— Hắn, chính hắn — Pua Hit-xơ vừa gào lên vừa trỏ Pen Lin — đồ đần độn, cái gốc cây, con sâu bọ không có óc!… Nhà thiên văn ngẹn ngào, cố nhớ lại những tiếng chửi mắng của tổ tiên mà đã từ lâu không ai dùng đến.
Nhi-da ngồi cạnh anh liền dịch ra xa với vẻ ghê tởm. Éc-gơ No-rơ đứng lên.
— Mắng mỏ đồng chí không có ích lợi gì. Cái thời mà người ta có thể cố ý phạm sai lầm đã không còn nữa. Còn trong trường hợp này — Éc-gơ No-rơ quay những tay gạt máy tính với vẻ hờ hững — các bạn thấy đấy, xác suất sai lầm ở đây là ba mươi phần trăm. Nếu kể thêm cả tình trạng suy nhược tinh thần không thể tránh khỏi vào cuối ca trực và sự choáng váng do con tàu bị lắc thì tôi dám chắc rằng anh cũng sẽ phạm sai lầm như thế, Pua Hit-xơ ạ.
— Thế còn anh? — Nhà thiên văn quát lên, nhưng đã bớt hung hăng.
— Tôi thì không. Tôi đã có dịp nhìn thấy cái quái tượng giống như thế ở khoảng cách không xa, trong chuyến thám hiểm số ba mươi sáu… Tôi có lỗi, tôi đã định tự tay lái con tàu trong khu vực chưa được nghiên cứu này, tôi không nhìn trước tất cả mọi việc, mà chỉ dặn dò một đôi điều.
— Làm sao anh có thể biết được rằng vắng mặt anh, họ sẽ đâm quàng vào khu vực này? — Nhi-da kêu lên.
— Tôi phải biết điều đó — Éc-gơ No-rơ đáp một cách cương quyết, khước từ sự giúp đỡ thân thiện của Nhi-da — nhưng chuyện đó chỉ nên bàn tới khi nào ta đã về đến Trái đất…
— Về đến Trái đất! — Pua Hit-xơ la ré lên, đến nỗi cả Pen Lin cũng cau mày, sửng sốt — lại còn nói đến chuyện đấy khi mọi việc hỏng bét cả và trước mắt chỉ còn cái chết.
— Trước mắt không phải là cái chết, mà là một cuộc đấu tranh lớn — Éc-gơ No-rơ đáp, giọng chắc đanh, đồng thời ngồi vào chiếc ghế bành trước bàn — Các bạn ngồi xuống! Không việc gì phải vội, «Tan-tơ-ra» chưa quay hết một vòng rưỡi kia mà…
Những người có mặt lẳng lặng nghe theo, còn Nhi-da trao đổi với nhà sinh vật học có nụ cười hân hoan, mặc dù tình thế hoàn toàn vô hy vọng.
— Ngôi sao chắc chắn là có một hành tinh, thậm chí có đến hai hành tinh, tôi nghĩ như vây, căn cứ vào độ cong của các đường đẳng cường[22]. Các bạn thấy đấy, — Trưởng đoàn phác nhanh một sơ đồ hoàn hảo — những hành tinh đó phải là hành tinh lớn, vì vậy chúng có khí quyển. Hiện thời chúng ta chưa cần phải đỗ xuống, ta vẫn còn nhiều ô-xy nguyên tử[23] ở trạng thái rắn.
Éc-gơ No-rơ ngừng lời để tập trung suy nghĩ.
— Chúng ta sẽ trở thành một vệ tinh của hành tinh và bay theo quỹ đạo xung quanh hành tinh. Nếu khí quyển của hành tinh thở được và chúng ta dùng hết không khí của chúng ta thì chất đốt liên hành tinh đủ để đỗ xuống và gửi đi một lời kêu gọi — anh nói tiếp — Trong thời gian nửa năm, chúng ta sẽ tính phương hướng, truyền đi những kết quả cuộc đến thăm Diêc- đa, gọi tàu cứu và sẽ giải thoát tàu của ta.
— Nếu giải thoát được… — Pua Hít-xơ nhăn mặt, cố nén niềm sung sướng vừa bột phát.
— Đúng, nếu vậy thì là hay nhất! — Éc-gơ No-rơ đồng ý — Nhưng đấy là một mục đích hết sức rõ ràng. Cần phải tập trung mọi sức lực làm cho bằng được. Pua Hít-xơ và In-gơ-rít, hai người tiến hành việc quan sát và tính kích thước các hành tinh. Be và Nhi-da căn cứ vào khối lượng của các hành tinh mà tính tốc độ thoát ly, rồi theo đó mà tính tốc độ quỹ đạo và ra-đi-an-tơ[24] tối ưu của con tàu.
