Выходзяць.
Уваходзіць ПЕТРУЧ'Ё.
ПЕТРУЧ’Ё
Дзе мука, там, гавораць, і навука,
А мне двайная мука, што й казаць.
Упадабаць свавольніцу не штука,
Ды як з ёй жыць? Спрабуй тут рады даць.
Мая саколка хмурая сягоння:
Не снедала. Ну, што ж — скубі валлё,
Пакуль не закрычу: «Акыш — у лёт
За зайцам узагнаным у пагоню!»
Нейк галубятнікі мне гаварылі,
Як прыручыць галубку, каб стралой
На свіст гаспадара, злажыўшы крылле,
З-пад хмар ляцела ўніз, на вільчык свой —
Пазбавіць трэба сну, не даць спачыну,
Як беркута, каб выбіць дух ліхі.
Вось так і я ўтаймую Катарыну
I выб’ю наравісты дух благі.
Не спала тую ноч і зноў не будзе
Адпачываць і ў гэту — пахадзі,
Пабудзь у калатні, у перапудзе
Ды мужу ўсім і ўсюды дагадзі.
Падняў учора гвалт з-за парушынкі
Ў булёне, з-за прыгарачкі ў рагу,
А сёння «пакаштуе смак разінкі»,
Калі я ў спальні гэтак жа змагу
Віхурай усхадзіцца, прычапіцца
Да шлюбнае пасцелі і пачну
Падушкі, коўдры і яе спадніцы
Шпурляць пад ногі і не дам ёй сну
Ніводнае хвіліны.
А знябытай,
Асалавелай кошачцы сваёй
Зманю, што муж нервовы і сярдзіты
З кахання: ён душы не чуе ў ёй.
Пачне драмаць. «Ах, спаткі захацела?» —
Пачну шаптаць на вушка: шу-шу-шу.
Такою ласкай можна выбіць з цела
Не толькі дух благі. Мой бог,— душу!
А наравы змяніць — і пагатове.
Не ўсё ж мядок, калі пайшло на тое.
Вам што, сіньёры, шкода маладой?
Лепш не магу. Парайце вопыт свой.
(Выходзіць.)
СЦЭНА II
Падуя. Перад домам Баптысты. Уваходзяць ТРАНЬЁ і ГАРТЭНЗ’Ё.
ТРАНЬЁ
Няўжо магчыма, каб сіньёра Б’янка
Любіла не Лючэнц’ё, а другога?
Хто толькі не накпіў з мяне, дурнога:
Замест гасцінца — дзірка з абаранка.
ГАРТЭНЗ’Ё
Каб вам праверыць праўду слоў маіх,
Паслухайце цішком «навуку» іх.
Адыходзяць убок.
Уваходзяць ЛЮЧЭНЦ'Ё і Б'ЯНКА.
ЛЮЧЭНЦ’Ё
Расказвайце пра поспехі ў чытанні.
Б’ЯНКА
А вы — пра вашы поспехі ў каханні.
ЛЮЧЭНЦ’Ё
Любві навука — гэта мой прадмет,
А раб навукі — у любві аскет.
Б’ЯНКА
Вам лепш бы майстрам быць таго прадмета,
А не рабом яго.
ЛЮЧЭНЦ’Ё
Я вам на гэта
Адно скажу: хай сведкай будзе бог, —
Аскет — ваш раб, і ён ля вашых ног.
Адыходзяць убок.
ГАРТЭНЗ’Ё
Паспех і поспех — сутнасць не адна:
Тут розніца ўся ў націску.— Скажыце:
Не вы мне прысягалі, што яна
Кахае толькі вас?
ТРАНЬЁ
Э, лепш маўчыце.
Каварства пад прыгожанькім абліччам.
Паверце, Ліч’ё, крыўдна мне — хоць плач.
ГАРТЭНЗ’Ё
Прэч гульні ў жмуркі! Я, сіньёр,— не Ліч’ё
I не скрыпач. Так-так, і не скрыпач.
Абрыдла мне таіцца тут пад маскай
Дзеля яе адной, што можа ўзяць
Кумірам сэрца нейкага падпаска,
А сыну двараніна ганьбы даць.
Дык вось, сіньёр, мяне завуць Гартэнз’ё.
ТРАНЬЁ
Сіньёр Гартэнз’ё, я так часта чуў
Пра даўнасць вашых да яе прэтэнзій,
Што вам па шчырасці сказаць хачу:
Цяпер, пераканаўшыся ў каварстве
I легкадумнасці яе пустой,
Я разам з вамі, за яе махлярства,—
Пры ўмове, калі згодны вы са мной,—
Адмоўлюся ад Б’янкі назаўсёды.
ГАРТЭНЗ’Ё
Сіньёр Лючэнц’ё, гляньце вы на іх:
Цалуюцца, мілуюцца. Я згодны:
Клянуся ад імя усіх святых,
Што век не закрану яе, не гляну.
Яна не варта жару пачуцця
Маёй душы, якой і боль, і рану
Нанесла гэта здраднае дзіця.