– От смала з дзёгцем!– хехекнуў Чапуха і ўшчыкнуў жонку. – Пажартаваць нельга,га ! Куды мне ўжо, Чапусе, на той курорт? Там у цане, бачу, такія вось арлы, як Мішка Арынавіч. Ці не так?
– Так, дзядзька, так,– пагадзіўся Арынавіч і мякка апусціўся на лаўку. –Думаў, адзін буду век дажываць. Думаў, не буду жаніцца, бо нікога не мог палюбіць... па-сапраўднаму, так, каб сэрца прыняло. А вось і сустрэліся... Дзякуй курорту!– Арынавіч ухапіў Марыю за руку, якая падвярнулася якраз, прыцягнуў да сябе, моцна і соладка пацалаваў пад воплескі землякоў і іх ухвальны гул. – І што самае цікавае, землякі, пялёнак не трэба купляць.
– Міша!– абурылася Марыя, сарамліва апусціла галаву.
Арынавіч узняўся, зноў прыгарнуў Марыю да сябе:
– Ты ведаеш, галуба, куды прыехала?
– У вёску... – няпэўна прамовіла жанчына.
– Правільна! Таму давай станавіся на цэнтр двара, Марыя, не саромейся, тут у нас усе свае, і расказвай, і апавядай. Пра сябе. Пра сваё жыццё. Начысціню. Праўду гавары. Колькі разоў замужам была... І так далей. Каб людзі не дадумвалі, у здагадках не плавалі – хто ты, адкуль. А то так дадумаюць, што ў рай не прапусцяць. Га?
Кіпцік жа, пакуль гаварыў Арынавіч, торкаў угору руку, а калі ўтварылася паўза, нясмела падаў голас:
– А можа б... а можа б ты нас спярша выслухаў, Мішка?
Амерыканец тузануў Кіпціка за рукаў: ша, не лезь на ражон, бачыш, яму не да нас. Яшчэ больш катэгарычным быў Арынавіч:
– Слухаем толькі Марыю,– і ён вывеў жонку на цэнтр двара, пакінуў там яе адну.
Жанчына, сарамліва, вінавата ўсміхаючыся – маўляў, ну і Мішка, ну і артыст, блазан, ціха ўсё ж прамовіла:
– А што мне вам сказаць, людзі? Будзем жыць цяпер разам. Мішку я пакахала. З першага, як кажуць, погляду. Добры ён, Мішка. Ласкавы. Уважлівы. І ў каханні палкі. Я не першы раз замужам... Другі. Ад першага шлюбу ў мяне дачка. Клаўка.
– Цяпер у нас ужо тры Клаўкі будзе! – засмяялася Груня.
Амерыканец шаптаў Кіпціку:
– А ты гаварыў – цаца. Наша яна баба. Наша.
– Дачка ж хоць вялікая?– падала голас і Чапушыха.
– Восьмы клас закончыла,– прыветна ўсміхнулася Чапушысе Марыя. – У спартыўным лагеры пакуль. Сама я з райцэнтра. З нашага райцэнтра.
– І трэба было на той курорт у Крым ехаць, каб сваю ж бабу адтуль прывезці?– зарагатаў Чапуха. – Адным словам – чапуха, жыць будзем, землякі!
– Запрашай, Марыя, гасцей у хату!– распарадзіўся шчаслівы Арынавіч.
– Шкада, што матка яго, Арына, не дажыла да гэтага часу,– праслязілася Чапушыха. – Добра было б ёй, Арыне. А так нам гэтае шчасце дасталося...
Марыя запрасіла гасцей у хату, а потым спахапілася:
– Ой, Мішка, ды я і сама яшчэ не была ў тваёй хаце. Можа, туды і гасцей сорамна запрашаць?
Кіпцік мітусіўся перад Марыяй, біў сябе ў грудзі:
– Там – парадак! Ажур! Чысціня! Вядзі і не бойся, маладзіца! Я ж даглядаў вашае гняздзечка! Я ж!..
Арынавіч падхапіў Марыю на рукі, галёкаючы:
– Будзеш! Будзеш! Будзеш, Марыя, у маёй хаце!
За імі зайшлі і ўсе астатнія. Акрамя Клаўкі. Яна – трэба было бачыць!– зняла з нагі чаравік, бразнула яго вобзем, а тады ўсміхнулася, хоць і ўсмешка ёй далася нялёгка, скрыжавала рукі на грудзях, звярнулася да гэтага вось двара, да паркана, да людзей, што не чулі яе, да ўсёй, здавалася, вёскі:
– Даруйце мне, людзі... Дзядзька Кіпцік, даруй мне... За курэй... За сабаку Швагра... за вокны... Гэта ўсё я... я... Я ж кахала Мішку, а ён, мабыць, не заўважаў... Хм! І білецікі прадаваць пабегла, дурніца!.. А чым мой Слесар горшы? І праўда? Нічым! А яшчэ, можа, і лепшы! Калі ўбачыла, што Мішка прэцца з бабай нейкай, ледзьве не расплакалася. А цяпер вось смяяцца хочацца. Ад радасці. Даўно б Мішку жаніцца пара... даўно б. Тады і не падманвала б сябе, што кахаю яго. А куры ў мяне па двары ходзяць. Ды як падраслі... два вядры яек нанеслі. І Сабака Швагер жывы. Дзіўныя мы ўсё ж, жанчыны... Даказаць хацелася... Адпомсціць... А што з гэтага атрымалася? Бачыце ж! Толькі вось шыбак шкада. Нічога, наступны раз, калі Мішка з Марыяй паедуць на курорт, я сама папрашуся прыглядаць за іх хатай... за курамі... за Шваграм. Хіба мужыкі здагадаюцца , чаго іншы раз хочам мы, жанчыны? Ніколі!
Клаўка пабегла ў хату, дзе ўжо расцягваў мяхі гармоніка яе Слесар і рагатаў Чапуха.
За стол не пойдзем. Няхай яны там без нас весяляцца. Не будзем перашкаджаць. Чую, як Кіпцік нарэшце ўсю сваю энергію, страсць, бяду і радасць уклаў у адно слова:
– Горка-а-а!
Чым і паставіў кропку ў гэтай вясёлай гісторыі.
1984, 1998 г.г.
Апавяданні