— Mniej więcej — odparła Brienne.
Septon Meribald był odmiennego zdania.
— Raczej mniej niż więcej. Są różne rodzaje banitów, tak samo jak różne gatunki ptaków.
Biegus ma skrzydła, tak jak bielik, ale te ptaki różnią się od siebie. Minstrele lubią pieśni o dobrych ludziach, którzy zostają wyjęci spod prawa za to, że sprzeciwili się jakiemuś złemu lordowi, ale większość banitów przypomina raczej wściekłego Ogara niż lorda błyskawicę.
To źli ludzie, ulegający chciwości i wypaczeni nienawiścią. Gardzą bogami i dbają tylko o siebie. Złamani bardziej zasługują na litość, choć mogą być równie niebezpieczni. Niemal zawsze są nisko urodzeni. To prości ludzie, którzy nigdy nie oddalili się bardziej niż o milę od rodzinnego domu, aż wreszcie pewnego dnia jakiś lord zabrał ich na wojnę. Maszerują pod jego chorągwiami, kiepsko odziani i marnie uzbrojeni, często ich jedyną bronią jest sierp, zaostrzona motyka albo młot, który sami sobie zrobili, przywiązując rzemieniami kamień do kija. Bracia maszerują razem z braćmi, synowie z ojcami, przyjaciele z przyjaciółmi. Słyszeli pieśni i opowieści, więc mają ochocze serca, marzą o cudach, które zobaczą, bogactwie, które zdobędą, i chwale, jaką się okryją. Wojna wydaje im się piękną przygodą, największą, jaka ich w życiu spotka. A potem poznają smak bitwy. Dla niektórych jeden raz to dosyć, żeby ich złamać. Inni walczą latami, aż w końcu tracą rachubę bitew, w których brali udział. Nawet jednak człowiek, który widział sto bitew, może się złamać w sto pierwszej. Bracia widzą śmierć braci, ojcowie tracą synów, przyjaciele przyglądają się, jak ich przyjaciele próbują wepchnąć z powrotem do brzucha wyprute toporem trzewia. Widzą, jak lord, który ich prowadził, pada w boju, a jakiś inny lord krzyczy, że teraz należą do niego. Zostają ranni, a nim rana zdąży się do końca zagoić, otrzymują następną. Nigdy nie mogą się najeść do syta, ich buty rozpadają się od marszu, ubrania się drą i butwieją, a połowa z nich sra w portki od picia zepsutej wody. Jeśli chcą mieć nowe buty, cieplejszy płaszcz albo może zardzewiały, żelazny półhełm, muszą zabrać je trupom. Nie mija wiele czasu, a zaczynają okradać też żywych, prostaczków, na których ziemiach walczą, ludzi bardzo podobnych do tych, jakimi sami kiedyś byli. Zabijają ich owce i kradną kury, a od tego już tylko niewielki krok do porywania córek. Pewnego dnia rozglądają się wokół i uświadamiają sobie, że nie mają już przyjaciół ani krewnych, że walczą u boku nieznajomych pod chorągwią, którą ledwie poznają. Nie wiedzą, gdzie są i jak mogą wrócić do domu, a lord, za którego walczą, nawet nie zna ich imion, a mimo to wykrzykuje rozkazy, każe im ustawiać się w szereg, łapać za włócznie, kosy czy zaostrzone motyki i walczyć. A gdy uderzają na nich rycerze, zakuci w stal ludzie bez twarzy, żelazny grzmot ich szarży zdaje się wypełniać cały świat... W takich chwilach człowiek się łamie. Odwraca się i ucieka albo po ciałach poległych odczołguje się na bok bądź też wymyka się ciemną nocą, by znaleźć jakąś kryjówkę. Wszelkie myśli o domu już go opuściły, a królowie, lordowie i bogowie znaczą dla niego mniej niż zepsuty udziec, który pozwoli przeżyć kolejny dzień, albo bukłak podłego wina, które pozwoli na kilka godzin zapomnieć o strachu. Złamany żyje z dnia na dzień, od posiłku do posiłku, jest raczej zwierzęciem niż człowiekiem. Lady Brienne ma rację. W czasach takich jak te wędrowiec musi się wystrzegać złamanych... ale powinien również litować się nad nimi.
Gdy Meribald skończył, nad ich małą grupką zapadła głęboka cisza. Brienne słyszała wiatr szeleszczący w kępie wierzb oraz dobiegający z oddali krzyk nura. Słyszała ciche dyszenie Psa, który z wywalonym jęzorem biegł obok septona i jego osła. Milczenie trwało bez końca.
