І белы свет памерк, патух, пагас...
Дзед плакаў ранкам: "Малайчына... Выжыў..."
Хоць я радасны, як з крамы,
Спеўны, як з вясны шпачок, -
Бачыць Бог, што я таксама,
Радасны такі, крамяны,
Хітранькі беларусок.
"Ну... - пацёр ён патыліцу, -
Калі так, тады пыліцца
Больш мяшку няма чаго...
Я завязваю яго?.."
Лёс мой папрасіць?.. Завяжа
Мех вяроўкай... Не пакажа...
Хітра здзівіцца... Маўляў,
Даў усім - табе не даў?..
І цябе ад завірух
Грэў-хаваў чужы кажух?..
Мех у Бога, бачу, новы...
Тут адразу зырк сурова
Бог на маці...
З той кудзелі!..
З таго лёну!..
Ё-маё...
Дык ты во што, маці, прала,
Дык ты во што, маці, ткала,
Вось на што твая надзея
І жыццё пайшло тваё...
Дык якога
з твайго лёну,
Мая маці,
майго лёсу, -
Што ў тваім у лоне вырас,
Што на полі нашым высах:
Лёсу біту? Лёсу драну?
Абабрану? Абчасану?
Перамяту? Перавіту?
Лёсу, скручанага ў ніты?
Лёсу, сплеценага ў сеці,
Каб лавіць па свеце вецер? -
Мне
У бога
Папрасіць?..
- Праз мяне акно пабіта.
Мог бы Бог яго зашкліць?
Так і села мая маці...
Бог, як гаспадар у хаце,
Не здзівіўся, не ўсхадзіў...
Ён пазногцем, як жалезам,
Чырк! - ад неба шкла адрэзаў,
Даў анёлу - той зашкліў.
"От ты Богу даў работу...
Мне б работу, каб да поту!..
Што яшчэ ты будзеш біць?
Што Мне за цябе зрабіць?
Ці кажух табе пашыць?.."
Глянуў я на тога Бога,
Мяшкаватага такога,
Ну, такога, як жывога,
І падумаў: "Хоць ты... хоць
Галавой
да дна марскога! -
Болей хітрага
другога
Не знайсці, як наш Гасподзь..."
Ды і я не лыкам шыты,
Ільняныя ўсё-ткі ніты...
"Можа, тых, каго люблю,
Ты вярнуў бы на зямлю?.."
Як Гасподзь ускоча: "Хлопча!
Забірай ты хоць усіх!
То адтуль не вырваць іх -
То назад ніхто не хоча!
Як па мне - хай тут жывуць.
Але ж там... абрыдла чуць,
Як буркоча грамада,
Што няма й няма Суда.
Я б даўно... за пяць мінут
Там наладзіў Страшны Суд!
Ды няма каго судзіць..." -
Зноў Ён хітранька глядзіць.-
"Так што ўсіх!.. Апроч траіх...
Выбачай, але ўжо іх
Не магу... Бо ўсё, што маю...
Ну, хіба што з іх адну,
Як пайсці захоча з раю
На тваю на старану".
Кажа перша: "Не мая
Старана твая, мой родны..."
Друга кажа: "Там халодна..."
"Што ж, сынок, тады ўжо я..." -
Плача маці безвыходна.
...Я ўявіў у плачы маці
Зноў у той скразянай хаце,
Што паліць - не напаліць,
З буракамі, парсюкамі,
Што карміць - не накарміць,
З ашурпелымі рукамі,
З адубелымі нагамі
Ад крапівы-лебяды,
Ад лядзянае вады,
Ад гароты ды бяды,
Ад памёту каля плоту,
Ад астрожнай той работы,
Што рабіць - не дарабіць!..
"Дзякуй, Божа.
Буду жыць
З тым, што ёсць... А маю - многа..."
"Мала не бывае ў Бога, -
Усміхнуўся хітры Бог. -
Ты памог мне - я памог,
Гэны - гэнаму,
папхнулі,
павалілі - і пайшло!.."
"Што пайшло?.."
"А што было.
Што папхнулі, павалілі..."
...Знаў я Хокана і Вілі,
Юху знаў, Ану і Пекку,
Вяйнямёйнена старога...
На зямлі, бадай, нікога
І няма, каго не знаў...
Ды хітрэйшага за Бога
Беларуса, фіна, грэка,
Хоць цыгана, хоць габрэя -
Далібог, не сустракаў.
Думаў Бог: усё, я здаўся.
Не на гэнага нарваўся...
"Так тут пуста... чыста-сіне...
Матэр'яльных спраў няма..."
Мы сядзелі
чын па чыне,
Ён на вечнай аблачыне,
Я на печы на аўчыне,
Кожны ведаў месца... "Сыне!.." -
Маці ўскрыкнула.
Дарма...