Праўда, што скажуць мае равеснікі, тыя, чые імёны ў паэтычнай хроніцы пачынаюць з'яўляцца ў пяцідзесятых гадах? Ці не будуць яны на мяне ў крыўдзе? Тым больш што спаборнічаюць яны дастойна, з веданнем справы, я б сказаў яшчэ: прафесійна (што і натуральна — ім жа па трыццаць, па трыццаць пяць). Тым больш што і яны прадставілі цікавыя, спелыя вершы. Я ўжо назваў верш Янкі Сіпакова. Я з задавальненнем нагадаю вершы (у тым парадку, як яны стаяць у зборніку) Сцяпана Гаўрусёва, Навума Кісліка, Хведара Жычкі, Дануты Бічэль-Загнетавай, Алега Лойкі, Алеся Наўроцкага, Еўдакіі Лось, Уладзіміра Паўлава, Браніслава Спрынчана, Ніла Гілевіча... (Н. Гілевічу за верш «Раўняюць, хлопцы, рэчку» стаўлю асобна высокую адзнаку). Сілы немалыя. Праяўленыя, раскрытыя і, можа, яшчэ не раскрытыя да канца, патэнцыяльныя (хаця які паэт, калі ён паэт сапраўдны, можа раскрыцца да канца, можа спыніцца на дасягнутым!)... І я з прыемнасцю магу адзначыць, што добра працуе маё пакаленне, добра працуе і паспяхова спаборнічае. Але, пры ўсім пры тым, на гэты раз гран-пры — будзем аб'ектыўныя і справядлівыя! — я яму не ўручаю. Паглядзім, што будзе ў наступным «Дні паэзіі».
Думаю, што не вельмі ўдала выступаюць у сёлетнім спаборніцтве і самыя маладыя нашы паэты. Пакідае ўражанне верш Яўгеніі Янішчыц «Непрыручаная птушка». Вось, уласна кажучы, і ўсё... Астатнія маладыя аўтары выступаюць, што называецца, не ў лепшай форме.
Пераклады... Яны ёсць у зборніку, яны пашыраюць яго абсягі, добра дапаўняюць уласнабеларускае мастацкае слова. І застаешся ўдзячны Максіму Танку, Язэпу Семяжону, Васілю Сёмуху і іншым перакладчыкам за тое, што яны пазнаёмілі нас з выдатнымі вершамі замежных паэтаў.
У той жа «Хроніцы 1917-1967» ёсць такое паведамленне: «1928 год... У выданні «Маладняка» выходзіць кніга перакладаў Юркі Гаўрука «Кветкі з чужых палёў». Тут прадстаўлены паэты Англіі, Амерыкі, Германіі, Францыі, Італіі і Польшчы. Гэта першы зборнік перакладаў замежных паэтаў на беларускай мове. Таму ў прадмове Юрка Гаўрук насцярожана пісаў: «Я не ведаю, як прымуцца гэтыя «Чужыя кветкі» на беларускай глебе, як аднясуцца да іх беларускія працоўныя масы».
Сёння мы можам з упэўненасцю сказаць, што «чужыя кветкі» добра адчуваюць сябе на беларускай глебе, што гэтых перасаджаных кветак становіцца ўсё больш і што наша паэзія выйшла з таго ўзросту, калі яна магла варыцца ва ўласным соку. Яна прыслухоўваецца да голасу сусветнай паэзіі, класічнай і сучаснай, яна вучыцца на яе лепшых узорах. Адсюль і той факт, што побач з сваімі вершамі беларускія паэты змяшчаюць вершы замежных калег.
А з другога боку, мы наглядаем даволі інтэнсіўны выхад нашых, беларускіх «кветак» на глебу іншых краін і народаў. Няма патрэбы прыводзіць тут вядомыя факты, пра іх паведамляецца ў той жа «Хроніцы». Адзначу толькі адзін факт. У «Дні паэзіі» змешчаны артыкул Анатоля Вялюгіна «Дубовы лісток» («На карце свету мая Беларусь як дубовы лісток...»). У артыкуле гэтым даецца, у гістарычна-аглядным плане, характарыстыка беларускай паэзіі, і з'яўляецца ён не чым іншым, як прадмовай да анталогіі нашай паэзіі, якую выдае дэпартамент друку ЮНЕСКА на англійскай і французскай мовах. Добра, што гэты артыкул надрукаваны, — ім як бы падводзіцца адна з рыс пад пяцідзесяцігадовым багажом нашай паэзіі.
Вялюгінскімі словамі мне і хочацца скончыць сваё слова пра наш сёлетні «Дзень паэзіі»: «Карта свету. Дубовы лісток як сімвал: вячыста і высока шуміць век-вечна зялёная крона беларускай паэзіі».
Хай шуміць! Хай зелянее! Да новых «Дзён паэзіі»!
1967
ЦАНА СЛОВА
З вершамі Аляксандра Дракахруста я пазнаёміўся некалькі год назад, калі ён прыязджаў да нас у Мінск з далёкаўсходнімі пісьменнікамі. А. Дракахруст, вайсковы чалавек, жыў тады на Далёкім Усходзе, і вершы яго, помню, былі прысвечаны арміі і Далёкаму Усходу. Якія гэта былі вершы, добрыя ці дрэнныя, я цяпер ужо, шчыра кажучы, не помню. Чамусьці не запомніліся яны.
З той пары сплыло нямала вады — і ў Ціхім акіяне і ў нашай Свіслачы. А. Дракахруст стаў мінчанінам. Мы прывыклі ўжо бачыць у сваім літаратурным асяроддзі гэтага прыгожага, разумнага, душэўнага чалавека ў шынялі (ён працягваў працаваць ваенным журналістам). І мы пазнаёміліся з яго новымі вершамі, якія сабраны ў кнізе «Бухта Збянтэжання» («Бухта Смятения»), што выйшла нядаўна ў выдавецтве «Беларусь».
Скажу адразу: другая сустрэча з вершамі Аляксандра Дракахруста прыемна ўразіла мяне. Я адразу адчуў, як пасталеў талент паэта. Вершы зборніка, прынамсі, лепшыя з іх, нельга было пакінуць без увагі, яны запаміналіся, краналі, гучалі па-чалавечаму проста і натуральна, па-жыццёваму праўдзіва і мудра.