I які вынік? — запытаўся я.
Наш горад папрыгажэў. Вакол паркаў з'явіліся трыццаць чатыры дзоты. На плошчы Леніна паставілі помнік Троцкаму. Каля рэстарацыі «Чырвоны мак» пабудавалі вадапомпавую вежу. Вакол гарадскога выканкама выкапалі некалькі траншэй і ўстанавілі каналізацыйныя адстойнікі.
Вы трубадур.
Канечне, галоўнае ў нашай справе - не перабольшыць. Людзі нашай прафесіі павінны валодаць пластыкай розуму і абавязаны быць хранічнымі алкаголікамі.
Яны абавязаны лётаць, — дадаў я.
Безумоўна. Тут павінен прысутнічаць палёт. Чаму многія паэты співаюцца? Яны п'юць, каб лётаць. Некаторыя займаюцца падводным паляваннем — гэта таксама своеасаблівае лятанне. Скачкі з трампліна і дахаў — трэці від палётаў. Выдатны па-свойму палёт на дэльтаплане — але гэта прывілея багатых. Самая даступная і лёгкая разнавіднасць палёту — п'янства.
Ваша філасофія можа загубіць чалавецтва. Вас нельга пускаць у дзіцячыя сады і школы.
Давайце вып'ем квасу, — запрапанаваў праекціроўшчык.
Я пасміхнуўся. У кубках бліскалі маленькія бурбалкі і разынкі. Тут таксама прысутнічаў палёт.
За ваша нахабства! — абвясціў я.
За вашу даверлівасць! — дадаў праекціроўшчык. ч I за мяне — праекціроўшчыка.
Не падавіцеся, — заўважыў я.
Мы чокнуліся кубкамі, як два алені рагамі, і выпілі.
Вы любіце халву? — пацікавіўся я.
Люблю. Мне падабаецца, калі яна стаіць на стале на фоне кветак. Ствараецца ўражанне радасці. Тады я адразу прыгадваю горы.
Значыць, вы займаліся альпінізмам. У вас позірк пераможцы гор.
Так. У пяць гадоў гэта была мая галоўная мара. Тады я паставіў свой рэкорд — я перамог хатнюю шафу. Як зараз памятаю: залез на яе пры дапамозе зубіла і малатка — і я, і шафа паваліліся ўніз. Вось гэта рамантыка.
Вы ідэаліст.
Я рэаліст.
У любым выпадку вам трэба заняцца лячэннем сабак. Мне падаецца, у вас атрымаецца.
Праекціроўшчык неяк сарамліва заморгаў вачыма:
Вы думаеце, атрымаецца?
Упэўнены.
У маім жыцці заўсёды прысутнічалі жывёліны. Яны неяк ліпнуць да мяне. Так у маёй кватэры развяліся пацукі і мышы. Нават на працы мае супрацоўнікі нагадваюць жывёлін — гэткіх мілых бройлерных пеўняў, — праекціроўшчык уздыхнуў. — Але вось лячыць я пакуль яшчэ не спрабаваў. Праўда, у мяне ёсць маленькае захапленне: я зрэдчас палюю — адстрэльваю дзікіх качак.
Дык будзеце халву? — зноў запытаў я.
А панюхаць можна? — пацікавіўся праекціроўшчык і ўсміхнуўся.
Я таксама ўсміхнуўся, прайшоў да насценнай шафы і выцягнуў пакет з халвой.
Нюхайце! — крыкнуў я і сунуў ласунак пад нос госця.
Праекціроўшчык зажмурыў вочы, заціснуў рукамі вушы і са свістам уцягнуў у сябе паветра.
Адчуваеце, як мы падымаемся ў паветра?! - закрычаў я. — Вакол лунаюць чайкі, плаваюць дэльтапланы і рояцца чмялі!
Так! Так! — падхапіў праекціроўшчык. — Я вялізны бамбардзіроўшчык! Дыхаю дымам, пахам мёду і гарам! Я пашкоджаны і падаю ў марскую бездань!
Іншы свет! — паведаміў я і прыбраў пакет з халвой з-пад носа праекціроўшчыка. — Мне здаецца, мы астылі — час у парыльню.
Можа, мы пары напусцім сюды? Каб нікуды не хадзіць. Проста расчынім дзверы і парыцца будзем тут — з квасам і гарэлкай, —запрапанаваў госць.
Давайце лепш палаемся, — прапанаваў я, — вы занадта мне падабаецеся — баюся пасябраваць. Давядзецца разам арганізоўваць розныя пікнікі, хадзіць у грыбы, на рыбалку, на паляванне... Карацей, праблемаў наплыве — баржа!
Праекціроўшчык вырачыў вочы, пачырванеў ад напругі і ціха выдыхнуў:
Падлюга!..
Яшчэ. Яшчэ, — пачаў падбадзёрваць я. — Разгортвайце крылы! Раскрывайце адвечную прыгажосць нашай мовы!
Не магу, — прызнаўся госць, — няма моцы. Не магу адшукаць адвечнай прыгажосці. Толькі лопухі і рамонкі.
Небасхіл пакрыты плеўкай у 32 сантыметры, - паведаміў я. — Гэта плеўка, як хірургічная пальчатка, стварае ўмовы для стэрыльнасці. Зверху на нас навальваюцца тоны нябеснай музыкі. Мы яе не чуем, а толькі адчуваем. А вы кажаце аб нейкіх акселератах-лопухах. Мы абавязаны спяваць песні аб касміч- ных глыбінях.
Праекціроўшчык усміхнуўся ва ўсю сваю картаграфічную мысу.
Вось бачыце, вам слон у вуха плюнуў, — нечакана зрабіў выснову праекціроўшчык.
Я заўсёды падазраваў, што са мной не ўсё добра, — прыз- наўся я. — У дзяцінстве мяне вадзілі да лекара, і лекар доў" праслухоўваў маю грудную клетку. Ён казаў, што ў мяне там сэрца, а молат. Таму вы маеце рацыю. Напрыклад, я заўсёды любіў маляваць бегемотаў. Цалкам магчыма, што ў вуха мне плюнуў не слон, а бегемот.
Вы не спрабавалі лячыцца?