(Ksenio kun nutristino foriras.)
Nu, kion diros Semion’?
Semiono Godunov
Hodiaŭ
Al mi de Puŝkin kaj de princ’ Vasilij
Servantoj venis frue kun raporto.Reĝo
Nu!Semiono Godunov
Kaj servant’ de Puŝkin alraportis,
Ke en maten’ hieraŭ alveturis
Al ili el Krakov’ kurjer’,—kaj baldaŭ
Li sen letero resendita estis.Reĝo
Tuj kaptu lin.Sem. Godunov
Mi sendis persekuton.Reĝo
Kaj Ŝujskij?Sem. Godunov
Jen hieraŭ li regalis
Amikojn siajn: fratoj Miloslavskij,
Buturlin estis, Saltikov Miĥajlo,
Kaj Puŝkin, kaj ankoraŭ kelkaj homoj;
Disiris ili tre malfrue. Puŝkin
Kun mastro mem nur en soleco restis,
Kaj longe ili interparoladis.Reĝo
Alvoku tuje princon Ŝujskij.Sem. Godunov
Reĝo!
Li estas tie ĉi.Reĝo
Al mi lin voku!(Godunov foriras.)
Reĝo
Kun Litvo interkomuniko! Kio?!…
De Puŝkin gento estas abomena,
Al Ŝujskij ankaŭ mi ne tre konfidas:
Li ruza kaj kuraĝa, evitema…(Ŝujskij eniras.)
Bezonas mi kun vi interparoli.
Sed, ŝajne, vi mem venis pro afero,
Kaj tial mi aŭskultos vin unue.
Ŝujskij
Regnestro! devas mi al vi raporti
Sciigon gravan.Reĝo
Mi jam vin aŭskultas.Ŝujskij (mallaŭte montrante Teodoron)
Sed reĝo, jen…Reĝo
Reĝido povas scii
Pri tio, kion scias Ŝujskij. Diru.Ŝujskij
El Kiev’ sciigo venis…Reĝo
Tiu, kiun
Kurjer’ al Puŝkin mem alveturigis?Ŝujskij
(Li ĉion scias!…) Pensis mi, regnestro,
Ke vi ne scias tiun ĉi sekreton.Reĝo
Nenio, princo; volas mi kombini
Sciigojn,—ĉar alie ne ekscios
Ni veron.Ŝujskij
Mi nur tion bone scias,
Ke en Krakov’, aperis uzurpulo,
Kaj ke sinjoroj kaj mem reĝ’ lin amas.Reĝo
Sed kiu estas tiu uzurpulo?Ŝujskij
Ne scias.Reĝo
Sed… per kio li danĝera?Ŝujskij
Regnestro! forta estas via regno;
Per amo vi kaj per malavareco
Aldonitigis korojn de subuloj;
Sed mem vi scias, ke popolamaso
Perfida estas, forte ribelema,
Kaj ne espera, kaj superstiĉema,—
Obea estas al inspir’ momenta,
Al vero—surda kaj indiferenta,
Ĝi nur al fabloj ĉiam konfidadas.
Kuraĝo senprudenta al ĝi plaĉas;
Kaj, se fripono tiu nesciata
Transiros iel nian limon Litvan,
Al li popolamason malsaĝegan
Altiros nom’ reviva de Dimitrij.Reĝo
Dimitrij!… Kiel? tiu ĉi infano?
Dimitrij!… Ha!…—Reĝido, vi foriru.Ŝujskij (al si mem)
Ruĝiĝis li: ventego estos!…Teodoro
Reĝo,
Permesu, ke…Reĝo
Ne, mia filo, iru. (Teodoro foriras.)
Dimitrij!…Ŝujskij (al si mem)
Li nenion tute sciis.Reĝo
Aŭskultu, princo, ĉion tuj pretigu;
De Litv’ Rusujo estu debarita
Per baroj; ke neniu kreitaĵo
Transiru nian limon; ke leporo
Eĉ ne alkuru el Poluj’; ke korvo
Ne flugu el Krakovo. Nu, rapidu!Ŝujskij
Tuj.Reĝo
Haltu. Ĉu ne vere, ke sciigo
Tre sprita estas? Ĉu vi iam konis
Mortintojn, el ĉerkujoj elirintajn,
Por demandadi reĝojn, leĝajn reĝojn,
Publike, unuvoĉe elektitajn,
De sankta patriarko mem kronitajn?
Ridinde? ha? Sed kial vi ne ridas?Ŝujskij
Regnestro!…Reĝo
Ne, aŭskultu, princ’ Vasilij:
Eksciis kiam mi, ke tiun knabon…
Ke tiu ĉi knabeto iel mortis,
Mi sentis vin por esplorado; nun do
Per kruco, kaj per Dio mi vin petas,
Laŭ konscienco, vi anoncu veron:
Ĉu vi ekkonis mortigitan knabon?
Kaj ĉu ne estis ŝanĝo? Nu, respondu.Ŝujskij
Sed ĵuras mi…Reĝo
Ne, Ŝujskij, vi ne ĵuru,
Respondu: ĉu reĝido estis?Ŝujskij
Jes.Reĝo
Pripensu, princ’, favoron mi promesas,
Mensogon jam pasintan mi ne punos
Per malfavoro. Sed se nun vi ankaŭ
Deziras ruzi vi—je kap’ de mia filo
Mi ĵuras vin kruele ekzekuti.
Mi tiel ekzekutos, ke Johano
Eĉ mem en ĉerko de terur’ ektremos.Ŝujskij
Ne puno,—malfavoro min timigas!
Ĉu mi kuraĝos antaŭ vi malici?
Kaj ĉu mi povis tiel ekerari,
Ke lin mi ne ekkonis? Mi tri fojojn
Vizitis en preĝejo malvivulon,
Portitan tien per Ugliĉo tuta.
Ĉirkaŭis lin ankoraŭ dek tri korpoj,
Per man’ popola disŝiritaj,—ili
Jam rimarkeble tute forputradis,
Vizaĝo do reĝida estis klara,
Trankvila, freŝa, kvazaŭ li nur dormis;
Profunda vund’ ankoraŭ ne krustiĝis,
Kaj trajtoj liaj tute ne ŝanĝiĝis.—
Ho ne, regnestro, tute mi ne dubas:
Dimitrij mortis.Reĝo
Nu, sufiĉe, iru. (Ŝujskij foriras.)
Ha, ŝarĝe estas!… Pensojn mi kolektu!…
Mi tentis: sango tuta al vizaĝo
Sin ĵetis, poste reen ĝi defluis…
Jen kial dek tri jarojn intersekve
Infanon mortigitan mi sonĝadis!
Jes, jes—jen kial! nun mi jam komprenas.
Sed kiu estas mia kontraŭulo?
Kaj kiu kontraŭ mi? Nur nomo, ombro,—
Ĉu povas ombr’ de mi forŝiri kronon,
De idoj miaj heredaĵon preni?
Ho, malsaĝulo! kial mi ektimis?
Nur blovu vi fantomon—ĝi forflugos.
Jes, estas decidite: mi ne timos—
Malŝati tamen mi nenion devas…
Tre peza vi, ho, ĉapo Monomaĥa!Krakovo. Domo de Viŝneveckij
UZURPULO kaj PASTRO ĈERNIKOVA.
Uzurpulo
Ne, mia patro, embaras’ forestas.
Animon molan de popolo mia
Mi bone scias: ĉiam sankta estos
Por ĝi ekzemplo de regnestro ĝia.
Por religio—ĝi indiferenta.
Kaj baldaŭ—donas mi eĉ garantion—
Entute religio orienta
Ekamos forte Petran vikarion.