- Але яго не праляцець пчале,
Не адпачыўшы ў тым святле дрыготкім
На ложку траў гаючых у дупле.
У печ пастукаў нехта...
- Хто?..
- Каваль...
- Давай залазь...
- Свяцілася амаль,
Амаль што грэла... Кайса, ты ляціш?..
Пчала яго - кусаць!
- За што ты? Кыш! -
Махаў рукамі, як вятрак, каваль. -
За сонца ты?..
- Амаль! Амаль! Амаль! -
У неба звон узнёсся за пчалой...
- Ну, злючая... Як ты на печы з ёй?..
Там Вяйнямёйнен...
- Кліч...
- Ты гаспадар...
Залез на печ асмалены пясняр...
- За хутар і за дом які ты дар
Хацеў бы?..
- Дом не мой... Я тут чужы...
- А выглядаеш фінам...
- Пакажы
Яму прапіску... - рагатнуў каваль.
- Зусім чужы?
Амаль... амаль... амаль...
- Тады праблема, гром яе скасі, -
Зірнуў каваль на прысак... - Не з'ясі,
Не вып'еш на чужыне ў смакату...
Пчала - кусаць!
- Чаго? За што? Ату! -
Па пчолцы ляснуў кантэле пясняр! -
І печ у друз...
Ну ўсё...
- Дык быў пажар... -
Сказаў, што мне сказаць гаспадарам,
Пясняр, калі мы з горам папалам
Ледзь выбраліся з-пад гары цаглін...
- За гэта - дар.
Любы.
Але адзін.
- Вазьмі з яго ты грошай натрасі, -
Сказаў каваль, чыхнуўшы сажай чорнай,
І з чыху птах зляпіўся, чорны воран -
І за пчалой!..
Яна то ў печ!..
То ў горан!..
Нарэшце ў вуха: "Дуба папрасі!.."
Падумаў я: "І праўда... Дуб - не млын.
Ён і ў пчалы,
Ён і ў мяне
Адзін".
"Выспявай ты, Вяйнямёйнен, -
Як ты выспяваў быў елку
На святой паляне Восма,
Верх і вецце залатыя,
Месяц у якой на версе
І Мядзведзіца на вецці,
І якая аж за хмары,
Аж за неба высягала,
На якую Ільмарынен
Ускараскаўся і ветрам
Перанёсся ў Сірыёлу, -
Выспявай ты, Вяйнямёйнен,
Гэткі Дуб мне на Святгор'і,
Як павалены маланкай,
На які пастух у шапцы
Насадзіў сякеру-месяц,
Каб ён сотні верхавін меў,
Тысячы сукоў-галінаў,
Меў карэнняў больш, чым Сампа,
Каб і бык яго не вырваў,
І яшчэ каб гэны Дубе
У грудзях сваіх магутных
Меў дупло, каб вольна дыхаць,
Каб у тым дупле дубовым,
У Сусвеце ўсім, што з яйка
Дзева Ільматар стварыла,
Нарадзіўся я ў матулі,
Ускрычаўшы першым крыкам,
І душа мая ўзлунала
Над пагоркамі Святгор'я
У зялёнавечным шуме..."
З прадоння мора, у якого гора,
Пчала глядзела на мяне балюча,
І быў яе пагляд, як соль, сыпучы,
Нібы мука, развеены на ветры, -
Бо я забыўся...
"Вяйнямёйнен! -
Я абняў пчалу-жанчыну, -
Даспявай яшчэ ў выспевах
Драбязу зусім малую,
Не Мядзведзіцу на вецці -
За пчалу яна не болей,
За адну з пчаліных ножак,
І ты горла не намучыш,
У дупле травой гаючай
Для пчалы заслаўшы ложак".
Верны вешчы Вяйнямёйнен
Так пачаў свае выспевы,
Што ў мяне, як соль, сыпучы
Стаў пагляд - мука на ветры...
"Лепей лапцем воду чэрпаць
На радзімай на старонцы,
Чым на дальняй на чужыне
Мёд - хоць чашай залатою.
З тым, што вольна не пяецца,
З тым, што здушваецца ў горле,
Жыць - як з ранаю пад сэрцам.
Я хадзіў па свеце з ранай.
Не пакінуў ні пясчынкі,
Што не змочана слязою,
Не пакінуў ні травінкі
Не залітае крывёю.
Ці ты за багатай доляй,
Ці за доляю-жанчынай -
Толькі на гадзючым полі
Знойдзеш долю на чужыне.
Векавечны Ільмарынен,
Каб араць такое поле,
Выкаваў са сталі боты,
Порткі з медзі ды кашулю
Адкаваў сабе з жалеза
І жалезныя пальчаткі...
Каб там зайца ўпаляваці,
Ён каваў ваўка з туману,
Каб там рыбіну злавіці,
Ён каваў арла з агніска.
Птушцы вогненнай праз горла,
Зверу дымнаму праз зяпу
І па лёдзе цераз бездань
Паўз змяінай агароджы
І паўз плоту з чарапамі
Па чужыне прабіраўся
Верны вешчы Вяйнямёйнен,
Каб глынуць з мядовай чашы
Жаб з гнілымі чарвякамі...