Думкі рухаліся павольна, стомлена. Раптам адна — як скочыла, нібы чакала свайго моманту, недзе стаіўшыся: «Хутка яна атрымае маё пісьмо ці не?..» Набліжаўся дзень нараджэння жонкі, і ён нядаўна паслаў ёй віншаванне.
А пад вечар у той дзень палявая пошта прынесла ад яе пісьмо. У ім была фотакартка: жонка і дачка, схіліўшы галовы адна да адной, усміхаліся яму. Жонка пазірала на яго неяк дужа пільна — як пры расставанні на вакзале, калі ад’язджаў на фронт. Вочы яе былі — быццам час і не крануў іх: такія ж глыбокія, выразныя, як у маладыя гады, толькі больш стаілася суму і трывогі ў бяздоннай глыбіні… Захацелася дастаць з кішэні гімнасцёркі фотакартку, паглядзець. Але не дастаў, адно сказаў мысленна: «Няпраўда, надыдзе час — і мы сустрэнемся, любая».
Пятроўскі ўстаў, абцягнуў гімнасцёрку. Пайшоў у групу ўпраўлення корпуса. Яго цікавіў стан артылерыйскіх падраздзяленняў.
У групе ўпраўлення ён у кароткай гутарцы абмеркаваў з генерал-маёрам Казаковым магчымасці і план удзелу артылерыі ў прарыве. Даў генералу адпаведныя распараджэнні. У тым, што датычылася найбольш істотнага. У падрабязнасці не ўмешваўся: верыў — Казакоў не такі камандзір, каб што ўпусціць… Ён і тут, у самай крытычнай абстаноўцы, быў верны свайму прынцыпу, які засвоіў за час службы на розных камандзірскіх пасадах: больш давер’я асобе — больш павагі да людзей. Пустога шматслоўя не любіў: язык — не трапло.
3 групы ўпраўлення камкор вярнуўся ў штаб дывізіі. Генерал-маёр Факанаў азнаёміў яго з праектам загаду аб прарыве. Дывізія ўсімі сіламі наносіла ўдар на Скепню. 3 мэтай разбіць Скепнянска-Стрэшынскую групоўку і, рухаючыся ў напрамку Рэчыцы, злучыцца з часцямі трэцяй арміі.
Наступіў вечар. У небе кружылі варожыя самалёты і скідвалі на парашутах «ліхтары», якія асвятлялі мясцовасць. Фашысты пільна сачылі за акружанымі войскамі.
I ўсё ж недаглядзелі. На лясной паляне недалёка ад штаба дывізіі сеў «кукурузнік». Афіцэр сувязі перадаў Пятроўскаму пакет. Камандуючы фронтам маршал Цімашэнка прадпісваў генерал-лейтэнанту неадкладна ўступіць у камандаванне дваццаць першай арміяй. Замест параненага начальніка штаба арміі, які адначасова выконваў і абавязкі камандуючага.
Прачытаўшы загад, Пятроўскі павольна склаў аркуш, трымаў яго ў руцэ. Прызначэнне, безумоўна, было ганаровае, гаварыла аб давер’і яму, былому палітрэпрэсіраванаму. «Паляцець?..» Аднак душа не прымала гэтай думкі, супраціўлялася ёй… Тады мозг, як бы злаўчыўшыся, падсунуў яму супакойваючы аргумент: «Дык жа загад!..» Але — корпус… Пакінуць корпус у такі час?..
— Іван Іванавіч! — гукнуў ён ад’ютанта.
— Слухаю, таварыш генерал-лейтэнант,— казырнуў Колесаў.
— Знайдзі чырвонаармейца Губарава і перадай, што ён паляціць за фронт.
— Самалёт можа ўзяць толькі аднаго чалавека, таварыш генерал-лейтэнант,— нясмела запярэчыў афіцэр сувязі.
— Вось ён адзін і паляціць.
— Але ж, таварыш генерал-лейтэнант, мне загадана…
— Выконвайце мой загад, капітан.
Хтосьці з вышэйшых камандзіраў штаба сказаў:
— Да таго ж вы паранены, Леанід Рыгоравіч, вам трэба ляцець.
Ён рэзка павярнуўся:
— Вунь генерал Прышчэпа — паранены. А камандуе часцямі дывізіі, якія не прабіліся яшчэ да нас.
У небе павіс чарговы «ліхтар». Пятроўскі здаля пабачыў, як ускрай паляны падыходзілі Колесаў і Антон Губараў. За некалькі крокаў лейтэнант не па статуту, узбуджана выгукнуў:
— Вось ён!
— Ну і добра,— таксама не па-вайсковаму, як бы з нейкай палёгкаю прамовіў Пятроўскі.
— Але ж ён адмаўляецца ляцець! Я яму: «У камандзіра корпуса клопатаў мала, каб яшчэ цябе ўгаворваць?..» А ён адно: «Не палячу, я ваяваць прыйшоў…» Ваяка знайшоўся…
— Чаму дазваляеце сабе не выконваць загад, чырвонаармеец Губараў? — Голас Пятроўскага пастражэў.