«Лёгка табе...» — падумаў Грышка, гледзячы ўслед жанчынам, якія пад рукі павялі дахаты Лісаветку; у Лісаветкі гнуліся, падломваліся ногі.
«І сетка пнеўматранспартных камунікацый спраўная,— сказаў Самусеў: пакуль Васіль размаўляў з Грышкам, ён «абнюхаў» агрэгат.— Мабыць, травяны пыл загарэўся...» — «А тэмпературнае рэле што паказвае?» — спытаў Васіль. «Норму паказвае — семсот».— «Ну дык пры чым тут пыл? Часткі, якія труцца, добра змазаны?» — «Масла капае...» — «Во!» — «Мо ўсё-ткі іскра з трактара?» — «Ты што? Ідзі сам правер.— Васіль і блізка не дапускаў, што прычынаю пажару мог паслужыць недагляд па ягонай, даішнай, лініі.— Ануча якая ці палка разам з травою трапіла ў барабан...» — «Трэба расследаваць.— І Самусеву не хацелася браць на сябе віну.— Можа, і пад суд каго...»
«Ч-чор-рт!.. Зноў пад суд!..» — абамлеў Грышка. Васіль павярнуўся, узяў Грышку пад локаць. «Я ж зваў яго да сябе ў міліцыю — не захацеў. А думаеце, так проста да нас уладкавацца? Пайшоў бы, і нічога такога не было б»,— гаварыў Васіль, і Грышку гэта яшчэ болей растраўляла: што цяпер рассусольваць...
З-за лесу падымалася чорная, як сажа, хмара, а можа, дым туды сплыў і цяпер кудлаціцца, не хоча раставаць. Не, усё-ткі, відаць, хмара, бо паветра пасвяжэла як быццам. А можа, яно здаецца такім пасля пажару. Як бы ні было, не пашкодзіў бы дождж — жыта зжалі. А траву можна падаваць у агрэгат і мокрую. Вось толькі трэба хутчэй яго наладзіць, але — ужо без Мішы. Будуць шукаць другога рэманцёра.
Міша, мабыць, сваё адрэманцёрыў, самога трэба рамантаваць. Ён усё жыццё быў як агонь, гарэў, во і згарэў. Міша ніколі не мудраваў, ён быў адкрыты, шчыры хлопец; ён ніколі не спатыкаўся, каб спыніцца і падумаць; у яго не было на дарозе тых камоў-валуноў, што сеюць сабе пад ногі хітруны-прайдохі; ён лёгка ішоў па жыцці і лёгка пайшоў на рызыку, нават блізка не думаючы, на што ідзе; ён дыхаў, а значыць, ішоў. Таго, хто часта спатыкаецца, называюць у наш час рацыяналістам — у яго шлях да рызыкі цяжкі і пакутлівы, бо галава шлях прадаўжае нярэдка да бясконцасці, а сэрца скарачае да імгнення. Толькі на імгненнях можна праверыць чалавечую сутнасць — на імгненнях, з якіх складаецца вечнасць. І ніколі не трэба чалавека на сметнік — так яшчэ Грышку думалася, калі ён сядзеў у Оршы на вакзале на лавачцы пад бэзам...
* * *
Як бывае ў цішыні, раптам ні з таго ні з сяго ўсхопіцца вецер, закруціць-завіхурыць, падніме ўвысь апалае сухое лісце і панясе яго з шэлестам і бязвольнаю асуджанасцю над зямлёю. Так і ў бальніцы, дзе з самай раніцы стаяла цішыня, калі не лічыць рэдкага рыпу маснічын пад нагою нянечкі ці медсястры ды нечакана едкага бразгату шпрыца на дно металічнае скрыначкі, раптам перад абедам прашыўся ў палаты шумок. Застукалі дзверы, загаманілі хворыя і дактары, калідор напоўніўся крокамі, шорганнем растоптаных бальнічных тапак.
Нехта сказаў, што прывезлі моцна абгарэлага маладога хлопца. Ліда пачула пра гэта ад прачкі, Сямёнаўны, далёкай сваячкі, якая кожны дзень прыходзіла па некалькі разоў у іх палату, бо ў ёй ляжала і яе родная сястра Люба. Маладзейшая гадоў на пятнаццаць, але змарнелая ад пароку сэрца, яна выглядала калі не старэйшаю, то, ва ўсякім выпадку, равесніцаю Сямёнаўны; ляжала на ложку нерухома, і Сямёнаўна прыходзіла яе павярнуць на другі бок.
Ліда была «хадзячая» хворая, у яе балела галава — спераду, пад ілбом: нахіляешся чытаць ці пісаць, і тады акурат цяжкія гарачыя свінцовыя шарыкі падкочваюцца да вачэй, ціснуць, аж сыплюцца слёзы. «Падазрэнне на двухбаковы востры гаймарыт», — сказаў ёй урач. Хто ведае, можа, дзе і прахапіла скразняком: у друкарні раённай газеты, дзе Ліда працуе наборшчыцаю, фортачкі заўсёды адчыненыя і дзверы ляп ды ляп; стаіць цяжкі дух фарбы, пахне вокісам свінцу, у нос лезе папяровы пыл, круціць, як бураўчыкамі.
Ліда выйшла ў калідор. У самым канцы, каля стала, ужо сабраўся натоўп. Ліда пачула голас Вані, вясёлага хлопца з суседняй палаты, ад якога толькі і чуеш: бу-бу-бу. Ваня ўлучаў момант, каб курнуць, і за гэта на яго сварыліся медсёстры і нянечкі. І цяпер з шырокага рукава ягонай выцвілай сіняй байкавай куртачкі сачыўся дым, падымаўся над галавою і плыў у прачыненую фортачку на двор. За акном імжэў дробны дождж, ліпнуў да шкла, як пыл, і паветра за шклом здавалася густым, шызаватым, як усё роўна бальніца стаяла ў тумане. З гадзіну таму схавалася сонца, і калі б не Ваневы анекдоты, у калідоры, мусіць, было б змрочна.