Сам Цімоша па-ранейшаму мыў посуд.
— Шанцуе, — з сумнай усмешкай пагаджаўся Лявонка.
Раніцай яны хуценька пілі каву і спяшаліся на працу.
Частку дарогі яму даводзілася ісці па вуліцы Баверы, бруднай і цёмнай, амаль закрытай зверху памостам паветранай дарогі. Лявонка ішоў па ёй як па тунелі. Народу шмат, але адчуваеш сябе яшчэ больш адзінокім, чым тады, калі застаешся сам-насам з сабой. Кожнага дня, апроч выхадных, ён уліваўся ў людское мора, якое плыло ў напрамку станцыі метро. Там разам з усімі апускаўся ў цёмны лаз падземкі. Бывае, столькі народу набіваецца, што не зачыняюцца дзверы. Каб ушчыльніць пасажырскую масу, на станцыі метро ёсць спецыяльныя людзі — забівалы, якія ў такіх выпадках дзейнічаюць без асаблівых цырымоніі умінаючы сваіх падапечных кулакамі і каленямі. Кожны раз, ідучы сціснуты натоўпам, ён успамінаў прускаўскія прасторы — абсягі палёў, шырокі луг, надрэчныя далягляды, лес. У электрычцы, калі вяртаўся з работы, яму амаль заўсёды саступалі месца, нават прыязна ўсміхаючыся. Поезд у метро ідзе хутка, грыміць на стыках, хістаецца з боку ў бок. Пасажыры, трымаючыся за поручні, чытаюць ранішнія газеты, жуюць гумку, маўчаць, пра нешта думаюць…
Першы набыў гадзіннік Цімоша. Дастаючы яго з кішэні камізэлькі, падносіў да вуха і працягваў Лявонку:
— Паслухай, як ідзе! Лявонка слухаў і хваліў:
— Добрая рэч!
— А ланцужок?
— І ланцужок.
— Сярэбраны, сказалі ў краме, і крыху пазалочаны. Піліпко таксама пахваліў, прыгадаўшы валаснога пісара:
— Лепшы, чым у Пацея!
Лявонка ўспомніў, што і камянецкі шавец Нохім марыў пра такі гадзіннік. Цікава, ці набыў…
— Быў мужыком, а цяпер чалавекам стаў! — падміргнуў Цімоша, хаваючы гадзіннік у кішэньку.
Усе дружна і з задавальненнем засмяяліся.
— Так то яно так, але пазарасталі мы! — сказаў Лявонка, паглядзеўшы на сябрукоў і памацаўшы рукой патыліцу. — Пастрыгчыся трэба!
Пастрыгчыся ў цырульні тут каштавала пятнаццаць цэнтаў. Вырашылі, дачакаўшыся выхаднога, усім разам пайсці ў цырульню. Галіцца — галіліся дома, праз дзень-два. Брытву «Solling» купілі ў складчыну, і адной карысталіся ўсе трое. Лявонка, каб не здавалася, што ён надта малады, вырашыў адпусціць вусы.
Цырульнік — насаты і вірлавокі мужчына — пастрыг іх пад бокс, толькі над ілбом пакінуўшы трохі чупрыны. Лявонавы кончыкі вусоў закруціў уверх. Канчаючы стрыжку, пстрыкнуў на кожнага з гумовай грушы — запахла адэкалонам. Потым узяў у рукі люстра і паднёс да кожнага, каб прускаўцы маглі на сябе паглядзець.
— О'кэй! — пахваліў ён ні то сябе, ні то кліентаў, што прыйшлі адразу ўтрох, і ў захапленні прыцмокнуў языком.
Расплаціўшыся з вірлавокім цырульнікам, яны выйшлі на вуліцу. Падстрыжаныя, наадэкалоненыя, у новых касцюмах.
Лявонка прапанаваў:
— Давайце сфатаграфуемся!
— І дадому пашлём, хай убачаць, якія мы амэрыканцы! — падхапіў яго думку Цімоша.
Згадзіўся і Піліпко.
Фотасалон знаходзіўся непадалёку, на 85-й авеню. Там іх як бы ўжо і чакалі. Фатаграфаваліся спачатку ўсе разам, утрох, а потым паасобку. Высокі, сухарлявы, з каротка падстрыжанымі вусікамі фатограф кожны раз залазіў пад чорную накідку і доўга прымяраўся. Было ў ім, як і ў цырульніку і іншых людзях, якіх яны тут сустракалі, нешта няўлоўна амерыканскае — усмешлівасць, лоўкасць, маторнасць… Фатографу дапамагала маладая негрыцянка, выконваючы загады фотамайстра. Яна паказвала прускаўцам, як сесці ў крэсле і ў які бок глядзець. Цімоша сфатаграфаваўся пры гадзінніку з ланцужком, потым пазычыў яго сябрам. Кожнаму хацелася выглядаць як найлепш.
Па фотакарткі пайшоў Лявонка. Яны былі пакладзены ў канверт, які хутка знайшла і паслужліва аддала яму тая самая негрыцянка. Хлопец упершыню ўбачыў сябе і сваіх таварышаў на фотакартцы. «Няўжо гэты прыгожы амерыканец з бледным застыглым тварам і чорнымі вусікамі — я?» Цімоша і Піліпко атрымаліся, здаецца, больш падобнымі. Фотакартка наклеена на цвёрды кардон. Пад ёй адрас майстэрні, дата: Нью-Йорк, 85-я авеню, 1907 год. Унізе — размашысты роспіс майстра.
— А нішто сабе картачка выйшла! — смяяўся задаволены Цімоша.
І Піліпку спадабалася.
— От дома дзівіцца будуць!.. — захапляўся ён.
Нарэшце Лявонка атрымаў ліст ад сваіх. Пошта з Прускі ідзе сюды доўга — амаль тры месяцы. Надарваў жоўты канверт, дастаў некалькі лісткоў з вучнёўскага сшытка. Усхваляваў ужо самы першы радок:
«Дарагі сынок, брацік і ўнучак!..»