— Ile miałeś lat, gdy wyruszyłeś na wojnę? — zapytała wreszcie.
— Nie więcej niż twój chłopiec teraz — odparł Meribald. — Prawdę mówiąc, byłem za młody, ale wszyscy moi bracia szli, a ja nie chciałem zostać sam. Wiliam powiedział, że będę jego giermkiem, choć Will nie był rycerzem, a tylko kuchcikiem uzbrojonym w kuchenny nóż, który ukradł z gospody. Umarł na Stopniach, nie zdążywszy zadać nawet jednego ciosu.
Zabiła go gorączka, tak samo jak mojego brata Robina. Owen zginął od ciosu buzdygana, który rozbił mu głowę, a jego przyjaciela Jona Francę powieszono za gwałt.
— To była wojna dziewięciogroszowych królów? — zapytał Hyle Hunt.
— Tak ją zwali, choć nie widziałem żadnego króla, a i nie zarobiłem ani grosza. Ale z całą pewnością była to wojna.
SAMWELL
Sam stał przy oknie, kołysząc się nerwowo, i patrzył, jak ostatnie promienie słońca znikają za szeregiem spiczastych dachów. Na pewno znowu się upił — pomyślał z przygnębieniem. Albo spotkał kolejną dziewczynę. Nie wiedział, czy przeklinać, czy płakać.
Dareon rzekomo był jego bratem. Jeśli poprosić go, żeby zaśpiewał, nikt nie będzie lepszy od niego. Ale jeśli poprosić go o coś innego...
Pojawiła się już wieczorna mgła. Jej szare palce wpełzały na mury stojących przy starym kanale budynków.
— Obiecał, że wróci — powiedział Sam. — Ty też go słyszałaś.
Goździk skierowała na niego zaczerwienione, podpuchnięte oczy. Włosy opadały jej na twarz, niemyte i pozlepiane. Wyglądała jak jakieś płochliwe zwierzątko wyglądające zza krzaka. Minęło już wiele dni, odkąd ostatnio palili ogień, ale dzika dziewczyna nadal kuliła się przy kominku, jakby w zimnych popiołach przetrwały jeszcze resztki ciepła.
— Nie lubi być z nami — wyszeptała, by nie budzić dziecka. — Tu jest smutno. Lubi być tam, gdzie jest wino i uśmiechy.
Tak — pomyślał Sam. A wino jest wszędzie, tylko nie tutaj. W Braavos było pełno gospód, piwiarni i burdeli. Jeśli Dareon wolał ciepły ogień i kielich grzanego wina od czerstwego chleba oraz towarzystwa płaczącej kobiety, grubego tchórza i chorego starca, któż mógł mieć do niego za to pretensję? Ja. Ja bym mógł. Obiecał, że wróci przed zmierzchem, że przyniesie wino i jedzenie.
Raz jeszcze wyjrzał przez okno, w płonnej nadziei, że ujrzy wracającego do domu minstrela. W ukrytym mieście zapadł już zmrok wypełniający powoli zaułki i kanały. Dobrzy ludzie z Braavos wkrótce już będą zamykać okiennice i zasuwać rygle w drzwiach. Noc należała do zbirów i kurtyzan. Do nowych przyjaciół Dareona — pomyślał z goryczą Sam.
Ostatnio minstrel mówił tylko o nich. Próbował napisać pieśń o pewnej kurtyzanie, kobiecie zwanej Cieniem Księżyca, która słyszała jego śpiew przy Księżycowej Sadzawce i nagrodziła go pocałunkiem.
— Trzeba ją było poprosić o srebro — obruszył się Sam. — Potrzebujemy pieniędzy, nie pocałunków.
— Niektóre pocałunki są warte więcej od żółtego złota, Zabójco — odparł z uśmiechem minstrel.
To również rozgniewało Sama. Zadaniem Dareona nie było układanie pieśni o kurtyzanach. Powinien śpiewać o Murze i o odwadze Nocnej Straży. Jon miał nadzieję, że jego pieśni przekonają choć garstkę młodzieńców do przywdziania czerni. On jednak śpiewał o złotych pocałunkach, srebrnych włosach i czerwonych ustach. Nikt nigdy nie przywdział czerni dla czerwonych ust.
Czasami jego granie budziło dziecko. Chłopczyk zaczynał wtedy płakać, Dareon krzyczał na niego, żeby się zamknął, Goździk zalewała się łzami, a minstrel wychodził, trzaskając drzwiami, i nie wracał przez kilka dni.
— Od tego płaczu mam ochotę dać jej po gębie — poskarżył się pewnego razu. — Nie mogę przez nią spać.