
* * *
Я жыў высока на гары. Было высокім неба поўдня. Была высокай ноччу поўня. Высокім быў — як свет, стары — спеў петушыны на зары. І быў высокім горны вецер... І снілася мне на дасвецці, што я ўзлятаю, нібы пух. Вучыўся зноў лятаць мой дух. Зноў чуў я покліч вышыні, прасторы кліч... І, як над дахамі, лятаў над крыўдамі i страхамі, над дробязямі мітусні. Было высокім сонца поўдня. Было ў пакоі ззянне промня. І бачыў у яго святле я Вашы пісьмы на стале... Лятаў мой дух, як птах вясенні, быў вольны, радасны, жывы. І ў гэтым светлым узнясенні былі са мною побач Вы.
* * *
Была ўзрушанасць парыва, была даверлівасць цяпла... Любві магчымасць апаліла, магчымасць шчасця апякла. Гарэў, як пацалунак лесу, на нашых вуснах той апёк, калі мы засыналі позна і гас лясны наш аганёк. Сны наплывалі, нібы хвалі, за хваляй хваля — сон за сном. Мы ў сне, шчаслівыя, ляталі... Ды дзень стаіўся за акном. І потым стукаў асцярожна, сінеў цвяроза ў акне. Мы абуджаліся трывожна: «Наяве ўсё было ці ў сне?» Глядзелі сумнымі вачыма у неасветлены куток, і ўспамінаўся нам радок: «А шчасце так было магчыма».
* * *
Тут адна спагада толькі б дарэчы была... Любая, гэта — не здрада, любая, гэта — бяда.
Здрада інакшай бывае — тады бывае разлік, тады душа забывае, тады хітруе язык.