– Ты лепш памаўчаў бы, Чапуха,– не гледзячы на мужа, сказала жонка. –Бялізну ўзяў?
– Узяў, узяў!– хуценька выпаліў Чапуха. –- Пра бялізну ты ў апошнюю чаргу, а пра ўсё астатняе – у першую... Такі ў вас клопат пра нас, мужчын.
– Палі ўжо лазню, не грэй неба,– на поўным сур’ёзе сказала Чапушыха. – Ды не размывайцеся асабліва. Нам, бабам, духу пакіньце ж.
Чапуха рашуча заявіў:
– Што ад нас застанецца – увесь ваш.
Кіпцік удакладніў:
– Тое і ваша...
– Ад цябе схавацца можна толькі ў лазні,– Чапуха знік за дзвярыма.
Чапушыха пэўны час памаўчала, а тады паглядзела на Кіпціка, узбурылася:
– Ну, а ты чаго з Груняй не падзяліў?
– Паскардзілася?
– З хаты выгнаў – і гэта называецца паскардзілася. Сорам. У такія гады. Гэта маладыя ўжо няхай ваююць за ўладу ў доме, а вы?
Кіпцік нарэшце зразумеў, што ў лазню – услед за Чапухой – ныраць яму ранавата, таму выпнуў грудзі:
– Ты, Маруся, не сунь нос куды цябе не просяць! Самі разбяромся! Самі! У цябе толькі адзін нос і застаўся!
– А што, іх два павінна быць?– пакратала нос рукой Чапушыха.
Кіпцік махнуў рукой і адвярнуўся. З лазні выглянуў Чапуха, зрабіў здзіўлены выгляд:
– Ты ўсё яшчэ тут? Мужыкі мыцца будуць. Не той час табе!..
– Мыйцеся,– пазяхнула Чапушыха. – Вам трэба, грэшнікі. А я пазней квасу вам прынясу. Пайшла, пайшла, Чапуха! Чуеш?
– Во цяпер чую,– зачыніў дзверы ў лазню Чапуха, калі жонка прапала з вачэй. – Распранайся, Трафім. І я пайду... Пара мыцца.
Не паспелі яны распрануцца, калі пачулі перапалоханы голас Чапушыхі:
– Ратуйце-е! Бяда-а! Ратуйце чалавека-а!
– Каго... ратаваць?– выглянуў з прылазніка Кіпцік.
Чапушыха была непадалёк, глядзела на Кіпціка і старался падняць некага з разоры.
– Амерыканца,– нарэшце мовіла яна. – Каго ж яшчэ? У баразне ляжыць. І венік пад галавой... замест падушкі.
– Чапуха,– памяркоўна сказаў Чапуха. – Будзе жыць. Амерыканца ніякая трасца не возьме.
Чапушыха не пагадзілася:
– Якая табе чапуха, Чапуха? Памірае-е!
– Ён і прыкінуцца можа, каб ад пакарання ў баку застацца,– спакойна сказаў Кіпцік. – Мішка ж неўзабаве павінен вярнуцца. Ён можа...
– Амерыканец можа,– падтрымаў Чапуха.
– Хай толькі памрэ, я вас здам міліцыі!– замахала рукамі Чапушыха. – Сама пазваню, куды трэба!
Чапуха здрэйфіў:
– Пайшлі, Трафім, глянем, што там. І вады зачэрпнуць трэба. На морду ліну.
Вада спатрэбілася. Чапушыха адразу ж набрала яе, колькі ўлезла, у рот, дзьмухнула на Амерыканца, бы з брандспойта. А тады, як толькі Амерыканец лыпнуў вачыма, пачала паіць яго з кружкі.
Кіпцік заўважыў Чапусе:
– Ды што яму ваду?.. Наўрад ці паможа.
– Акрыяў!– засвяцілася Чапушыха, завярцела галавой па баках, каб убачыць, як рэагуюць мужчыны. – Жыве!
Кіпцік паскроб за вухам:
– Я ж і гавару: ён, антыхрыст, і прыдурыцца можа.
– Будзе табе!– абурылася Чапушыха. – Будзе!
Амерыканец нарэшце расплюшчыў вочы, пэўны час здагадваўся, дзе ён , а калі ўбачыў Чапуху і Кіпціка, павесялеў, нават усміхнуўся куточкамі губ, з палёгкай уздыхнуў:
– Помню, па разоры клыпаў. І раптам – не паверыце!– неба загойдалася, загойдалася... На мяне чамусьці яно захацела абрынуцца. І што я такое яму зрабіў кепскае? Чапуха? Кіпцік? Хаця ж – кіно... Не, думаю, не атрымаецца, не выйдзе нумар. Брык у баразну. Лажыся, неба, на каго хочаш, толькі не на мяне. Дудкі. Смалы. Брык у баразну... І лістом гарбузным прыкрыўся, бы коўдрай. Не возьмеш нашага брата, неба. Дудкі. Смалы...
Кіпцік прыклаў далонь да лба Амерыканца, затым паглядзеў на Чапуху з Чапушыхай, паціснуў плячыма: нічога не магу зразумець. У Амерыканца ж папытаў:
– Землятрусу, выпадкова, не было на дварэ, пакуль мы ў прылазніку тапталіся?
Амерыканец пахітаў галавой: не было.
– Чапуха!– махнуў рукой Чапуха. – А я думаў сэрца прыхапіла, інфаркт, думаў.
– Цябе таксама можа жонка не корміць?– паглядзеў на Амерыканца Кіпцік.
– З сабой не раўняй,– заступілася Чапушыха. – Амерыканчыха свайго Амерыканца ўмее карміць.
– Корміць,– прашаптаў Амерыканец.
– Ад пераядання таксама неба можа на галаву зваліцца, – заўважыў Кіпцік. – А ў мяне, братка, пост. Да таго часу пост, пакуль курашчупа Груні не дастаўлю. У любым выглядзе. Жывым ці мёртвым.
– Я табе памагу, Кіпцік. Вось толькі ачуняю – і мы яго... – Амерыканец паспрабаваў сціснуць кулак: не зусім атрымалася.
– Паможаш, паможаш, – сказаў Кіпцік суцешна. – Давай, Чапуха, аднясём яго ў лазню.
У прылалазніку Чапушыха папыталася:
– Лягчэй табе, Амерыканец?