Выбрать главу
Эцюд чацвёрты
АДНО ПАПАЛАМ З ДРУГІМ

Ідзе снег папалам з дажджом..

Запіс у Дзённіку ад 7 студзеня 1975 года
Снег папалам з даждлсом. Зіма папалам з летам. Кажух папалам з плашчом. Бот папалам з кедам.
Віно папалам з вадой. Дождж папалам са снегам. Смех папалам з нудой. Грэх папалам са смехам.
Вясна папалам з зімой. Дождж папалам з градам. Даль папалам з імглой. Любоў папалам са здрадай.
Дождж папалам з віном. Габой папалам з трубою. Змрок папалам са святлом. А я... папалам з табою?
Што яшчэ з чым папалам? Зіма папалам з вясною, з цішынёй — тарарам... А ты... папалам са мною?
АДНОЙЧЫ РАНІЦАЙ
Як шчасцю, як удачы, паверылі вясне. Наіўна па-дзіцячы прыснілі яе ў сне. Ды вось прыходзіць ранне — завея зноў гудзе. Ды вось расчараванне — суровы сівер дзьме. Пачулі мы, убачылі такую навіну, і крыўдна па-дзіцячы нам стала за вясну...
Экскурс чацвёрты
АПОШНІ ДОЖДЖ КАМУНАРА МІЛЬЕРА

Па ўспаміну ўдзельніка i гісторыка Парыжскай камуны Э. Лісагарэ, у пятніцу 26 мая 1871 года ў Парыжы пачаўся праліўны дождж — непазбежны спадарожнік вялікіх бітваў. У гэты дзень, апоўдні, быў схоплены і без суда расстраляны версальцамі Мільер.

Пад праліўным дажджом вялі на расстрэл Мільера, Салдат пагражаў ружжом, агент махаў рэвальверам. Стаялі канвойныя ўздоўж, натоўп буржуяў роў дзіка... Толькі вясновы дождж ліўся празрыста і ціха, Мільер расшпільваў сурдут, горда трымаў паставу: «Грудзі мае... яны тут... Ды на калені не стану!» Буржуі раз'ятраным зверам крычалі: «Смерць Мільеру!» А дождж на свой манер шаптаў: «Жыві, Мільер...» Цэліўся пільна ўзвод. Ды дождж, накшталт бар'ера, засланяў Мільера... «Няхай жыве народ!» Дождж адгароджваў стрэл, Пакуль не ўдарыў свінец той, паспеў яшчэ крыкнуць Мільер: «Няхай жыве чалавецтва!» «Няхай жыве народ! Няхай жыве чалавецтва!..» Не сцяла б куля рот, сказаў бы: «Хай дождж ільецца! Дождж ліўся, цёплы, густы, на трупы, на ступені, на карнікаў, што ў а ту пени i. глядзелі, раскрыўніы ірты. Ён абмываў, як траву, пяшчотна, без лішняга шораху, счарнелую ад пораху Мільераву галаву...
ЗАПАВЕТНАЯ СТРУНА
Што чутна ў вашых краях? Туман Дзвіну абдымае, збіраюцца гусі ў шлях?.. «Струна звініць у тумане»? — Струна... Якая струна? Адкуль метафара гэта? — З вядомага твора яна, бы ў той раманіст паэтам. — Не тое чытаў я, дурны. — Ды я ж не пра чытанне. Пытанне наконт струны: звініць струна ў тумане?
Няма без «курлы-курлы» асенняга расставання. Так нельга і без струны, што звініць у тумане.
Вясной не была б вясна, калі б між зямлёй і небам жаўранкава струна не пела спевам срэбным.
Спявае, звініць тая ніць на самай высокай ноце... А ў нашай пагодзе-слоце звініць яна ці не звініць?
Паведамляе сцяна: «Ваня плюс Маня каханне». Нічога, звінела б струна у тым ружовым тумане.
Ты любіш аркестраў медзь, шмат струн у табе, меламане. А як з той адной, што ледзь-ледзь, ледзь чутна гучыць у тумане?
З пасадаю новай вас, з новым высокім званнем! I хай яшчэ вам падчас тая струна пазваньвае.