Ĉambroj de patriarko
PATRIARKO kaj Abato de ĜUDOVA MONAĤEJO.
Kaj li forkuris, patro abato?
Forkuris, sankta patro,—jen jam pasis tria tago.
Petolulo malbenita! El kia gento li devenas?
El gento de Otrepiev’oj, de nobelidoj; en frua juneco li fariĝis monaĥo,—oni ne scias kie, loĝis en Suzdal, en Jefima monaĥejo; de tie li foriris, estadis en diversaj monaĥejoj,—fine li venis al mia Ĉudova frataro; mi, vidante, ke li estas ankoraŭ juna kaj senprudenta, donis lin sub estradon de patro Pimeno, maljunulo kvieta kaj humila. Li estis scianta legi kaj skribi, li legadis niajn kronikojn, verkadis kanonojn por sanktuloj,—sed, videble, tiu ĉi sciado ne de Dio estis al li donita…
Ho, tiuj ĉi sciuloj! Kian sensencaĵon li elpensis! «Mi estos reĝo en Moskvo!» Ho, vazo diabla!… Sed pri tio ĉi oni ne devas eĉ raporti al reĝo; pro kio tumulti patron-regnestron? Sufiĉe estos anonci pri lia forkuro al sekretario Smirnov, aŭ al Sekretario Jefimiev… Kia herezo! «Mi estos reĝo en Moskvo!» Oni devas kapti, kapti servanton diablan, kaj forsendi lin Solovkan monaĥejon por eterna pentado.—Tio ĉi ja herezo estas, patro abato?
Herezo, sankta patro, ĝusta herezo!…
Reĝa palaco
Du Korteguloj.
(ili foriras.)
Drinkejo sur Litva limo
MISAILO kaj VARLAAMO, vagistoj—kvazaŭ monaĥoj; GRIGORIO OTREPIEV en ordinara vesto; MASTRINO.
Per kio do mi vin regalos, honoraj maljunuloj?
Per tio, kion Dio donis, mastrineto.—Ĉu vi ne havas brandon?
Kial do ne, pastroj miaj! Mi tuj alportos.
(Ŝi eliras.)
Pro kio do vi eksopiris, kolego? Jen estas limo Litva, kiun vi tiel volis atingi.
Ĝis kiam mi ne estos en Litvo, ĝis tiu tempo mi ne povas esti trankvila.
Kial vi tiel ekamis Litvon? Jen ni, patro Misailo kaj mi, peka, de tiu tempo kiel ni forkuris el monaĥejo, ni pri nenio eĉ pensas: ĉu Litvo, ĉu Rusujo, ĉu fajfilo, ĉu harpo, por ni estas tute egale, estu nur brando… kaj jen ankaŭ ĝi estas!…
Bone estas dirite, patro Varlaamo.
Jen, vi havas, patroj miaj. Trinku por sano.
Mi dankas, kara, Dio vin benu. (Ili trinkas. Varlaamo ekkantas.) Kial do vi ne kantas kaj ne trinkas?
Mi ne volas.
Libero estas por liberulo…
Kaj paradizo—por malsobrulo, patro Misailo! Trinku do glaseton pro mastrineto… (li trinkas.) Tamen, patro Misailo, kiam mi drinkas, tiam mi ne amas sobrajn: alia afero estas drinkado, kaj alia—fierado; se vi volas vivi kiel ni,—ni petas, se ne—for! malaperu: arlekeno ne estas kolego por pastro.
Sidu ĉe brando kaj pensu pri grando, patro Varlaamo!… Ĉu vi vidas, mi ankaŭ iafoje scias bone diri.
Pri kio do mi devas pensi?
Forlasu lin, patro Varlaamo.
Kial do li estas tia fastulo? Li mem al ni venis, kiel kolego, oni ne scias—kiu, ne scias—de kie, sed li tiel fieras. (Li trinkas kaj kantas.)
Kien iras tiu ĉi vojo?
Litvon, mia kara, al Luevaj montoj.
Kaj ĉu malproksime estas Luevaj montoj?
Ne malproksime, ĝis vespero oni povus tien aliri, se ne estus baroj reĝaj kaj gardantaj observistoj.