А пакуль што загадчык, завуч і Слава, седзячы ў палаце, расказвалі Грышу, як перажываюць усе шакаэмаўцы яго няшчасце. Хлапчук надзвычай расчуліўся ад сяброўскай цеплыні. Бо нічога так не кранае, як памяць аб табе ў цяжкі час. Грышу гэта было асабліва дорага. I хоць яму нельга было размаўляць, ён усё ж спытаў у Славы:
— Цяпер, мусіць, мяне не скора прымуць у камсамол?
Савасцюк пагразіў пальцам, каб Грыша больш не размаўляў, а Слава адказаў:
— Чаму не скора? Адразу, як паправішся, будзем прымаць.
Грыша павесялеў, вочы яго засвяціліся. Ён так чакаў таго сходу, калі меліся яго прыняць. I ўжо, напэўна, быў бы камсамольцам, каб не пажар у Воўчым Бродзе. Пасля сакратаровых слоў нават боль паменшаў. Яшчэ будучы дома, у Пясках, ён даў сабе слова стаць камсамольцам. Там, праўда, гэта цяжэй давалася: трэба было асцерагацца, каб не ўведалі жандары.
Доўга сядзець у палаце, надакучаць хвораму дзяжурны доктар не дазваляў. Другі раз ужо зайшоў ён і напомніў усім траім — пара развітвацца.
— Папраўляйся, Грыша, не сумуй,— пажадаў на адыходзе загадчык. — Хутка зноў вернешся да сяброў, а пакуль што яны будуць наведваць цябе.
— Я адстану цяпер з вучэннем, — сказаў раптам з жалем у голасе Грыша. Усе трое — загадчык школы, завуч і сакратар камсамольскай ячэйкі — пераглянуліся і толькі цяпер спахапіліся, што ні слова не сказалі хвораму пра яго далейшую вучобу, а таміу, відаць, карцела гэта ўвесь час.
— Не адстанеш, — пачаў суцяшаць завуч. — Ты ж не адзін сярод поля. Як толькі паправішся, памогуць і настаўнікі, і твае сябры — школьнікі. Ты старанны і дагоніш іх.
Маленькая пахвала завуча падбадзёрыла хлопчыка. Ласкавым позіркам праводзіў ён сваіх настаўнікаў.
У прыёмнай Савасцюк доўга яшчэ гутарыў з дзяжурным доктарам, прасіў назіраць за хворым, а калі спатрэбіцца што, дык перадаваць аб гэтым проста яму, загадчыку школы.
...Позна вярнуліся з выстаўкі світалаўцы. На гэты раз усім брыгадам пашчасціла — кожная атрымала пахвальную грамату. Колева — за бульбу, Севава — за лён, Маніна — за цукровыя буракі.
Найбольшай навіною для ўсіх наведвальнікаў выстаўкі былі цукровыя буракі. Увесь дзень аграном не адыходзіў ад сваіх экспанатаў. Усім, хто цікавіўся, ён з прыемнасцю расказваў, на якой глебе трэба садзіць іх, як даглядаць, каб мець добры ўраджай.
Колькі разоў за дзень прыйшлося самому ўкусіць ад скрыліка, даць пакаштаваць якому-небудзь дзядзьку. 3 цікавасцю глядзеў аграном, як той смакаваў бурак, потым здзіўляўся:
— Да чаго ж салодкі! Цукар ды годзе.
Следам працягваў руку другі селянін. Смакуючы, ён круціў галавою і пацвярджаў думку суседа.
— Гэта ж свой цукар можна мець у хаце. I як ён, бурак гэты, нацягне з зямлі столькі слодычы?
Даючы Ходашу ўзнагароду, старшыня выставачнага камітэта гаварыў:
— Я разумею вашу ўзрушанасць. Калі чалавек у сваёй настойлівай працы дасягае мэты, ён не можа сябе іначай адчуваць. Сваёй працай вы прынеслі гонар не толькі світалаўскай школе ці нашаму раёну, але зрабілі вялікую справу для ўсяе рэспублікі. Цяпер можна сказаць адно: шлях беларускаму цукру забяспечаны.
Ніколі не забыцца аграному на гэты радасны момант. Да чаго ж захваляваўся ён, да чаго пачырванеў: праца яго не прапала дарма, ацанілі яе. Значыць, Беларусь можа таксама мець свой цукар, ён даказаў гэта на практыцы.
Ходаш разумеў, каб не світалаўская ШКМ, цяжка яму давялося б. Так шчыра, так любоўна даглядаць гародніну, як рабіла гэта Маня са сваёй брыгадай, не кожны можа. Вярнуўшыся з выстаўкі, ён, радасны, пайшоў адразу да Савасцюка, каб не толькі расказаць, з чым прыехалі яны з раёна, але і выказаць яму сваю падзяку за гарачы ўдзел у вырошчванні цукровых буракоў.
Савасцюк павіншаваў агранома з поспехам і жартаўліва заўважыў:
— Чаго добрага, Ціхан Аляксеевіч, вы яшчэ ў нашым саўгасе цукровы завод пабудуеце. Толькі не думайце ісці туды дырэктарам, — паківаў пальцам, — я вас не адпушчу.
— Ды я і сам не пайду, Ігнат Міхайлавіч. Вы ж добра бачыце, — мая стыхія — прастор: поле, агарод, сенажаць, а не чатыры сцяны дырэктарскага кабінета.
— Тады будуйце... — усё тым жа жартаўлівым тонам дазволіў загадчык і раптам перамяніў гаворку: — А ў нас, чулі, што адбылося ўночы?
— Чуў. Трэба ж так здарыцца. Каб ён не пайшоў адзін дахаты з заставы, дык, можа, нічога б і не сталася.
— Не мог хлапчук сядзець спакойна... Малайчына ён усё-такі, не разгубіўся. Ездзілі мы ў бальніцу. Доктар кажа, нічога страшнага, але паляжаць прыйдзецца.
— Не без таго, вядома...
Назаўтра Коля і Маня звярнуліся да загадчыка, каб дазволіў ім пайсці наведаць Грышу. Яны пабылі на школьных занятках і пасля абеду сцяжынкаю, праз лог, пайшлі ў бальніцу. Да іх далучылася яшчэ двое школьнікаў.