— Што яна піша? — абыякавым голасам спытаў Міша.
— Валодзьку ў газету нейкую ўзялі працаваць, а яна з дзіцём... садзіка пакуль няма.
— Ленка ў хаце доўга не ўседзіць.
— Была б хата... Пакойчык адзін... канурка нейкая, кухня яшчэ на адных.
— Рваліся ж...
— Як не ў людзей,— згадзіўся Грышка.
Яма была вялікая і глыбокая: адвеку бралі з яе гліну, нават немец нейкі Шая-Яхнін кафлю з яе вырабляў і адпраўляў у свой край. На дне стаяла аранжавая вада, ручайкі-крывуліны пустымі жыламі збягалі з бакоў ямы. Трымаючыся за куст лазы, Міша першы палез у яму, ногі слізгалі, як па мыле, іх падсякала ў паветра, хоць падай на спіну. Удзяўбнуў у бакавіну ямы лапату, налёг усім целам на цаўё. Грышка стаў на цаўё, абапёрся на Мішаву галаву, саскочыў — свіснула з-пад ботаў жоўтая жыжка.
Гліна бралася лёгка, была мяккая, акурат цеста, на зрэзе чырванаватая, з сінімі і белымі плямкамі.
— Тлустая гліна,— сказаў Грышка.
Накідалі цэлую кучу, мала не ў рост чалавека. Ледзь вылезлі з ямы — глыбокая, ногі абскаўзаліся.
— А ты хочаш, каб той дзічок выкараскаўся з яе...— Грышка пучком белага сіўцу, бы квачом, счышчаў з ботаў гліну.— Што Васіль Муранкоў дазволіў нам спажыць...
— Чаму ён?
— Пазванілі ў міліцыю, якраз на яго натрапілі... свой чалавек. А яму што, ён гэтых дзікоў, можа, не адзін дзесятак угэхаў...
— Ты глядзі! — крутнуў галавою Міша.— А мяне настаўляў на пуць ісцінны.
— Даскачацца,— зусім пэўна сказаў Грышка, быццам лёс Васіля Муранкова быў у яго руках.
Ускінулі гліну на калёсы, захінулі цэлафанам, канцы якога звязалі — каб гліна не рассыпалася. Завезлі на гарод. Ссыпалі ў некалькі кучак. Грышка нічога Мішу не гаварыў, адно хітра пасміхаўся. І Міша не ўцярпеў, бо думаў, што гліна на грубку трэба, спытаў:
— Што ты надумаўся, бацька?
— Яблынькі садзіць будзем.
— А гліна нашто?
— Убачыш... Капай ямкі.
Пакуль Міша капаў ямы, Грышка ў акенца выкінуў з пуні на гарод гною.
— Ямка гатова? — падышоў да ямы, якую Міша выкапаў каля град.— Во цяпер сып на дно гліну... Сып-сып. Так дзед мой садзіў, Пятрок...
Міша шухнуў у яму некалькі лапат гліны, разраўняў.
— Во! — сказаў Грышка.— Трохі таптані... І вада нідзе не дзенецца. А то яна тута на супесі як праз сіта... свісь.
Міша пачасаў за вухам: не дадумаўся, халера.
— Цяпер гною кінь наверх,— камандаваў Грышка, бачачы, з якою ахвотаю і запалам Міша арудуе каля ямкі. У акно глядзела Ліда, і ў яе вачах свяцілася ўсмешка. Міша падміргнуў ёй, і яна заўсміхалася на ўсе зубы.
Грышка трымаў яблыньку, каб яна роўна стаяла, а Міша засыпаў яму зямлёю.
— Дос! — сказаў Грышка.— Зноў гною трухні... Во, так! І зямелькаю, зямелькаю...— У Грышкі дрыжалі рукі: ад нейкай незразумелай узрушанасці. Сады патрэбны... Трэба садзіць, садзіць. Гэта свята душы — сады садзіць. Колькі іх ні садзі — усё роўна мала. Дабра заўсёды мала.
На ліпу каля лазні апусцілася чарада шпакоў, запаланіла гарод сваім бязладным і сумным восеньскім пярэгаласам.