Выбрать главу
Пра час лапачы... Яно не ў карысць і не ў шкоду. Краналі мячы Лілейную шыю свабоды.
Яе бараніць Уставала насупраць дазволу, Каб антыскарыцца і антыскарыць - З каламі крамола!
Усе сховы — часовыя. Хай рукі скрыжуюцца змучана — Крамольна галовы Да жылістых каркаў прыкручаны!.
Крамольніка слава Мінуе на ўчынак не здольных... Апошняя справа Хадзіць у крамольных.
На слізкія дыбы Вялі іх. Жалезам пласталі. Драпежныя рыбы — Кастры інквізітараў білі хвастамі.
На пыл іх малолі, Але не было паратунку — Крамола ў крамоле, Нібыта ў матрунцы матрунка!..
На чорта нам гэта Здалося, крамольны мой дружа?.. Аднак паглядзі: Палымнеюць штолета Крамольныя ружы.
I, не растаптанае ворагам, Плешчацца вольна Палотнішча сцяга чырвонага — Ветразь крамольны.
Крамольна пад ім у замшэлым балоце Тлусцець неспатольна. Крамольна загінуць на ўсплеску, на ўзлёце, А жыць — не крамольна.
Крамольна самнамбулай бегчы па даху На голас прамоўны, Крамольна наскрозь асцярогай прапахнуць, А рызыкай — не крамольна.
Вядома, не горшы з людзей, Хто прамовы ў цытатнікі выпісаў. Ёсць выпас ідэй — I ідэйныя коні на выпасе.
Мяшкі травяныя. Пасуцца, заразы. Трактаты складаюць прыстойна, Уцяміўшы: базіс — надзейная база, Падмурак пад конскае стойла.
Зусім не на тое крамольна Кастрычнікам век узрывалі, Каб гэтыя коні Бакі нагулялі!..
Таварышы коні! — і кожны, і разам — Гэй вы, прысцяжныя мае: Сягоння для сацыялізма абраза Даказваць, што ён існуе!
Няўмольнай хадою па свеце ён крочыць, Чырвоных сцягоў расстаўляючы вешкі; Ні атамнай доўбняй яго не прыкончыць, Ні конскай даўбешкай.
Выграбем конскія яблыкі з дому Шуфлямі і качэргамі!.. Сацыялізм — не догма. Сацыялізм — энергія!
Плюс (!) электрыфікацыя ўсёй дзяржавы, Каб зводдаль было відно: Хто служыць і робіць дзяржаўную справу, А хто вырабляе...
Глядзі, як гарцуе коннік раённы! Яблыкаў — толькі збірай. Нібыта раён — Персанальны ягоны Рай.
Няма нейкай праўды ў раённым маштабе I веры ў раённай меры. Мы скрозь на службе ў дзяржаўным штабе Адзінай праўды і веры.
Будні, парады З Леніным зверым: Якой будзе праўда — Такой будзе вера.
Нам крочыць супольна Да гэтае веры адзінай Пад небам крамольным Савецкай крамольна-чырвонай Краіны!
П а с к р ы п т у м
Што ж, слухач, як кажуць: песня спета. Пішуцца апошнія радкі, У якіх, хоць мы не тукмакі, Я хацеў бы ўдакладніць-такі Сутнасць, Сэнс канцэрта для паэта.
Тут няма з чаго рабіць сакрэта: Я прашу пад іменем паэта (Іменем сапраўднага Паэта) Разумець ратая, каваля,
Фізіка, міністра, верхалаза — Паасобку ўсіх і ўсіх адразу, Хто не можа зняць з сябе адказу За жыццё, што будзе нас пасля... Хто не даў зямлі згарэць каметай, Кім зямля апета і сагрэта I на кім трымаецца Зямля.

Прошча

1996

РАДОК
Намацваць рух радка, які у зачыне, Як шыць туман ці аблачыну ткаць...
I ўсё ж пачаць - хоць напачатку знаць, Што слоў, напісаных на аблачыне, Ніколі і нікому не чытаць.
ДЫМ
Як дым - зямное на зямлі; Як тым, што і да нас жылі, I будуць жыць пасля.
У спраты прыбярэ зямля Наш боль, што высахне асотам, Адчай, што згоркне палыном I зорным змелецца млыном.
I ўсё. I тое ж будзе потым, Як і раней, як перад тым: Адчай і боль з крывёй і потам, - як дым.
АГОНЬ
Спапяліўшы былое ў былым, Стаўшы ценямі, зданямі, снамі, Мы сабе ўспамінаемся самі, Як агню ўспамінаецца дым.
КАМЕНЬ
У камень увайсці - i ў камяні Агонь раскласці, сесці пры агні, Да дыму прываліўшыся спіной,- I жыць, як за каменнаю сцяной.
НАСЦЕЖ
Зрэшты, жыцце як жыцце. Варта было нарадзіцца. Падае светла лісцё. Ціха крыніца бруіцца.
Сінія градзіны сліў, Ветразь на чоўне рыбачым,- Хто не народжаны быў, Той аніколі не ўбачыць.
Радуйся! Зорныя дзверцы Насцеж - табе аднаму. Зрэшты, не страшна памерці. Незразумела, чаму.
ЗВЕР
Помні ўсіх - i нікога не помні. Ідучы ў нікуды, Толькі ты, што праходзіш па полі, Засяваеш сляды.
Знай пра ўсё - і нічога не ведай. Ідучы наўздагад, Толькі ты, што праходзіш без следу, Не павернеш назад.
Пасярод мітусні і зняверу, Між бязладдзя ўсяго Ты адзін усміхаешся зверу За самога яго.
ВОЛЯ
Здабыў я ўрэшце волю на зямлі. Сябры былі. Каханыя былі. Іх стала меней. Адзіноты - болей... I гэта ўсё, бадай, што я займеў ад волі.
ЛЕБЕДЗЬ
У горадзе, што спрэс спавіты дротам, Сляпая, ад сцяны і да сцяны, Да адзіноты мкнецца адзінота I набывае голас драцяны.
Яна крычыць, як металічны лебедзь!.. Таварышу званю, кажу: "Як-небудзь Спаткаемся...". I кажа ён: "Звані",- З уласнай адзінотай дзень пры дні.
I пуста так - як вецер дзьме трубою... Сваю бяду рукамі развяду I сам сябе спытаю: "Што з табою?". Плячом пацепну. Трубку пакладу.
СТАН
Як прывіды, як сны пра сны, як здані Душу маю пакінулі жаданні.
Як пры пажары выбягаюць з дому, Яны з мяне - натоўпам! прэч! Нікому Казаць пра тое нельга - я кажу: Нібы жабрак абкрадзены, дрыжу Сярод руін на шэрым папялішчы, Дзе ў коміне сіроцкі вецер свішча I гоніць, круціць попел, сажу, дым...
З усімі так?.. Ці так са мной адным?..