Выбрать главу

Хлопчык так прынік тварам да акна, што ён стаў плоскі і жоўты, як вокладка сшытка.

Пятро зноў махнуў палкаю, быццам дабіваў вужаку, і тыцнуў ёю ў намаляваныя ім «50 рублёў» — узрыхленая зямля падсыхала, і лічбы-літары як бы засвечваліся.

Мымко зноў паківаў галавою, а потым абрубкам пальца пакруціў каля скроні. Цяжка засоп. Пятро разгубіўся. На лбе ў яго выступіў пот. Мымко ўстаў з крэсла, адвярнуўся, засунуўшы глыбока рукі ў кішэні сініх замасленых галіфэ.

«Во нямы чорт!» — прашаптаў Пятро і глянуў на акно — у вачах у хлопчыка была не то трывога, не то радасць. Навучаны размаўляць з бацькам, ён, канечне, зразумеў, чаго прыйшоў ён, Пятро. Кветка бягоніі закрывала яму адну шчаку.

Пятро палічыў, што Мымко, мабыць, вырашае, ці згаджацца яму, трохі пачакаў і дакрануўся да Мымковага пляча. Мымко скрывіўся так, што вочы ў складках скуры зусім схаваліся, акурат запухлі, плюнуў убок і рэзка махнуў рукою, «мымкнуўшы» злосна і адчайна: не буду!

Пятро, ціха вылаяўшыся, пайшоў з двара. Мымко доўга стаяў не паварочваючыся, а потым зыгнуўся азадкам на табурэтку. Узяўся дашываць латку. Але не моўчкі, нешта ўсё «мымкаў», пляваўся, пакуль не ўкалоў шылам палец. «Мым! Мым!..» — зароў ён дзіка, як звер, і кінуў на зямлю чаравік. Ён упаў акурат на тую мясцінку, дзе Клімаўскі намаляваў лічбу «50».

 

Увечары Пятру нечакана пашанцавала. Каля калодзежа яго перастрэла Чачорчына Зінка, сказала: «Схадзіў бы ты да майго Вадзімкі, папрасіў...» Яна чула тады ў чырвоным кутку яго размову з Лашковым і ўсё зразумела. Падумала: «Чымся лынды біць, няхай бы Вадзімка карысць зрабіў...»

Пятро аднёс вёдры з вадою і хуценька да Вадзімкі. А раптам і праўда: на лаўца і звер бяжыць?

Вадзімка сядзеў на ганку ў майцы і курыў. Майка была белая, добра адцяняла смуглае, загарэлае цела. Вадзімка дужа сціснуў Пятрову руку, запрасіў сесці.

Вадзімка на работу не вельмі падкі, хоць здаровы, як конь, а выпіць можа столькі, што не пад сілу і каню. І цяпер твар у Вадзімкі лагодны, чорненькія маленькія вочы блішчаць, як у масле, выяўляючы душэўную лагоду і ціхамірнасць. Надвечар Вадзімка «падзаправіўся» і адчуваў сябе бясконца шчаслівым.

— Как жизнь, Федорович, расскажи-ка ты мне? Не пьешь, не куришь — никакого интереса!

Вадзімка чалавек не залівонаўскі, казах, яго прывезла Зінка, вярнуўшыся разам з маці ў Залівонаўку. Купілі старую хату і жылі асобна. Дзяўчынаю Зінка была тоўстая «сланіха», ніяк не паверыш гледзячы на яе цяпер — танюткую, бы саломінка. Але што дзіўна: іх абаіх, яе і мужа, адразу празвалі ў вёсцы ласкавымі імёнамі — Зіначка і Вадзімка. Колькі яны жылі разам у тым Казахстане — невядома, але і за гэтыя пяць залівонаўскіх гадоў яны не прыжылі дзяцей. Нехта з іх быў нямоглы на дзяцей, хутчэй за ўсё Зінка. Вадзімка бязбожна, кожны дзень піў «квас», як ён называў пладова-ягаднае віно. Мабыць, каля яго ды маці прызвычылася да чаркі і Зінка — часценька расчырванелая і вясёлая ішла на ферму.

— Жыццё не маліна,— сказаў Пятро.— Чуў жа пра эвакуацыю?

— Не только пра неё,— састроіў шматзначную ўхмылку Вадзімка. Ён размаўляў не па-тутэйшаму, «па-гарадскому», і не толькі таму, што, мабыць, рос у горадзе; вясковыя інтэлігенты падазравалі, што Вадзімка чалавек не просты, адукаваны, у свой час ці не быў начальнікам, а тады «пагарэў», ці што... Ва ўсякім разе, неяк на моцным падпітку Вадзімка прагаварыўся, што яго першая жонка — галоўны ўрач бальніцы і ён рана ці позна вернецца да яе.

І Пятро зразумеў, што Зінка падслухала яго тэлефонную размову з Лашковым і перадала Вадзімку. Можа, гэта якраз і добра, не трэба доўга, як Мымку, тлумачыць, што да чаго.

— Помнік маеш на ўвазе? — сказаў Пятро.

— Не скажу! — Вадзімка лісліва, дабрадушна ўсміхаўся. Раздушыў абцасам чаравіка недакурак, прысмаліў яшчэ адну «прыміну». У двары Вадзімка нічога не хацеў рабіць, а на людскія просьбы адгукаўся ахвотна і нават з радасцю. За бутэльку таго ж «квасу» ён мог і гной з пуні выкінуць, і дровы пагрузіць, і па сена з’ездзіць. Грошы ў яго ніколі не вадзіліся, усе прапіваў ды і зарабляў мала — працаваў у будаўнічым упраўленні сантэхнікам. Аднойчы ўзімку п’яны забыўся закруціць кран — заліло ўсю кантору. На яго паківалі пальцам, але не выгналі, бо ўзяў на парукі напарнік, такі ж забулдыга, як і ён, ды і знайсці замену было няпроста. Запіўшы, Вадзімка мог днямі не выходзіць на працу. Калі цярпенне ў начальнікаў лопала, яны прысылалі «тэхдапамогу», якая везла яго ў райцэнтр.