— А чаго трэ той Мурашцы?! — расхрабрыўся ўжо стары.
— Мабыць, і гэты аб'яднацца хоча! — выказаў здагадку апостал Давідзюк.— У яго, кажуць, людзі ўзнялі такі вэрхал, што ледзь жывы выскачыў са свайго «Сіёна»! Кашулю на шматкі парвалі на ім, морду падрапалі бабы — паліцыянты егдзілі ратаваць!
— I ён аб'яднацца? — ужо адважна ўскіпеў прарок.— Бачыш ты, і гэтаго хахла заело!..
— Зайздросцяць табе цяпер, Альяшку, многім ты цяперака — соль у воко! — заўважыла Піліпіха.
— Ніц у Мурашкі не выйдзе! Во яму! — дзядзька тыцнуў у поле фігу.— Стану тут яшчэ патураць яго забабонам — кроў пускаць людзям, танцы ўсю ноч устрайваць!..
Збіраючыся бегчы да падводы, з нехаванай варожасцю да саперніка ён аб'явіў:
— Калі гэтая лахудра захоча мяне бачыць, гаварэце — айца Ільі няма, у Крынкі паехаў і забавіцца там доўго!
Пасаджаны Рэгісам хлапец з тоўстым блакнотам, каб запісваць для Бібліі Альяшовы словы, ледзь не за полы стрымаў прарока ды плаксіва ўзмаліўся:
— Айцец Ілья — куды вы!.. Я вас учора пытаўсо, і вы абяцалі дзісь сказаць! То скажэце зара, бо айцец Мікалай ад мяне патрабуюць запісанаго, а што я ім дам?! Кожны раз так паабяцаеце, я сяджу, сяджу — аж надаело!..
Нездаволены прарок спыніўся:
— Шчэ і ты са сваім!.. Ну, пытайса!
— Хто, па-вашаму, дастойны ў бога? Прысутныя застылі з насцярожанай пашанай.
Альяш нецярпліва падумаў і пашкрэбаў сябе пад пахай.
— Ноччу ва сне мне ікона казала: той адно дастойны ўсявышняго, хто знімае шапку перад крыжам!
— Так і напісаць у цятрадзь? — дзелавіта абмакнуў хлапец пяро ў чарніла.
— Як сабе хочаш, а мне што?! Хай цябе Рэгіс вучыць, што пісаць! Думай мне тут за вас усіх!..
Хлапец ужо прыклаўся да паперы, ды ўспомніў:
— А новы сабор як называцца будзе?
— Шчэ не хутко даваць імя будзем! Мы толькі пачалі! Мо канчаць будуць другія нацыі! — кінуў дзядзька, бытта загадаў загадку.
— А яшчэ!.. На пропаведзях вы гаворыце, што пасля смерці людзі ў сабак пераходзяць! Як гэта?..
— А што такое, па-твойму, сабака?.. Цело чалавека ў магіле рассыпаецца на порах, а душа яго страшнага суда чакае! Гэто такія, як мы! А грэшнікі — сабакамі робяцца!.. Потым лётаюць па вёсцы, золато за хлявамі падбіраюць — мэнчацца так, покуль да пекла! А як ты хочаш?.. За добро было б ім, каб не гэто!..
— А што вам сніласо дзісь?
Але на гэты момант падышоў Давідзюк і не то спытаўся, не то аб'явіў:
— Ілья Лаўрэнцьевіч, на імяніны дачкі старосты ў Саколку ты не паедзеш, вядомо?!
— Не маю чаго рабіць у таго пана!
Прарок даўно быў не ў сіле кіраваць падзеямі, якія разгортваліся вакол яго асобы. Аднак рабіў выгляд, бытта ўсё, што навокал адбываецца, ідзе дакладна гэтак, як ён планаваў. Такую асаблівасць свайго шэфа Давідзюк добра ведаў.
— Але ты пасылаеш на дзень нараджэння ёй палатно, якім хоры завалены! Яго зноў накапіласо — вёрст з сем, калі развярнуць! Тры фуры наладавалі, ды больш солтыс падвод ніяк не збярэ!.. Вайцяховіч палатно раздзеліць прыютам. I хоры вызваляцца, і староста спрыяць будзе!
Альяш і віду не падаў, бытта яму шкода кужалю.
Сцвярджальна хмыкнуў ды паляцеў збірацца ў дарогу.
Цяпер Альяш па вушы паграз у клопаты.
Яго рабочыя вывернулі траншэю пад новы храм, кацілі туды валуны, залівалі вапнай. У старой царкве выдзіралі з падлогі дошкі, высцілалі ўзорчатай мятлахскай пліткай.
Альяш развіваў будоўлю Вершаліна, падарожнічаў, пытаўся пра цэны, перабіраў кожную шыбіну і цвік у краме, а час ад часу браўся ратаваць землякоў — тых блудных авечак, якія не прызнавалі яго веры, легкадумна грашылі, празябалі без Хрыста, святога духа, царства нябеснага ды каціліся проста ў пекла. Паводле «новай навукі» толькі той удастойваўся збавення і трапляў у царства нябеснае, хто стрымліваў сябе ад роскашы і распусты.
Аднойчы ў Крынках з'явіўся ён з вазамі, выкупіў у крамах усё пячэнне, адвёз за горад ды вываліў у канаву з апалонікамі.
— Капелюшы-ы!.. Капелюшы-ы збірае святы Клімовіч! — пранеслася іншым разам сярод усхваляваных гандляроў.
I праўда. Дзядзька заглядваў у крамы гатовага адзення, да шапачнікаў, выбіраў модныя ўборы на галаву, а потым вывез усё гэта за мястэчка на шудзялаўскі гасцінец, зваліў у горбу ды спаліў. Гандляры кусалі сабе локці — не маглі дараваць, што гэтага тавару трымалі так мала!
Калі ў Крынкі прыбыў тэатр, Альяш выкупіў і парваў усе білеты. Трупа з поўнай касай, але без спектакля і апладысмен-таў вымушана была вяртацца ў Беласток.
Куды б ні заязджаў Альяш, ён цяпер выклікаў буру спрэчак, злосці ды зайздрасці. Некаторыя ж — выглядалі яго, бы анёла-збавіцеля. Што ж, было чаго радавацца, злаваць ды зайздросціць.