Быў пажар, выбух. I ніякага афіцыйнага паведамлення. Чаму маўчыць свёкар? Там яго сын. Не могуць райком i райвыканком нічога не ведаць. Узлавалася на старога Пыльчанку. Але менавіта таму, што ўзлавалася, пазваніла яму з кабінета загадчыцы паліклінікі, у прысутнасці калег. Сказала i пра Карповіча, i пра чуткі аб выбуху, прозвішча шафера назвала, як бы падказваючы: паклічце яго, спытайце.
Уладзімір Паўлавіч выслухаў моўчкі, цярпліва. Сказаў па-бацькоўску ласкава:
— Ірына, дзіця маё, ты ж у нас самая мудрая i спакойная. А раскаляеш дрот ад таго, што ўцёк адзін панікёр ці меле языком з перапою нейкі забулдыга. Я разумею тваю трывогу за Глеба. Але запэўніваю, што нічога страшнага не адбылося.
I яна паверыла, што свёкар гаворыць праўду. A Уладзімір Паўлавіч, паклаўшы трубку, пакутаваў, што сказаў блізкаму чалавеку, які пералсывае за яго сына, як i сам ён, няпраўду. Ен знаў ненамнога больш, чым яна, але, што не адбылося нічога страшнага — гэта падман i сябе i людзей.
Кнігі прывёз сам бацька. У канцы яе рабочага дня. А гэта было гадзіны ў тры. У кабінеце знаходзілася пацыентка, i ён не мог туды зайсці. Чакаць у яго не было часу; у бацькі, як помніла Ірына, заўсёды не хапала часу. Выклікаў яе праз сястру.
У паўцёмным калідоры перадаў кнігі i клунак ад мамы — адзенне i прысмакі. Ірына заглянула ў клунак, засмяялася:
— Можна падумаць, я галадаю там, у свекрыві.
— Я казаў ёй. Ды хіба ты не знаеш маткі!
— Добра. Пачастую калег. Мне трэба ix пачаставаць. Але ж… не да святкавання неяк. Што чуваць, бацька? Вы там бліжэй…
— Да чаго? А-а, да етага. Дык нічога не чуваць. Нашы ездзяць на работу… А Глеб не званіў?
— Гэта мяне i непакоіць: чаму не звоніць? Дык, кажаце, нашы ездзяць, як ездзілі?
— Так, як ездзілі.
— На ix «Ракеце»?
— На ix «Ракеце».
У прыцемку Ірына не бачыла, што бацька адводзіць вочы. Tоe, што людзі, якія робяць у Прыпяці, па-ранейшаму ездзяць на работу, заспакоіла яе, як нішто іншае. Не магла падумаць, што бацька сказаў няпраўду, бацька заўсёды гаварыў праўду. A між тым Пустаход стаіў тое, што знаў, a знаў ён больш за іншых. Учора на работу прапусцілі толькі тых, хто рабіў на станцыі, a будаўнікоў, афіцыянтак, санітарак вярнулі назад i загадалі да Прыпяці не дабірадда больш ні па рацэ, ні па шашы. Пустаход не мог паверыць, што горада не стала… учора не мог паверыць. Вялікага горада, бадай такога ж, як Мазыр. На картах, праўда, ён пазначаўся меншымі літарамі, чым суседнія сёлы, чым, напрыклад, Новашапелічы ці Машаны. Але ж ездзіў туды многа разоў i здзіўляўся: які горад! як хутка расце! Хоць чаму здзіўляцца! Пры такім волаце, як станцыя. Пяты блок будуюць.
Ад дачкі Іван Іванавіч паехаў да свата, у райвыканком. Але Пыльчанкі там не было — ішло бюро райкома. Пустаход пайшоў у райком i настойліва, нягледзячы на супраціўленне сакратаркі, патрабаваў выклікаць Уладзіміра Паўлавіча.
З вуліцы яшчэ пачуў, што ў кабінеце першага ідзе бурная размова. I праз дзверы чуў гудзенне галасоў.
Размова сапраўды была гарачая. I ўчыніў яе Пыльчанка, таму i не змог выйсці адразу, як толькі перад ім паклалі наперку: «Вас просіць Пустаход. Чакае ў прыёмнай».
Пры абмеркаванні пытання аб першамайскім свяце старшыня райвыканкома прапанаваў не выводзіць на дэманстрацыю дзяцей.
Сінякоў рашуча запярэчыў:
— Ды вы нгго, Уладзімір Паўлавіч! Хочаце падагрэць паніку? Ды нам абком галовы знясе, Якое свята без дзяцей!
— Без дзяцей — не свята, — падтрымаў сакратара ііракурор Жылевіч, якому — даўно заўважыў Пыльчанка — не столькі ісціна патрэбна, колькі спектакль: сутычка паміж «старым зубрам» старшынёй i «маладым стаеннікам» першым сакратаром.
Спрэчка загарэлася. Сінякоў заўсёды баяўся застацца ў меншасці, хоць здаралася гэта вельмі рэдка, але i адзінкавыя факты ён перажываў, як трагедыю асабістую. Тут ніхто не выказваўся пэўна — за ці супраць. Разважалі. Але так, што Пятро Міхайлавіч адчуў: думка ГІыльчанкі перамагае. I — дзівосы! — упершыню ўзрадаваўся гэтаму, хоць працягваў супраціўляцца: няхай пераможа Пыльчанка, абы ра шэнне было калегіяльнае.
Прыгадвалі ўсё, што дайшло да ix кружнымі шляхамі,— i легенды з паўднёвых вёсак, i факты, накшталт уцёкаў Карповіча.
Гумарыст Дунец, начальнік міліцыі, нават пажартаваў:
— Раней мы спявалі: «Повій, вітрэ, на Украіну». А цяпер трэба «Не вей, вецер, з Украіны».
Але ніхто не засмяяўся: у жарце як бы абагульвалася тая пагроза, якая можа прыйсці. Легенды i чуткі без афіцыйнага паведамлення — гэта заўсёды народная творчасць, фантазія з вялікай гіпербалай, бо без яе не бывае творчасці. I на гэтае перабольшанне чутак, дзеля суцяшэння, рабілі папраўку. Штось, безумоўна, ёсць, але калі вышэйшыя ўлады маўчаць — значыць, нічога страшнага. Так i сказаў ён, Пыльчанка, нявестцы. Але гэта так ела яго душу, што i на бюро ўспомніў: