Што мы вырашым сёння
па праўдзе альбо па мане?
Заўтра рана ўставаць —
Позні час, позні час, позні час;
Вось мы побач сядзім,
і ніводны не ведае з нас,
Як дагрукацца мне да цябе
і табе да мяне.
Кожны з нас выплывае са шторму
на ўласным чаўне,
Нешта ёсць паміж намі,
чаго не дазнацца дваім,
Можа, трэці патрэбны,
тым больш што гаворка аб ім,—
Заўтра рана ўставаць...
Дык патрэбны нам трэці ці не?..
Быццам маятнік ноч —
З боку ў бок, з боку ў бок, з боку ў бок,
I размова, нібыта
з рукі на руку ланцужок.
Недзе ж ісціна ёсць,
залатая сярэдзіна ёсць,
Толькі мы да яе —
ні на крок, ні на крок, ні на крок.
Значыць, скончым нічым,
як калісь пачалі ні з чаго,
Заўтра рана ўставаць,—
заўтра гэтае ўжо настае:
Дзве блакітныя знічкі
упалі на вейкі твае,
Адхіснулася цемра
ад боскага твару твайго.
Мне б маліцца прад ім
і нічога не помніць апроч,
Што крывёй прыкіпеў,
што ў цябе ўсімі жыламі ўрос!
Заўтра рана ўставаць —
і разлічвацца лёсам за лёс,
Бо не выправіць дзень,
што не здолела выправіць ноч.
Бо пакутліва помнім
і ведаем болей ад слоў,
З іх любое, як зброя:
ці шчыт у гаворцы, ці меч.
Трэба класціся спаць —
Не пярэч, не пярэч, не пярэч,
Поўня ўзбіла падушкі
пад ценямі нашых галоў.
Цені нашыя спяць.
На крайку твой, на самым ражку.
Я па звычцы паправіў
падушку яму пад шчакой.
Заўтра рана ўставаць...
...Укацілася поўня ў пакой
I павісла гадзіннікам на залатым ланцужку...
Рана, рана ўставаць.
***
Дзе голаў прытулю,
Там і знайду начлег.
Снег першы —
На зямлю,
Наступны снег — на снег.
На рану —
Першы боль,
Наступны — на шрамы,
На лёс, на стынь і золь,
На першы след зімы,
Што толькі пачала па снежні свой разбег.
Прыбегла. Абняла.
З плячэй страсае снег.
ПРОРВА
У прорву страшна зазіраць —
Не бойся, зазірні:
Удзень і ўночы там гараць
Балотныя агні.
Клубіцца там смуродны чад,
Атрутны дым цячэ,
I пажырае гада гад,
I брата брат сячэ.
Трашчаць хрыбты, кіпіць смала,-
Сыцее
цемры
цар!..
Глядзі ў пустыя вочы зла.
Не адварочвай твар,
Як зло ўздымае булаву
Ці камень жарнавы...
А ў плечы ўцягнеш галаву-
Не зносіш галавы.
КОЛА АГЛЯДУ
Я спачатку прыдумаў маланкі,
А потым — запалкі.
Калі ўдумацца—дзіўна,
Бо маланкі прыдумаць цяжэй.
Лотым Ева сагнула лазіну,
Касою звязала канцы
I прыдумала кола.
— Тата, кінем з гары!
...I яно пакацілася
Калясніцай Іллі па аблоках,
Самакатам і веласіпедам,
Паравозам і аўтамабілем,
Колам лёсу
I колам агляду
(Тым, што ў парку дзіцячым у Мінску).
Я прыдумаў маланкі —
Таму быў абраны ў бацькі
Вынаходніцай кола.
Яна прывяла мяне ў парк.
Мы купілі білеты і селі ў зялёную люльку.
— Кола будзе каціцца ці будзе круціцца?
Спытаў я.
Яна адказала:
— Вышэць.
Мы вышэлі, а дрэвы ніжэлі.
— Значыць, можна вышэць,
Калі думаць, што нехта ніжэе? —
Спытаў я.
Яна адказала:
— Вышэць — так не думаць.
З намі дрэвы вышэлі.
Як жорны, уздзеты на прэнт тэлевежы,
Паварочваўся горад...
У трэшчыне жорнаў стаяла рака.
— З двух адно,— я сказаў,—
Калі жорны зрастуцца, то выціснуць рэчку,
А разваляцца жорны — рэчка сыдзе ў пясок.
— Не! — яна адказала.—
Вышэць — бачыць выйсце.
З намі горад вышэў.
Разрастаўся. Ягоныя жорны
Абручом абвіла акружная дарога,
А яе прабівалі праменні
Магілёўскай і Слуцкай,
Маскоўскай і Брэсцкай шашы.