Để phòng xa, các nhà nghiên cứu bắt đầu chuẩn bị cả cho tàu đỗ xuống. Nhà sinh vật học, nhà địa chất, thầy thuốc chuẩn bị phóng trạm thăm dò tự động, các kỹ sư cơ khí điều chỉnh các máy định vị và đèn chiếu dùng khi hạ cánh, lắp một tên lửa — vệ tinh để truyền tín hiệu về Trái đất.
Sau cơn kinh hoàng và tuyệt vọng vừa qua, công việc tiến hành khẩn trương và chỉ ngừng lại khi con tàu bị lắc ở những chỗ sức hấp dẫn tạo thành những xoáy cuộn. Nhưng «Tan-tơ- ra» đã giảm tốc độ xuống đến mức sự tròng trành của nó không nguy hiểm chết người.
Pua Hít-xơ và In-gơ-rít xác định là có hai hành tinh. Phải từ bỏ ý định tới gần hành tinh ngoài cùng: đó là một hành tinh khổng lồ, giá lạnh, có lớp khí quyển dầy đặc và có lẽ là độc bao quanh, đáp xuống đấy thì chỉ có chết. Nếu phải chọn cách chết thì có lẽ chết cháy ở gần bề mặt ngôi sao sắt còn hơn là chìm nghỉm trong bóng tối của bầu khí quyển a-mô-ni-ắc, cắm mũi vào lớp băng dầy một nghìn ki-lô-mét. Trong hệ Mặt trời cũng có những hành tinh khổng lồ khủng khiếp như thế: Mộc-tinh, Thổ-tinh, Thiên-vương-tinh, Hải-vương-tinh.
«Tan-tơ-ra» không ngừng tới gần ngôi sao. Mười chín ngày đêm sau thì đã biết rõ được kích thước của hành tinh phía trong: nó lớn hơn Trái đất. Vì ở gần ngôi sao sắt của mình nên hành tinh quay trên quỹ đạo với tốc độ điên rồ: một năm của nó kéo dài hơn hai hay ba tháng dưới Trái đất. Hẳn là Ngôi sao T không nhìn thấy đã sưởi cho hành tinh đủ ấm bằng những tia đen của nó. Ở đấy có thể có sự sống, nếu như có khí quyển. Trong trường hợp đó, việc đỗ xuống hành tinh này trở nên đặc biệt nguy hiểm…
Sự sống lạ lẫm, phát triển trong hoàn cảnh của các hành tinh khác, theo những con đường tiến hóa khác, song vẫn mang hình thức cơ thể an-bu-min chung cho toàn vũ trụ — đó là cái đặc biệt có hại cho người Trái đất. Những khả năng thích ứng tự vệ của cơ thể chống lại những cặn bã có hại, chống lại những vi khuẩn gây bệnh là kết quả của hàng triệu năm rèn luyện trên hành tinh của chúng ta, nhưng những khả năng ấy lại bất lực trước những hình thức khác của sự sống. Sinh vật của các hành tinh khác mà đến Trái đất của chúng ta thì cũng gặp những nguy hiểm như thế.
Hoạt động cơ bản của đời sống động vật là giết để mà ngốn và ngốn để mà giết. Hoạt động đó biểu lộ một cách tàn bạo, lộ liễu ghê gớm khi động vật của các thế giới khác nhau tiếp xúc với nhau. Những thứ bệnh không thể tưởng tượng được, những trận dịch lan nhanh như chớp, những vật gây hại sinh sôi nảy nở nhanh kinh khủng, những thương tổn khủng khiếp đã bám theo những người đầu tiên tới nghiên cứu các hành tinh có thể ở được, nhưng không có người. Và trong những những thế giới có giống người biết suy nghĩ bao giờ cũng làm vô số thí nghiệm và công việc chuẩn bị sơ bộ rồi mới bắt đầu việc liên lạc trực tiếp trong vũ trụ.
Trái đất chúng ta ở xa các trung tâm nhưng tụ giàu sự sống của Thiên-hà, nên chưa từng có những vị khách từ những hành tinh của các ngôi sao khác, đại diện cho các nền văn minh khác đến thăm. Hội đồng du hành vũ trụ mãi gần đây mới hoàn thành việc chuẩn bị đón tiếp những người bạn ở những ngôi sao gần, thuộc các chòm sao: Thiên-nga, Đại-hùng-tinh và Phượng-hoàng.
22
Những đường biểu thị một trường có cường độ hấp dẫn ở mọi điểm đều bằng nhau (tưởng tượng).
23
Ô-xy không ở trạng thái phân tử (O2) mà tồn tại thành từng nguyên tử riêng biệt. Ở trạng thái nguyên tử, ô-xy hoạt động hóa học mạnh hơn nhiều và chịu nén nhiều hơn.
24
Bán kính quay của con tàu vũ trụ ở ngoài tầng khí quyển của hành tinh, bán kính này thuận lợi nhất cho sự ổn định quỹ đạo của con tàu và phụ thuộc vào kích thước cùng khối lượng hành tinh.