Тры камедыі

МАЛЬВОЛЬЁ

Сэр Топас!

БЛАЗЕН

«Не вядзі размовы з паўгаловым, добры чалавек».— Размовы? А хто з ім вядзе? Я? Я, сэр, не вяду. Памагай вам бог, добры сэр Топас.— «Ну што ж, амін».— Слухаюся, сэр, слухаюся.

МАЛЬВОЛЬЁ

Блазен, а блазен, паслухай!

БЛАЗЕН

Ах, сіньёр, супакойцеся там.— Што вы сказалі, сэр? — Мне тут перападае, што перагаворваюся з вамі.

МАЛЬВОЛЬЁ

Добры блазен, раздабудзь мне агню, хоць якога-небудзь, і паперы. Запэўняю цябе, што я такі ж нармальны, як і любы недурны чалавек у Ілірыі.

БЛАЗЕН

Ах, каб жа гэта было так, сіньёр.

МАЛЬВОЛЬЁ

Клянуся гэтай рукой, што так. Добры блазен, дзеля ўсяго святога, раздабудзь агню, чарніла і паперы! I занясеш маю запіску мілэдзі. На гэтым ты заробіш столькі, колькі ў жыцці сваім не зарабляў ні на адным пісьме.

БЛАЗЕН

Я раздабуду, але скажыце праўду: вы сапраўды вар’ят ці толькі прыкідваецеся?

МАЛЬВОЛЬЁ

Дальбог жа, блазен, я не звар’яцелы. Кажу праўду.

БЛАЗЕН

Не, я ніколі не дам веры малахольнаму, пакуль не праверу яго мазгоў. Агню я вам раздабуду, паперы і чарніла — таксама.

МАЛЬВОЛЬЁ

Блазен, а я нічога не пашкадую, каб аддзячыць табе, толькі прашу,— схадзі хутчэй.

БЛАЗЕН

(спявае)

Я, ваш халоп,—
З месца ў галоп,
Кулём туды, сюды,
Як Грэх у камедыі,
Каб вашай трагедыі
Большай не знаць бяды.

Рапірай з драніцы
Па ўсіх шаляніцах
Дубасіць буду так,
Каб цела гарэла
Ды шэрсць курэла,
А ты пакукуй, прастак.

(Выходзіць.)

СЦЭНА III

Сад Алівіі.

Уваходзіць СЕБАСЦЬЯН.

СЕБАСЦЬЯН

Вось хараство вясны, вось ззянне сонца,
А вось і дар яе — сапраўдны жэмчуг.
Усё наяве, і хоць гэта дзіўна,
Неверагодна, але я не трызню...
Дзе ж знікнуць мог Антоніа? Чамусьці
Ён не сустрэў мяне каля таверны,
Аднак, казалі, ён туды прыходзіў,
Пытаўся пра мяне, пайшоў расшукваць.
Цяпер яго парада і змагла б
Мне неабходную зрабіць паслугу.
Хаця мой розум не спыняе спрэчкі
З пачуццем, тут у нечым ёсць памылка.
Я не ў палоне мар; выпадак гэты
I гэты вал нягаданага шчасця
Настолькі яўнае пераўзыходзяць,
Што я гатоў не верыць ні вачам,
Ні розуму, які давесці здольны
Мне ўсё, апроч таго, што я вар’ят.
А мо яна вар’ятка?.. У гэткім разе
Яна была б няздольна гаспадарыць —
Загадваць, кіраваць усёй прыслугай
Разважліва і цвёрда. Я быў сведкам,
Сам бачыў гэта ўсё. Не, тут — памылка,
А ў чым ці ў кім?.. Ды вось — яна сама.

Уваходзяць АЛІВІЯ і СВЯШЧЭННІК.

АЛІВІЯ

Прашу,— не асуджай маю паспешнасць:
Калі ты не супроць, то зараз пройдзем
За ім, святым айцом, тут недалёка
Ў капліцу. Там, перад свяшчэнным крыжам
I перад абразом дасі мне клятву
Ў сваім каханні, каб мая душа,
Раўніва-баязлівая бязмерна,
Была спакойная. Я буду ў тайне
Трымаць тваю прысягу, аж пакуль
Ты не назначыш дзень і месца шлюбу,
Як патрабуе сан мой. Што ты скажаш?

СЕБАСЦЬЯН

Няхай вядзе нас добры чалавек.
Я паклянуся ў вернасці навек.

АЛІВІЯ

Вядзі, айцец. Няхай жа ўсе нябёсы
Адораць нас з табой шчаслівым лёсам!

Выходзяць.

АКТ V

СЦЭНА I

Перад домам Алівіі.

Уваходзяць БЛАЗЕН і ФАБІЯН.

ФАБІЯН

Слухай, калі ты мне друг, пакажы яго пісьмо.

БЛАЗЕН

Дабрэйшы сіньёр Фабіян, калі вы мне друг, зрабіце мне другую паслугу.

ФАБІЯН

Любую, якую пажадаеш.

БЛАЗЕН

Не прасіце ў мяне, каб я паказваў яго пісьмо.

ФАБІЯН

Гэта значыць — прэзентаваць сабаку і ва ўзнагароду за падарунак патрабаваць сабаку назад.