Вера па-дзіцячаму шмыргнула носам… Нібы не душу ёй зьнявечылі, а цукерку з елкі не далі.
— Дык яго судзілі толькі за тое, што сабаку спаліў?
— А за што яшчэ?.. Я нічога нікому не сказала. Ні бацьку, ні маці ні ў чым не прызналася. А яны нічога не заўважылі, апроч таго, што сукеначка на мне парваная. Хоць казалі, што любяць мяне. Я прамаўчала і пра Кіта, і пра сабаку, бо думала: калі баліць табе, навошта, каб балела яшчэ некаму? Табе ад гэтага меней балець не стане… А ты б сваім сказала?
— Сказала б... У мяне бацькі былі… Такія...
— Дык і ў мяне такія... Таму і не сказала.
— А мне кажаш, бо я не такая?
— Не… Бо ты, як я. — Вера прыціснулася грудзямі да грудзей. — Ты адчуваеш гэта?
— Што гэта?
— Што ты, як я. І не таму, што мы зьнешне падобныя. Проста ты, як я. А я, як ты. Адно і тое. Амаль.
Усе мы ў гэтым сьвеце амаль адно і тое. А на тым — тым больш.
Мне шкада стала ня толькі сябе, Веру, але і яе, Веру, і Асвёр з рукой скалечанай, і Насту са скалечанай душой, і ўсіх…
— Бедная ты мая…
— І ты мая бедная…
Ёй таксама, мусібыць, стала шкада ня толькі сябе, Веру, але і мяне, Веру, і ўсіх…
— Чаму я бедная?.. Я ня бедная…
— А я чаму бедная?.. І я ня бедная…
— Як гэта ня бедная, калі жывеш там, дзе гвалцяць, нявечаць…
— Гэта ты жывеш тут, дзе гвалцяць, нявечаць…
— Але ж у нас ня ўсе і няе ўсіх…
— Дык і ў нас ня ўсе і ня ўсіх…
— Але ж нявечаць… Адзін аднаго нявечаць…
— Нявечаць…
— І жанчын гвалцяць…
— Гвалцяць…
— І катоў забіваюць…
— І катоў забіваюць…
— Нявечаць, гвалцяць, забіваюць…
— Нявечаць, гвалцяць, забіваюць…
— Тут і там…
— Там і тут…
Вера села, абняўшы калені.
— Дык якая розьніца?.. Якая розьніца, калі ніякай?..
Я таксама села, абняла калені.
— Выходзіць, што без розьніцы...
Мы доўга сядзелі, абняўшы калені, і глядзелі адна на адну, шкадуючы і сябе, і ўсіх, глядзелі і маўчалі так, быццам пра тое, што і ў нас, і ва ўсіх было і будзе, мы ведалі, і праз гэта мне раптам стала няўтульна, я расхацела ўсё, што было і будзе, ведаць і спытала:
— Ты з якой прапановай прыехала?
— З ніякай… Няма ніякай розьніцы і няма ніякіх прапановаў… Якія тут могуць быць прапановы?..
— Нейкія ж могуць быць... Хоць адна…
— Ой!.. — страсянула Вера галавой, нібы выкідвала з яе ўсё, што помніла назад і ведала наперад. — Ёсьць! Такая, што ўпісяешся!.. — Яна аж піскнула, так ёй тое, што прыдумала, самой, мусіць, было ў спадобу. — Гэтай вясной у Еўропе два каралеўскія вясельлі. Адно ў Капенгагене, другое ў Мадрыдзе. Я запрошаная на абодва, без мяне ў Еўропе даўно ўжо нічога не адбываецца. Дык на адно паеду я, а на другое — ты! Сама выбірай, на якое…
— Ой…
— Што «ой»? Упісялася?..
Яна мяне разьвесяліла, я пачала сьмяцца, яна таксама, мы сьмяяліся і, абняўшыся, качаліся на ложку.
«І што я… і што я там буду рабіць?..»
«З каралямі есьці і піць…»
«З каралямі есьці і піць?..»
«Так, ты калі-небудзь піла з каралямі?..»
«Не, не піла… З усімі піла, а з кралямі… выбачай, з каралямі, не…»
«Дык вып’еш… І рэпартаж правядзеш…»
«Які рэпартаж?..»
«Вясёлы… выбачый, вясельны, які яшчэ…»
«Па-шведску?..»
«Па-шведску… Ці па-ангельску…»
«Па-ангельску?.. Хіба можна на шведскім тэлебачаньні па-ангельску?..»
«У Швецыі можна ўсяляк…»
«Усяляк?.. І так, і так?..»
«Не, так нельга, ты што вырабляеш?..»
«Што я вырабляю?..»
«Шчыпаешся…»
«А ў Швецыі не шчыпаюцца, калі гэтым займаюцца?..»
«Не шчыпаюцца…»
«А дзе шчыпаюцца?..»
«У Англіі…»
«У Англіі шчыпаюцца, а ў Швецыі не?..»
«У Англіі шчыпаюцца, а ў Швецыі не…»
«Чаму?..»
«Таму!..»
«Не, ты скажы, чаму?..»
«Бо ў Швецыі кароль, а ў Англіі каралева...»
«І каралева шчыпаецца?..»
«Яшчэ як…»
«З каралём?...»
«А то з кім?..»
«Кароль з каралевай шчыпаюцца?..»
«Кароль з каралевай толькі тым і займаюцца, што шчыпаюцца, калі гэтым займаюцца… Ну, скажы па-шведску: «Kungen och drottningen gör inget annat än nyps när de ligger med varandra»[*].
"Gör inget annat än nyps när de ligger med varandra...[**] Не, я так па-шведску сказаць не змагу…»
«Кажы па-ангельску, ангельская ў цябе нават лепшая, чым у мяне…»
«Лепшая, чым у цябе?..»
«Так, лепшая, бо вы найлепшыя… Я ва ўсіх газетах напісала, што вы найлепшыя…»
«Так і напісала?..»