КЭРЦІС
Усё гатова, не турбуйцеся; заклінаю — навіны.
ГРУМ’Ё
Перш за ўсё, знай, што мой конь стаміўся, падбіўся, а гаспадар з гаспадыняй рынуўся.
КЭРЦІС
Як гэта ім собіла?
ГРУМ’Ё
Вельмі проста: з сядла ды ў гразь. Ён і яна выкачаліся, як у лужыне парасё,— вось і ўсё.
КЭРЦІС
Працягвай, золатца Грум’ё.
ГРУМ’Ё
Падстаў вуха.
КЭРЦІС
Вось яно — вуха.
ГРУМ’Ё
Аплявуха.
(Дае яму поўху.)
КЭРЦІС
Дык гэта ж значыць навіну адчуць, а не пачуць.
ГРУМ’Ё
Таму гэта і называецца адчувальнай навінай. А поўхавіцай я табе пастукаўся ў вуха, каб ты лепей слухаў. Пачынаю казаць. Перш-наперш, мы спускаліся з касагорыны: ён за ёю, адным словам, абое.
КЭРЦІС
Абое на адным кані?
ГРУМ’Ё
А табе канечне ведаць?
КЭРЦІС
Чаму мне — і каню.
ГРУМ’Ё
Ну дык расказвай сам: вось калі б ты не перабіў мяне, ты б пачуў, як яе конь спатыкнуўся, кульнуўся і як яна апынулася пад канём; ты б пачуў, у якой яна была калатушы, як запэцкалася па вушы; як ён усё кінуў-рынуў, а яе пад канём пакінуў, як ён на мяне наваліўся і як за тое біўся, што яе конь паваліўся, і як яна клыпала па гразі, каб развесці мяне з ім, як ён лаяўся і як яна яго ўпрошвала — а да таго ж нават і слова «просьба» не прызнавала,— як я енчыў, што ажно коні разбегліся па полі, як у яе распаўзлася аброць, а ён, звяруга, збіў на мне падпругу,— і безліч такіх векапомных падрабязнасцей, якія цяпер для цябе ні гаў-гаў, ні кукарэку, і памрэш ты недарэкам.
КЭРЦІС
Мяркуючы нават па гэтым урыўку, ён яшчэ больш наравісты, чым яна.
ГРУМ’Ё
А як ты думаў? I гэта ты сам і самы фанабэрысты з усёй тутэйшай чэлядзі адчуеце на сваёй скуры, як толькі ён прыбудзе дадому. Ды што гэта я тут рассупоньваюся? Кліч Натаньела, Джозэфа, Нікласа, Філіпа, Уолтэра, Ласуна ды іншых. Няхай яны хоць прычэшуцца, пачысцяць свае сінія камзолы і падвяжуць зафлюндраныя панчохі, бо на іх усіх сарамата глядзець; накажы ім, каб паводзілі сябе прыстойна, расшаркваліся левай нагой і не кранулі нават валаска ў хвасце каня гаспадара, пакуль не пацалуюць яму ў ручку. Яны ўсе прыбраліся?
КЭРЦІС
Усе.
ГРУМ’Ё
Пакліч іх сюды.
КЭРЦІС
Гэй, вы,— чуеце? Вы павінны сустрэць свайго гаспадара, каб зрабіць ласку сваёй гаспадыні.
ГРУМ’Ё
А яна сама з ласкай?
КЭРЦІС
Хто ж гэтага не ведае?
ГРУМ’Ё
Ты, калі склікаеш людзей, каб зрабіць ёй ласку.
КЭРЦІС
Для іх зрабіць гаспадыні ласку — усё роўна як бы аддаць доўг.
ГРУМ’Ё
Яна едзе сюды на тое, каб рабіць даўгі.
Уваходзяць НЕКАЛЬКІ СЛУГ.
НАТАНЬЕЛ
З прыездам, Грум’ё!
ФІЛІП
Як жывеш, Грум’ё?
ДЖОЗЭФ
Што новага, Грум’ё?
НІКЛАС
Сябра Грум’ё!
НАТАНЬЕЛ
Як маешся, вусаты дзяцюк?
ГРУМ’Ё
Прывітанне ўсім вам, галубы мае! Як жывы-здаровы, сівакі мае? Што новага, буркунчыкі? Сябрына мая, дружына мая! Ну, і досыць для прывітання. А зараз скажыце, шчырыя другі мае, ці ўсё ў вас гатова, ці ўсё на месцы?
НАТАНЬЕЛ
Усё чысценька гатова. А гаспадар блізка?
ГРУМ’Ё
Рукой падаць: можа, нават тут, а таму не будзьце... Лёгкі чорт на ўспаміне. Цішэй: я чую яго крокі.
Уваходзяць ПЕТРУЧ'Ё і КАТАРЫНА.
ПЕТРУЧ’Ё
СЛУГІ
ПЕТРУЧ’Ё
ГРУМ’Ё