Выбранае

4

I жыць прасцей, калі не ўспамінаць.
Калі,
нібы адрэзана,
Забыта:
Асвенцімы, дахау, маабіты...
Час на кані!
З-пад капытоў,
нібыта
пясок ды пыл,—
Асколкі дзён ляцяць!

5

...Не дай нам бог
Забыць часіны тыя!
Ускіне твар
счарнелы крык Хатыні,
I Брэст
Барвовым стогнам загудзе!
Уся зямля —
ад краю і да краю —
Балючая,
крывавая,
святая...
Другой такой зямлі
Няма нідзе!

6

...Як памятаю я? Незразумела...
Ах, мама, мама...
Я ў кашулі белай
Ляжаў сярод такіх высокіх траў!
А шчэ вышэй...
Там воблакі ляжалі...
I самалёт...
Ён чорнымі крыжамі
Драпежным птахам крылы распластаў.

Як памятаю я?..
Незразумела...
Ў табе яшчэ пад сэрцам не цяжэла,
Не білася мая тугая кроў,
Ты жыта жала, пасвіла кароў,
I думка пра мяне ледзь-ледзь цяплела...

Шчэ нават бацька з фронту не прыйшоў.
Вы з бацькам шчэ маглі і не еустрэцца,
А кулі побач
травы узвілі,
I на кашулі белай —
там, дзе сэрца —
Так нечакана р у ж ы расцвілі!
I я ляжаў... I воблакі плылі.

7

Дык дай жа, мама,
Мне жывой вады —
Уваскрасіць таго, хто там забіты!
Асвенцімы... дахау... маабіты...
Вось снег пайшоў...
I ты дажала жыта...
Вярнуўся з фронту бацька...
I тады
Усё чыста
тое
Мной было
Забыта.

8

Я сёння помню песнявы прастор
I Крэўскі замак, гульняў нашых царства,
Вясёлыя дзіцячыя штукарствы
I на бярозах гушканні да зор!

I бачу я:
ля чыстага стала
Дзед задуменна біблію чытае,
Струною залатой пяе пчала
Над лысінай яго...
Ну, ці святая
Уратуе кніга?
Не дапамагла!
Пчала як раз у макаўку ўпякла.

Мой дзед у вёсцы — першы садавод,
Мічурыным
яго вяскоўцы звалі.
Якіх мы з ім прышчэпаў ні ўшчаплялі,
Каб новы цуд ствараўся з году ў год!

Каб жыць прыгожа
людзям і звярам!
Дзед быў талстоўцам,
Хоць не знаў Талстога.
Жыццё ён бачыў
пошукам дабра,
I ўсё дабро
ён размеў як бога...

Мой мудры дзед!
Зусім ты пасівеў,
Зусім стары зрабіўся і нямоглы...
А маладосць твая
квітнее ў кожным
З народжаных табой
Дзівосных дрэў.

9

I немагчыма думаць:
Можа час
Настаць такі, калі пагасне сонца.
На квецень нашых дрэў асядзе стронцый —
Што застанецца, дзед, тады ад нас?
Пустэча, пыл...
Ні нашых спраў, ні слоў...

Мы існуём у сувязі часоў,
Бог ні пры чым, давай пакінем бога...
Папраўдзе:
мне шкада цябе, старога,
Што ты шукаў яго — і не знайшоў.

Ты за адно жыццё пабачыць мог,
Як тры вайны
Прыйшлі на твой парог,
А ворагаў — і войны не злічылі...

I ўспомні, дзед:
у кожнага быў бог,
ПІто бласлаўляў, каб нас з табой забілі...
Але — пакінем... Трэба ведаць меру...

А вера — верай,
Нават на паперы
Я падтрымаю погляды твае:
Так, чалавеку неабходна вера,
Без веры чалавек
не існуе.

10

I вера ёсць! Мы вырасталі з ёй.
Яе не вырваць з нас і абцугамі.
Мы сёння крочым мірнае зямлёй
З чырвонымі, як полымя, сцягамі.

У час, які не проста разумець,
Выпрабавальны час для пакалення,
Мы непахісна верылі ў сумленне,
У праўду і жыццё — і на імгненне
Ні ў здраду не паверылі, ні ў смерць.
Мы це святыя... Гэта факт, канечне...

Але скрозь нашы цяжкія гады,
Памылкі нашы, дробязныя спрэчкі —
Мы свецімся той светлай, чалавечай,
Высокай верай.
Верай назаўжды.

11

Мой родны край...
Я дзякую за свята
Сказаць табе пяшчотнае
Люблю,
За свята
Называць тваю зямлю
Радзімаю сваёй,
сваёю хатай.
За вышыню
прыходзіць да святынь
Тваіх, каб ім у пояс пакланіцца,
За боль,
якім пячэ мяне Хатынь,
За памяць,
што жыве ў яе званіцах.
За наш чырвоны,
Наш грымотны век,
Якім
вякі другія можна мераць...
За ўсё,
У што
вялікай верай веру,
Чым —
Чалавек.