— Палічы мне, колькі я тут наеў ды напіў,— сказаў ён, калі Таня спынілася каля яго століка.
— Зараз, зараз,— скоранька загаварьіла Таня і пачала вымаць з кішэні фартуха свой блакноцік. Блакноцік зачапіўся, не хацеў вылазіць, і Таня тузанула яго раз і два, пакуль не вывернула навыварат кішэньку. Агрызак алоўка ўпаў на падлогу, пакаціўся, і яна скоранька нахілілася, каб падняць яго. Ад сваёй нязграбнасці пачырванела і пачала хуценька лічыць, паклаўшы блакноцік на мокры, заліты півам стол.
Яна назвала суму, якая здалася Паўлу малою, ён лічыў, што праеў і прапіў больш, але ўзрадаваўся, што патраціў не так і многа, выняў грошы, аддаў Тані, і тая паклала іх у кішэню сукенкі, прыкрытую фартушком.
Таню зноў паклікалі, і яна пабегла, а Павел сабраўся ўжо ісці, але ў галаве ўсё лічылася — як жа так, чаму ў Тані выйшла менш, як у яго. Ну, боршч, ну, каша з катлетаю, адзін куфаль піва, другі... I тут ён зразумеў — Таня забылася палічыць той куфаль піва, першы.
Ён апусціўся на крэсла, з якога быў падняўся, каб ісці са сталоўкі. Вырашыў аддаць Тані грошы.
Сядзеў і думаў, як ён зараз зноў пакліча Такю, як яна ўзрадуецца, што ён не пайшоў з яе грашыма, убачыць, які ён чэсны, сумленны хлопец. Грошы за куфаль піва — невялікія грошы, не збяднела б, згубіўшы іх, Таня, не забагацеў бы, знайшоўшы іх, Павел, як гэта кажуць, і ўсё ж яму прыемна было чакаць хвіліны, калі ён узрадуе Таню, пакажа ёй, які ён сумленны.
А Таня бегала па залі — збірала са сталоў брудныя талеркі, стаўляла іх гарою на падносе і, упіраючы паднос у жывот, цягнула да вакна, што вяло ў кухню, потым збірала пустыя бутэлькі, куфлі.
Нарэшце ён паклікаў яе, і Таня, крыху здзіўленая, што ён яшчэ тут, яшчэ не пайшоў, падышла да яго століка.
Голасам, знарок іранічным, але і дабрадушным — Паўла аж распірала радасць, што ён такі чэсны,— ён сказаў Тані:
— Ану палічы яшчэ раз, што я ў цябе браў...
Таню як выцяў хто, яна аж сабралася ўся ў камячок, спалохана і вінавата заморгала вачыма.
— А... а што...— заікнулася яна.— Я магу, магу,— пачала яна хуценька вымаць з кішэні фартушка свой блакноцік. Яна пачырванела, як ад вялікага сораму, аж слёзы, здаецца, бліснулі на вачах.
— Чаго ты спалохалася,— лагодна сказаў Павел.— Ты ў свой бок не далічыла, сама ашукалася.
Таня глядзела на яго і як не разумела, чаго ён ад яе хоча, смяецца з яе, ці што. Тады Павел загаварыў сур’ёзна.
— Я ў цябе браў два куфлі піва, а ты палічыла за адзін, так што на,— выняў ён з кішэні рэштку сваіх грошай, знайшоў сярод іх пяць рублёў і падаў Тані.— I другі раз глядзі, бо не заробіш, а праробіш на сваёй службе,— грубавата дадаў ён.
Таня яшчэ стаяла збянтэжаная, але цяпер ужо ўсё зразумела, і збянтэжанасць яе была другая.
— От дзенькую вам,— сарамліва сказала яна.— А я думала... Думала, што памылілася і лішняе ўзяла.— Яна хуценька палезла ў кішэню, якая была на сукенцы, забразгала там дробяззю, выняла жменю і пачала лічыць Паўлу рэшту з пяці рублёў. Паклала дробязь на стол і яшчэ раз сказала, уся свецячыся няёмкай радасцю:
— От дзенькую вам.
