Выбрать главу
І тут я ўбачыў іх на тратуарных плітах, цёплым дажджом залітых, — іх, чарвякоў дажджавых. З'явіліся разам з вясной яны, ружаватыя жгуцікі. Убачыў, здзівіўся: «Жывуць-такі!»
Чакалі пары сваёй. Чакалі дажджу вясновага, як сезона новага. І вось адкрылі сезон, зімовы скінуўшы сон.
Сезон дажджоў веснавых — сезон чарвякоў дажджавых.
Выходзіць, і ў іх, сляпых, бяскосных і, можа, бязмозглых, маюцца нюх і слых наконт законаў розных. Ёсць час узыходжання зор, ёсць час прылёту птушынага... І ў племя чарвячынага ёсць свае выхад i збор. Ёсць час зелянення лоз, ёсць час з'яўлення оды... І ў чарвяковай пароды — свой час, свой чын, свой лес. Які б ён ні быў мізэрны,
нікчэмны, той лес чарвякоў, ды, як i спакон вякоў, чарвяк дажджу свайму верны. Магчыма, той цёплы дождж, тая вясновая слата яму — і жыццё, і свята, і раскоша з раскош. І, значыць, не раз на вяку трапляецца ўсё ж чарвяку такая нагода, як гэта. Ажыў ён у красавіку. А ўперадзе яшчэ — лета. Там чэрвень жа як-ніяк! Будзе дажджоў багата. I ўжо адсвяткуе чарвяк на сваёй вуліцы свята!..
Сезон дажджоў праліўных — сезон чарвякоў дажджавых.
Эцюд восьмы
ЗІМА У НЬЮ-ЙОРКУ
Рознае тут пабачылі мы. Бачылі мы і тое, і гэта. Бачылі барвы «індзейскага лета». Яшчэ не хапала нью-йоркскай зімы. Ды вось нечакана, пасля імжы, марозным цыклонам дыхнуў Атлантычны. Ударыў холад, не свой, а чужы, а ім-пе-ры-я-ліс-тыч-ны. Я не цягну сябе за язык, каб подых цыклону прыпісваць буржую ці каб наклейваць палітярлык на халаднечу тую чужую. Я ўсёй істотай адчуў сапраўды, слухаючы завыванне зімовае, што свае халады — паўбяды, а сцюжа чужая — ўдвайне суровая. Сказаў суайчынніку свайму: — Пры добрай пагодзе лягчэй на чужыне, ды сустракаць на чужыне зіму... Прызнаюся, кроў у жылах стыне. Сказаў дыпламат: — Вузавэ рэзон (штудзіраваў ён французскую мову). I ў тым жа самым прызнаўся ён, ён гэтак жа зносіў тут сцюжу зімовую... Белыя мухі снавалі ў вачах. Слалася шлейфам белая замець. Вялі мяне сэрца, воля i памяць туды, дзе свяціўся родны ачаг...
Экскурс восьмы