Читать онлайн "Вызначэнне" - Зуёнок Василий Васильевич - RuLit

Як гэта блізка ад мяне І прозвішчам i сутнасцю... Ляціць, ляціць — i не міне Мяне той гук адсутнасцю.

Хрысціў адзін свінцовы знак Тады Ушачу з Начаю, Ды тое «з» было, аднак, Мне лёсам не пазначана.

І свіст ягоны кулявы — Як быў — навекі з Вамі ён. Той зычны гук забралі Вы З усіх маіх экзаменаў.

Стаю, схіліўшы галаву, Перад каменнай кнігаю: У гэтым прозвішчы — жывуць, Майго дзяцінства дні гараць.

Адзіны гук... Ён не кране Мяне сваёй астудаю. Ён Вам — апошні — празвінеў, I ўратаваны буду я.

Адзіны гук... I я хаджу Над сонцам тымі сцежкамі, Дзе Вы ўсміхаліся дажджу, Калі ўраджаем цешыў ён.

Адзіны гук... Мне колькі жыць Ён даў на свеце права — Не знаю... Толькі даражыць Мне вечна Вашай славай.

Калі ж трывога ўскалыхне I ўстануць зноў брыгады — Адно ў запасе i ў мяне Ёсць «з» на той выпадак.

* * *

З веку ў век так было, з веку ў век: Смерць шукала крывавае месіва, Нараджала сірот i калек То прашчой, то сякірай, то «месерам».

З веку ў век так было, з веку ў век: Чалавек не здаваўся смерці, Выплываў з акрываўленых рэк, Каб кашчавую ў порах сцерці.

У агнях крыжавых, нажавых Бараніліся людзі кагортамі: Як жывыя супраць жывых — Супраць мёртвых стаялі мёртвыя.

З веку ў век так было, з веку ў век: Перамогу шукаў чалавек, А душу i сілы бярог Для галоўнейшай з перамог.

З веку ў век так было, з веку ў век: Чалавек заставаўся сабою, Перамогу шукаў чалавек Над насіллем i над разбоем.

* * *

У часе сваім ляціш — Не вернешся i не пакінеш. У часе сваім сядзіш, Як птушанё ў шкарлупіне.

Мільгаюць: май, лістапад — Язда ў нерухомым вагоне. Няма вяртання назад, I будучыню не дагоніш...

* * *

Як дзіўна ўсё I нечакана ў гэтым свеце! Жывеш, жывеш — i раптам адкрываеш: Кол і калона — А яно ж,бадай, А дно і тое... Так — амаль адно, Калі зірнуць у корань І калі... (Не-не, я тут зусім не са свайго запечка — Но той выпадак, дзе паэт смяяўся, Што Апалон славуты з Бельведэра Здаецца горшым за пячны гаршчок...) ...вось проста так — па сутнасці — паставіць: Кол i калона... Крэўныя... I ўсё ж, Усё ж — неверагодна! Кол, на якім трымаецца пляцень, І каланада, скажам, Калізея... Мачулішча і Рым, Пляцень і Калізей... Неверагодна!..

РАЗВІТАННЕ КАЛІНОЎСКАГА

Хто адгадае і хто адкажа,— Пакуль маўчыць народ, Якая праўда на сэрца ляжа Мне праз тысячу год?

Адно толькі знаю: бог нас накінуў. Страшней пятлі і турмы, Калі мы ўсё яшчэ не краіна: То край, то ўскраіна мы.

Адно толькі знаю: паўстаць за волю — Сваю — павінен народ. Іначай вольным не быць ніколі. Рэкі ўзрываюць лёд.

Шляхі не купляюць за няць капеек — Бяруць іх жыццём сваім. Бунт не на плошчы — у сэрцы спее І памірае ў ім.

Пакуль застаецца з нашага стану Хоць бы адзін жывы, То не лічыце справу прайгранай. Народ прад'явіць правы.

* * *

Зязюля, сівая «зегзіца» Дагістарычных эпох, І сёння табой ганарыцца Расчулена можа сам бог.

Яшчэ не была ты «кукушкай» У нашай славянскай радні, А ўжо аб'явілася птушкай, Што людзям адлічвае дні.

Hi нашаю, ні ўкраінкай, Hi рускай яшчэ не была — «Зегзіцай» раняла слязінкі, Як шэрае пер'е з крыла.

Куваннем сваім прарочым Ужо i тады, як з нябёс, Ты нам адкрывала вочы На час, на вечнасць i лес.