Выбрать главу

Памяць жыве ў нас і вакол нас. _

Помнік Пятроўскаму, школа імя Пятроўскага, вуліца імя Пятроўскага…

Ствараючы свой раман «Салдатамі не нараджаюцца», Канстанцін Сіманаў, як ён сам пра гэта сказаў, «для Сярпіліна ўзяў некаторыя эпізоды з жыцця камандзіра корпуса Пятроўскага — сына P. I. Пятроўскага». А вось як характарызаваў Леаніда Рыгоравіча маршал Савецкага Саюза А. М. Васілеўскі: «Пад кіраўніцтвам такіх выдатных военачальнікаў, як Г. К. Жукаў, К. К. Ракасоўскі, К. I. Ракуцін, Л. Р. Пятроўскі і іншых, ворагу быў нанесены сур’ёзны ўрон пад Ярцавам, Ельняй, Рагачовам, Бабруйскам і на іншых напрамках». («Полымя Вялікай Айчыннай» — «Комсомольская правда», 22 чэрвеня 1971 года).

Фёдару Аляксеевічу Баталаву не давялося чуць песню, якую пра подзвіг яго батальёна склалі людзі.

Здарылася гэта ў той жа, што стаў і для генерала Пятроўскага суджаным, дзень семнаццатага жніўня. I там жа, паміж вёскамі Рудзенка і Скепня.

…Тужліва скрыпела на калдобістай дарозе павозка. Скрозь гэты скрып, вырываючыся з прашытых кулямі грудзей, чуліся гарачкавыя словы Баталава: «Прызначаю цябе, капітан Садоўнікаў, за сябе. Вядзі полк на прарыў. Усе за табой пойдуць, усе. I тыя, што палеглі, устануць… Не, я сам… От зараз паднімуся і сам… Полк, наперад!..» Гэта былі яго апошнія словы.

А песня — вось яна.

Слушают отряды песню фронтовую,

Сдвинутые брови, твердые сердца.

Родина послала в бурю огневую,

К бою снарядила верного бойца.

На прощанье сына мать поцеловала,

На прощанье мужа обняла жена,

Долго не сходила с мостика вокзала,

Взглядом провожала милого она…

Вот они в дороге, в зареве тревоги.

У бойца на сердце спрятано письмо:

«Лучше смерть на поле, чем позор в неволе,

Лучше злая пуля, чем раба клеймо».

Бомба разорвется, почва затрясется,

Но трястись от бомбы смелым не к лицу.

Бомба разорвется, облако взовьется…

Перейдет винтовка к новому бойцу.

Но пока что пуля мимо пролетела,

Но пока что смерти подступ отдален.

И опять в атаку капитан Баталов

На геройский подвиг поднял батальон…

Шел боец в атаку, проявил отвагу,

На гранатной ручке не дрожит рука.

Приходилось туго гитлеровским слугам

От его стального острого штыка.

Задрожали подлых гитлеровцев банды,

Получили фрицы стали и свинца.

И в Москве великой видят подвиг славный

Каждого героя, каждого бойца.

Почтальон приходит, письмецо приносит,

И знакомый почерк узнает семья:

«Расскажите людям, если кто вас спросит,

Что не зря послала Родина меня».

Эх, какая встреча будет у вокзала,

В день, когда победой кончится война!..

И письмо родное мать поцеловала,

И на самом сердце спрятала жена.

Капітан Баталаў (пасля яму было прысвоена званне маёра) марыў дайсці ў вызваленчым паходзе Чырвонай Арміі да Германіі… Яго батальён дайшоў да Берліна. «На традыцыйнай сустрэчы ветэранаў нашай дывізіі асабліва ўсхвалявала мяне выступленне дырэктара адной з украінскіх школ маёра запасу Івана Рыгоравіча Вараб’ёва,— піша ў артыкуле «Бой первый и бой последний» у газеце «Красная звезда» за 9 мая 1968 года генерал-маёр Б. Вайнтраўб.— Ён упамянуў полк, у якім я, будучы начальнікам штаба, пачаў вайну пад горадам Жлобінам. Іван Рыгоравіч расказаў пра апошнія, завяршаючыя баі другога батальёна ў Берліне:

— Батальён біўся за Пецерсхагенскі і Мальсдорфскі рубяжы і выйшаў к рацэ Шпрэе,— гаварыў маёр Вараб’ёў.— Вопыту фарсіравання на падручных сродках не было патрэбы пазычаць. Хто на чым байцы батальёна пераправіліся на супрацьлеглы бераг і ўварваліся на тэрыторыю кабельнага завода. Штурмавыя атрады атакавалі дом за домам. Бралі іх штурмам. Вопыт сталінградскіх баёў быў тут верным памагатым…» Разам са сваім батальёнам ваяваў з фашыстамі ў Берліне і капітан Баталаў. У памяці байцоў і афіцэраў, у песні пра яго.

Улетку сорак другога года песня гэтая прыйшлаі на зямлю, дзе воіны генерала Пятроўскага і ён сам пралілі сваю кроў.

Сяргей Зіноўевіч Крамнёў, начальнік штаба 1-й Бабруйскай партызанскай брыгады, успамінае: «Песня дайшла да нас, партызан Бабруйскага атрада, калі мы ў Крупскім раёне сустрэлі дэсантную групу штаба Заходняга фронту, якую ўзначальвала маскоўская камсамолка Лена Колесава (пазней Герой Савецкага Саюза). Наша дыверсійная група Паўла Кажушкі пабыла ў лагеры дэсантніц. Дзяўчаты шчодра падзяліліся ўзрыўчаткай, а таксама падарылі і гэтую песню, якая ўсім спадабалася. Вярнуўшыся ў атрад, падрыўнікі сталі спяваць яе, і яна хутка распаўсюдзілася сярод партызан.