— Дык што,— пытае сябар,— купіш дудку?
I я ківаю галавой: куплю...
Я ведаю, што заўтра зноў мой сябар
Пацягне, быццам вол, сваю работу,
А сёння
Хай гарыць яна агнём...
Бо сёння мы сустрэліся, каб выпіць
Віна кілішак і крыху памарыць:
Ён купіць саксафон, а я дуду —
I будзем разам граць у рэстаране.
***
Залатая зала тая
Залачае папацёмку,
Як скарбонка залатая,
Поўная тваіх пярсцёнкаў.
Ты на сцэне — б'юць у ладкі,
I кідаюць кветкі з ложаў,
I між намі змыты кладкі,
Спалены масточкі...
Божа!
Колькі згублена скарбонак,
Колькі кветак не пасеяна!
I адзіны твой пярсцёнак
Падае на дно басейна...
Шчэ журбець табе аб страчаным.
А пакуль ка мне, на пальчыках,
Ты ідзеш, дзіця русалчына,
Ад людзей — адзін купальнічак.
ГОРАД
1
Сумую па табе, мой горад.
Як ні напоўнена душа
Палёў прасторам, шумам лесу
I плёскатам крыніц і рэчак,—
Сумую па табе, каменным.
Гады глыбеюць. Не злучыць
Карэнні з вершалінай стромай,
Якую толькі ледзь хістае
Вяртанняў нашых нізкі вецер.
2
Пагоркамі, дзе грае рэха,
Працяглым звонам касавіцы
Працуе ліпень... На вазах
Плывуць зялёныя аблокі.
3 дарогі падыму травінку —
I загарчыць на вуснах лета,
I пошук страчанага часу
Патрэбным здасца і дарэмным.
Дзяўчо на возе засмяецца
I кіне недаспелы яблык,
Які ўпадзе, як узарвецца,
У босы след майго маленства,
У пыл гарачай каляіны.
3
У горад мой, да сцен каменных,
Вяртаюся з палёў і рэчак,
Святлее ўсход паловай сонца,
Мінулым і наступным днём,
I час, які не захаваць,
Не зберагчы ў сабе навечна,
Сухой травінкай касавіцы
Шапоча пад чаравіком.
ПАЎДНЁВАЯ ПОЎНАЧ
А ў час гэты зоркавы
Дарогай спатканняў
бязлітасна позніх
Прайшла, затуманіла зрок мой
Паўднёвая Поўнач.
У асцярогу хутацца.
Лаяцца сыта.
О, забароненай хуткасці
Смак пазабыты!
Навошта, нібыта ў сподачку
Рыбка пад марынадам,
Ты прыплываеш з Поўначы?
Страўнік мой радаваць?
Курортны гастрытык
Пад гэту закуску
кіліх налівае
Не поўны.
Вясёлы і спрытны —
Я спёкся...
Разыдземся,
Поўнач!
Усе твае белыя гамы
Я граю на памяць!
Што ж горача, як пад нагамі
Тарфянікі паляць...
Гуляю на Поўдні,—
А ў небе, як краб у палонцы,
Высушвае промні
Тваё зледзянелае сонца,
I поўня
на воблака ўскрайку
Святлее над ночы мазутам
Так, быццам
у ноч гэту ўкраўся
Твой, Поўнач, лазутчык.
Між намі прастора,
Якой на краіну хапае.
А цёплае Чорнае мора
Раптоўна сцюдзёнай запеніцца хваляй.
А сыдуцца хмары —
I градзіны скачуць на пляжах.
Якую ахвяру
Яшчэ патрабуеш,
не скажаш?
Прынцэса ў карунках,
Злічы мае страты і згубы,
Твае пацалункі
Навек апалілі мне губы.
Кахала сурова,
А сэрца забрала
палову.
Ці так ганарова,
Што я твой палонны?
Разыдземся, Поўнач!
Туга невыносная поўніць.
Што трэба мне помніць —
Я помню:
...На спідометры стрэлка гакала,
Калі з поўнай калодай тузоў
Я ляцеў у расхрыстаным "газіку"
Не кранаючы тармазоў...
АЮДАГ
Нашто халодныя сумненні?
Я веру: быў тут грозны храм...
На плячы тваім воблакі плачуць,
Аюдаг, святая гара...
Грымне гром — гэта таўры, няйначай,
Ля ахвярнага кружаць кастра,
Б'юць у бубны, вятрамі напятыя...
Ні кала тут цяпер, ні двара.
Што хаваеш, дзікунства ці антыку,
Аюдаг, святая гара?..
Адкажы мне:
Твая таямніца
Па Таўрыдзе, ад сонца рабой,
Праляціць залатой калясніцай,
Пракульгае разбітай арбой?
Адкажы:
Штармавыя напевы,
Што страсалі абвалы ў гарах,
Неслі прах са свяцілішча Дзевы
Ці шаманскага котлішча прах?
Адкажы мне...
Ніводнага водгуку.
Б'е сумненняў халодны прыбой.
I праносіцца прывід у воблаках —
З кучараваю галавой.
ПЕРАВАЛ
Стрэч бясхмарных не зычу.
Пахілю галаву —
I бядою паклічу,
I слязой пазаву.
Сярод прорваў і скал
За вялікую плату
Я набыў перавал,
Дзе не сорамна плакаць.
Падымайся сюды
Слухаць клёкат арліны,
Паглядзець, як гады
Застываюць лавінай.
Ад няпэўнага покладу
Млосных жаданняў
Падымайся на покліч
Вышыні і кахання.
Падымайся пад хмары,
Што грамамі равуць.
Не жалобнай ахвярай,
А паплечніцай будзь.
Над абрывам адчаю,
Над безданню болю
Я цябе прысвячаю
Палёту і бою,
Каб да рэшты спазнаць,
Што я страчваў памалу...
Перавал адстаяць.
Не сысці з перавалу.
ГАЛУБІНАЯ ПОШТА
Блакіт галубіных палётаў.
Сінеча настыглай вады.
Адчынены ў восень вароты.
Засыпаны ў лета сляды.
Іржышчам, па колішнім жыце,
Бяжыць басанож дзетвара...
I ўсё-ткі: хто знае — скажыце,
Якая ў сусвеце пара?
Скажыце: куды і навошта —
Над пожняй, над полем пустым
Гадоў галубіная пошта
Нясе расцярэблены дым?..
МОСТ ШАНДАРА ПЕЦЁФІ
Паэт не той, хто вершы піша, не.
Каб так было — усе былі б паэты.
Паэт сябе стварае, як камета
След самагубны,—
Самагубнасць гэта
Сапраўднага паэта
Не міне.
Яна адна правы яму дае
Сумленнем быць і праўдаю народа.
Паэт не той, хто апяе свабоду,
А той, хто ў бітве згіне за яе.
З такою доляй ці пашчасціць мне?..
Вадой маўклівай, часам замучонай,
Плыве Дунай — і раптам уздыхне
То хваляю зялёнай, то чырвонай.
Яго дыханне запаўняе Пешт
I заціхае ў вузкіх вулках Буды...
Не страшна думаць мне, што ў рэшце рэшт
Заціхну я...
закончуся...
не буду...
Што не бясконцы дзён маіх сувой...
Мне страшна не счакаць хвіліну тую,
Калі, сарваўшы ў сечы голас свой,
Паэты шчодра плацяць —
Галавой —
За слова, што нічога не каштуе!
Мне гэткай платы будзе не шкада,
Хай толькі лёс прыняць яе захоча...
Пецёфі мост пагрозліва ракоча.
Цямней за ноч дунайская вада.