Выбрать главу

сохнуць засталіся па запыленых архівах.

Гэта шчэ не смерць — мы трымаем абарону,

доўгая дарога аж пад самы небасхіл.

І не пытай мяне пра нашыя імёны —

у мяне няма нічога, акрамя магіл.

2011

Марскія фігуры

Мора хвалюецца моўчкі, не заўважаючы нас, —

можа, прызнацца не хоча, тоячы долу адказ.

Ворагаў лютыя вочы цемраю зеўраюць. Праз

іхныя цені мы крочым.

Мора хвалюецца — раз.

Мы разглядаем абліччы, стоеныя паміж хваль.

Мора спявае і кліча, усмоктвае, нібы дрыгва.

Выраз змяняе прывычна зморшчаны, змораны твар.

Гаснуць хвіліны, як знічкі.

Мора хвалюецца — два.

Нас абдымаюць за плечы злыя марскія вятры.

Казкі няма, каб аспрэчыць тое, што лёс нам адкрыў.

Час не цячэ і не лечыць, раны нібыта віры.

Чуеш — наперадзе вечнасць.

Мора хвалюецца — тры.

Гэта нічога не значыць: проста ты мроіш і сам

ведаеш, што не заплачаш — некалі, стоячы там.

І ты даеш безразважна ў чорныя хвалі нырца:

проста, няспешна, не страшна —

ліку не будзе канца.

2010

Semper fidelis

a.

Такое вясны не прыпомніш ты болей, дальбог.

Якраз набліжалася свята працоўных мас,

«Дынама» гуляла на выездзе з «Нёмнам». Утрох

вы ехалі ў горад, дзе антыфашызм перамог,

але не ўяўлялі, што ён пераможа і вас.

b.

Але немагчыма было не ўсвядоміць зусім,

бо genius loci вас доўга і ўпарта лавіў —

нязломны, няскораны горада дух, за якім

па могілках долу спускаліся вы да ракі,

дзе ўнукі ўставалі на бой між дзядоўскіх магіл.

c.

Па вуліцах цесных хто б маршавым крокам ні йшоў,

ні браў у аблогу ці танкамі ні прыязджаў,

чыіх бы сцягоў над мурамі ні віўся шоўк —

ён добра адрозніваў родзічаў ад прыбышоў,

і ўсё ж, непарушна між імі ляжала мяжа.

d.

А потым, за горадам, рушылі вы на фарты,

і ўжо незваротна адчуўшы сябе ў гасцях —

прынамсі, не ўдома — вы ўсё зразумелі, і ты,

нарэшце скарыўшыся чарам яго пекнаты,

прызнаў сябе хворым і вывесіў белы сцяг.

e.

Вы трапілі ў пастку, ваш бронецягнік у агні —

мы ў полымі гэтым усе так ці йначай згарым.

Адное надзеі — ён болей не ўспомніць ані

рубінавых зорак на пыльнай зялёнай брані,

ні шнараў ад танкавых тракаў на бруку сваім.

f.

Вось травень у верасні. Смерць уступае ў правы

і ноч наплывае на горад, як страшны сон.

Змаганне без сэнсу: усе, хто застаўся жывы,

брыдуць па лясах паасобку ў кірунку Літвы,

і коціцца сонца за Нёмнам, жыццю наўздагон.

2011

Падпольніцкі раманс

Вясновым днём ля абвернэбэнштэле

я крочыў на спатканне з сувязным

гаркама. Але раптам па ўсім целе атрутаю расцёкся сіні дым,

і сонца засвяціла проста ў вочы, як лямпачка на допыце ў СД —

ласкава і прынадна заахвочваў мяне спыніцца водару Эдэм.

У Менску, завашыўленым і брудным,

прапахлым потам, тытунём, крывёй,

ён падаваўся надзвычайным цудам

і сэрца мне напоўніў цеплынёй.

На ганку тым, ля абвернэбэнштэле, стаяла ты —

у кіцелі фельдграў,

і тонкі пах чароўнае «Шанэлі» прывабліваў малодшы камсастаў

варожае вайсковае выведкі. Яны жадалі ўсе цябе адну —

я быў адзіным і бяздзейным сведкам —

яны цябе хацелі праглынуць!

Панове афіцэры дапалілі і зніклі за дзвярыма ў пэўны міг,

а ты стаяла так самотна-міла — хоць зараз падыдзі ды абдымі.

У пальцах ты трымала цыгарэту, і віўся нікацінавы дымок —

але й тваім дыханнем абагрэты, «Шанэлі» паху знішчыць ён не мог.

Нарэшце я адважыўся і крокам рашучым скіраваўся да цябе,

і пачуваўся так, нібыта зорка чырвоная зіхцела на ілбе.

«Ці ведаеце, мілая паненка, не сёння-заўтра гэта ўсё міне…

Дзяўчо з такімі чорцікамі ў зрэнках, што ты згубіла

на маёй вайне?

Табе, майн лібэн мэдхэн, тут не месца — тут кроў, галеча,

пошасць і прыгнёт.

Валі ў свой Гамбург, Брэмен, Дрэздэн, Брэслаў — няхай і там

жыццё цяпер не мёд.

Жыві спакойна, дарагая фройляйн — чорт з тою уніформай,