— Няма за што,— адказаў Павел.
Ён згроб са стала дробязь, усыпаў у кішэню, узяў свой кіёк і пакіраваўся да выхаду.
«А яна не такая і брыдкая,— думаў ён, зачыняючы за сабою дзверы.— Нават можа і нішто».
3 таго вечара нешта змянілася ў адносінах Паўла да Тані, ды і ў адносінах дзяўчыны да яго. Цяпер Паўлу прыемна было ўспамінаць Таню, прыемна было думаць, што вось ён прыйдзе ў сталоўку і ўбачыць яе.
I дзяўчына, ці гэта ўжо здавалася Паўлу, таксама пачала вылучаць яго з іншых. Як толькі Павел прыходзіў у сталоўку, Таня бегла ўжо да яго, брала яго картачкі-талончыкі і цягнула яму на падносе нязменныя боршч і кашу, часам усміхалася яму, і тады Павел бачыў, што за яе поўнымі губамі хаваліся дробныя густыя зубкі. Павел пачаў прыглядацца да яе і ўбачыў, што яна зусім не брыдкая, што ў яе свежыя тугія шчокі, жывыя вочы, хоць наіўныя і крыху насцярожаныя, як у зайца, які пачуў брэх сабакі. Калі ён даведаўся, што Таніна прозвішча Зайчык, то ажно зарагатаў — прозвішча здалося яму смешнае, як і сама Таня, яе прозвішча, здалося яму, вельмі Тані падыходзіла.
Стаяла ўжо восень, вечарамі на мястэчка апускаліся халодныя сырыя туманы, з ліп на скверыку ападала жоўтае лісце і клалася пад ногі склізкім дываном. Людзі зашываліся ў хаты, зачынялі аканіцы, і вуліцы вечарамі рабіліся зусім цёмныя і пустыя, толькі часам дзе праз шчыліну аканіцы цадзілася святло, і тады здавалася, што там, у хаце, за тым вакном, закрытым аканіцаю, некаму цёпла, некаму не адзінока, некаму спакойна. Успіраючыся на свой кіёк, Павел часам хадзіў па мястэчку, паглядаючы на зачыненыя аканіцы, за якімі ішло чужое жыццё, і думаў аб сваім, аб тым, што яму рабіць, як жыць далей. Ён не збіраўся нздоўга заседжвацца ў гэтым мястэчку — хацелася ў вялікі горад, з якога яго вырвала вайна — да вайны ён жыў у Мінску,— хацелася вучыцца, хоць ён цяпер і сам не ведаў, вучыцца на каго. Да вайны ён скончыў дзевяць класаў і збіраўся паступіць у вайсковае вучылішча, вельмі хацеў стаць лётчыкам. Вайну, пра якую так шмат гаварылася да вайны, ён маляваў сабе як пераможны поступ герояў, сярод якіх не апошняе месца адводзіў і сваёй асобе. Цяпер ён ведае, што такое вайна, сёрбаў яе з салдацкага, потым з партызанскага кацялка вялізнаю лыжкаю. Вайна забрала ў яго бацьку, маці і сястру, бацька загінуў на чацвёрты дзень вайны — трапіў пад бамбёжку, матку з сястрою немцы вывезлі ў Германію, і дзе цяпер яны, ці жывыя — невядома. Сам ён у партызанах і балота нагамі памясіў, і папух з голаду, і людской смерці нагледзеўся, і сам ледзь канцы не аддаў, а потым ледзь нагу не страціў, дактары ўратавалі. Калі яго цяпер не ўзялі ў армію, то і ў вайсковае вучылішча не прымуць, так што пра неба думаць больш не варта, трэба знаходзіць нейкую работу на зямлі. Канечне, можна застацца і тут, працаваць у рэдакцыі, набіраць і друкаваць газету, гэта таксама няблага, але надта адзінока адчуваў ён сябе ў гэтым мястэчку, а ў Мінску ў яго жыў стрыечны брат, сын матчынай сястры. Цяпер і стрыечны брат здаваўся Паўлу вялікаю раднёю.